Xây nhà xong mới xin giấy phép xây dựng có được không?

Thực tế hiện nay, có rất nhiều trường hợp đã hoàn thành công đoạn xây nhà mới biết công trình bắt buộc phải xin cấp phép xây dựng. Như vậy, hành vi đó được xem là vi phạm pháp luật. Vậy xây nhà xong mới xin phép xây dựng có được không? Mời bạn cùng tìm hiểu!

Những trường hợp bắt buộc phải xin cấp phép xây dựng

Giấy phép xây dựng có thể hiểu là một văn bản pháp lý do cơ quan nhà nước có thẩm quyền làm chủ đầu tư để tiến hành thực hiện các việc liên quan đến xây dựng, cải tạo, sửa chữa hoặc di dời công trình.

Luật xây dựng sửa đổi năm 2020 đã quy định rõ, khi thực hiện khởi công xây dựng công trình thì bắt buộc chủ đầu tư phải xin cấp giấy phép xây dựng, ngoại trừ những trường hợp dưới đây được miễn giấy phép xây dựng:

• Các công trình thuộc dự án được sử dụng vốn đầu tư công của người đứng đầu cơ quan trung ương của tổ chức chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Văn phòng chủ tịch nước,...
• Công trình đang trong quá trình cải tạo mặt trong; công trình đang cải tạo mặt ngoài nhưng không tiếp giáp với khu vực đường trong đô thị có yêu cầu về quản lý kiến trúc.
• Công trình xây dựng theo tuyến ngoài của đô thị có quy hoạch mang tính chất kỹ thuật, chuyên ngành hoặc phù hợp với quy hoạch xây dựng; công trình nằm trên địa bàn hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên.
• Các công trình nhà ở riêng lẻ có quy mô không quá 7 tầng trực thuộc dự án đầu tư xây dựng khu đô thị.
• Nhà ở riêng lẻ ở nông thôn. loại công trình nhà ở cấp IV có quy mô không quá 7 tầng và thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị.

Đối với những trường hợp được miễn giấy phép xây dựng thì trách nhiệm của chủ đầu tư cần phải thông báo cụ thể thời điểm khởi công xây dựng đi kèm với hồ sơ thiết kế xây dựng đến cơ quan quản lý xây dựng tại địa phương để lưu hồ sơ và theo dõi.

Giấy phép xây dựng bị thu hồi trong những trường hợp nào?

Xây nhà xong mới xin giấy phép xây dựng có được không? 

Khoản 30 thuộc điều 1 Luật xây dựng năm 2020 quy định cụ thể như sau:

Các công trình xây dựng phải có giấy cấp phép xây dựng được cấp bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Do đó, cần phải tiến hành làm giấy phép xây dựng trước khi xây dựng công trình nhà ở. Hiện nay, giấy phép xây dựng sẽ gồm có:

• Giấy phép xây dựng mới.
• Giấy phép liên quan đến di dời công trình.
• Giấy phép về việc cải tạo, sửa chữa.
• Giấy phép xây dựng còn hiệu lực.

Chính vì vậy, xây nhà xong mới xin giấy phép xây dựng được cho là hành vi không đúng với pháp luật, hành vi này quy về việc thực hiện xây dựng nhà ở (trường hợp không nằm trong diện được miễn cấp giấy phép xây dựng) mà không xin giấy phép xây dựng.

Xây nhà xong mới xin giấy phép xây dựng được cho là hành vi không đúng với pháp luật. (Nguồn: Luật Việt Nam)

Chế tài xử phạt đối với trường hợp xây nhà xong mới xin giấy phép xây dựng 

Chính phủ đã ban hành Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định cụ thể về mức xử phạt hành chính liên quan đến xây dựng. Trong đó, đối với hành vi thi công xây dựng công trình nhưng không có phép xây dựng theo như quy định thì sẽ bị xử lý theo khoản 7 điều 16 như sau:

• Phạt tiền dao động từ 60 đến 80 triệu đồng đối với trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ.
• Phạt tiền từ 80 đến 100 triệu đồng đối với trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu vực khu bảo tồn, di tích lịch sử hoặc một số  công trình xây dựng khác.
• Phạt tiền từ 120 đến 140 triệu đồng đối với trường hợp xây dựng công trình phải lập báo cáo kỹ thuật - kinh tế đầu tư xây dựng hoặc lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng.
• Không những bị phạt tiền, tổ chức còn phải gánh chịu hậu quả và chịu trách nhiệm tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm. Trường hợp xây nhà nhưng không có phép xây dựng thì người có thẩm quyền sẽ tiến hành lập văn bản vi phạm hành chính, đồng thời yêu cầu tổ chức  phải có trách nhiệm dừng thi công công trình.

Xây nhà nhưng không có giấy phép xây dựng sẽ bị xử phạt theo pháp luật. (Nguồn: Luật Việt Nam)

Lưu ý:

Mức phạt tiền trên chỉ áp dụng đối với tổ chức sai phạm. Dựa vào iểm c Khoản 3 Điều 4 Nghị định 16/2022/NĐ-CP đã quy định, mức phạt đối với cá nhân sai phạm sẽ bằng ½ mức phạt đối với tổ chức.

Trong trường hợp cá nhân xây nhà nhưng không có phép xây dựng thì mức phạt cụ thể như sau:

• Phạt tiền từ 30 - 40 triệu đồng đối với nhà xây dựng riêng lẻ.
• Phạt tiền từ 40 - 50 triệu đồng đối với  trường hợp xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu di tích lịch sử - văn hóa, khu bảo tồn hoặc công trình xây dựng khác.
• Phạt tiền từ 60 - 70 triệu đồng đối với trường hợp xây dựng công trình phải lập báo cáo kỹ thuật - kinh tế đầu tư xây dựng hoặc lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng.

Xin cấp phép xây dựng nhà ở cần phải trải qua những bước thủ tục nào?

Các bước thủ tục xin cấp phép xây dựng nhà ở cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ 

Chủ đầu tư cần phải nộp đủ 2 bộ hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền cấp phép xây dựng, bao gồm:

• Tờ đơn đề nghị xin cấp phép xây dựng nhà.
• Giấy tờ chứng minh liên quan đến quyền sử dụng đất đai.
• 2 bộ bản vẽ về thiết kế xây dựng và giấy chứng nhận đã thẩm duyệt thiết kế.

Bước 2: Cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm tiếp nhận và tiến hành giải quyết hồ sơ 

Theo đó. cơ quan có thẩm quyền cần:

• Trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ của cá nhân, tổ chức.
• Kiểm tra kỹ bộ hồ sơ xem có thiếu gì và có điều gì bất thường không.
• Nếu hồ sơ đã hợp lệ thì tiến hành ghi giấy biên nhận, còn nếu chưa thì phải hướng dẫn để hoàn thiện hồ sơ.

Bước 3: Kiểm tra thực địa và thẩm định hồ sơ

Kể từ ngày nhận được hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền tổ chức thẩm định hồ sơ và kiểm tra thực địa trong vòng 7 ngày.

Trong quá trình thẩm định, cơ quan có thẩm quyền sẽ xác định rõ tài liệu nào còn thiếu, tài liệu nào không đúng với quy định. Sau khi đã xác định xong thì báo với tổ chức và chủ đầu tư để hoàn chỉnh và bổ sung hồ sơ trong thời hạn 5 ngày làm việc.

Bước 4: Cơ quan có thẩm quyền đối chiếu với các điều kiện theo quy định để tiến hành gửi văn bản lấy ý kiến của cơ quan nhà nước liên quan đến lĩnh vực xây dựng.

Bước 5: Cấp phép xây dựng cho chủ đầu tư, tổ chức.

Thắc mắc: “Xây nhà xong mới xin giấy phép xây dựng có được không?” đã được OneHousing giải đáp rõ. Qua bài viết trên, hy vọng bạn đọc sẽ nắm rõ luật trước khi xây dựng nhà để tránh xảy ra những sự việc đáng tiếc.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo,  OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn của Pro Agent.

Xem thêm:

Giấy phép xây dựng có thời hạn bao lâu? Gia hạn giấy phép xây dựng phải đóng chi phí bao nhiêu?

Lần đầu xây nhà: Giấy phép xây dựng được gia hạn mấy lần?