Vành đai 3 TP. HCM thiếu cát trầm trọng: Đề xuất tăng công suất khai thác, nhập khẩu từ Campuchia

Dự án Vành đai 3 TP. HCM đang đối mặt với thách thức lớn về nguồn vật liệu cát đắp nền. Sự thiếu hụt này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ dự án mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về giải pháp đảm bảo dự án hoàn thành đúng kế hoạch. Trong bối cảnh đó, tăng công suất khai thác cát trong nước và nhập khẩu từ Campuchia đang được xem xét như những phương án khả thi ở thời điểm hiện tại.

Tổng quan nhu cầu: Khối lượng cát cần thiết, mức cung hiện tại.

Hai đoạn thuộc dự án Vành đai 3 TP.HCM, có tổng chiều dài hơn 21km, dự kiến được thông xe vào cuối năm 2025, trước khi toàn bộ tuyến đường dài 76,34km hoàn thành vào ngày 30/6/2026. Tuy nhiên, quá trình thi công đang gặp khó khăn do nguồn cung cát đắp nền chưa đáp ứng đủ nhu cầu. 

Dự án đường Vành đai 3 TP.HCM có tổng chiều dài 76,34km, đi qua bốn địa phương gồm TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương và Long An, với tổng vốn đầu tư 75.378 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng chiếm 33.788 tỷ đồng, còn chi phí giải phóng mặt bằng là 41.590 tỷ đồng. 

Tổng quan dự án Vành đai 3 TP. HCM đoạn qua tỉnh Bình Dương (Ảnh: Người Lao động)

Theo ông Lương Minh Phúc, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP.HCM, hiện tại nhiều gói thầu đang triển khai đồng loạt trên các địa phương. Đoạn đi qua TP.HCM dài 47,5km đã hoàn thành 31,1% khối lượng công việc.

Tại Đồng Nai, tuyến đường dài 11,2km đạt 24,6% tiến độ. Bình Dương với 10,7km đã hoàn thành 23,7%, trong khi Long An, địa phương có tốc độ thi công nhanh nhất đã hoàn thành 62% trên tổng chiều dài 6,8km.

Dự án được chia thành các giai đoạn hoàn thành. Theo kế hoạch, ngày 31/12/2025, khoảng 21,27km sẽ được thông xe kỹ thuật, bao gồm 14,73km thuộc TP Thủ Đức và 6,54km tại Long An. Tiếp đó, vào ngày 30/4/2026, thêm 55,07km sẽ hoàn thành, trong đó có 32,38km tại TP.HCM, 11,43km tại Bình Dương và 11,26km tại Đồng Nai. 

Toàn bộ tuyến đường dự kiến đưa vào khai thác từ ngày 30/6/2026, trở thành trục giao thông quan trọng kết nối các đô thị lớn, thúc đẩy kinh tế khu vực Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, thiếu hụt 6,3 triệu m³ cát đang là thách thức lớn đối với tiến độ dự án.

Giải pháp 1 - Tăng khai thác trong nước: Đề xuất nâng công suất các mỏ

Để giải quyết tình trạng thiếu cát, một trong những giải pháp được đề xuất là tăng công suất khai thác tại các mỏ cát trong nước. Hiện tại, 13 mỏ cát ở các tỉnh Vĩnh Long, Tiền Giang, và Bến Tre đã được cấp phép, nhưng chỉ có 6 mỏ đang hoạt động. Tăng công suất khai thác lên 50% có thể giúp cung cấp thêm khoảng 1 triệu m³ cát, nhưng vẫn còn thiếu khoảng 1,9 triệu m³ so với nhu cầu năm 2025.

 Ưu điểm:

• Tận dụng nguồn lực trong nước: Tăng công suất khai thác giúp tận dụng tối đa nguồn tài nguyên sẵn có.
• Giảm chi phí vận chuyển: Cát khai thác trong nước giảm thiểu chi phí vận chuyển so với nhập khẩu.

Nhược điểm:

• Hạn chế về trữ lượng: Các mỏ cát trong nước có trữ lượng hạn chế và đang phục vụ nhiều dự án cùng lúc.
• Thủ tục hành chính: Quá trình cấp phép và tăng công suất khai thác có thể bị chậm trễ do thủ tục hành chính phức tạp.

Giải pháp 2 - Nhập khẩu cát: Tiềm năng nhập khẩu từ Campuchia.

Bên cạnh đó, nhập khẩu cát từ Campuchia đang được xem xét như một giải pháp bổ sung để đáp ứng nhu cầu cát cho dự án Vành đai 3 TP. HCM. Campuchia có trữ lượng cát lớn và đã cấp phép cho một số công ty xuất khẩu cát sang Việt Nam.

Cát được nhập khẩu từ Campuchia để thi công các công trình trọng điểm (Ảnh: baodautu)

Ưu điểm:

• Nguồn cung dồi dào: Campuchia có trữ lượng cát lớn, giúp đáp ứng nhu cầu khổng lồ của dự án.
• Giải pháp nhanh chóng: Nhập khẩu cát có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt một cách nhanh chóng.

Nhược điểm:

• Giá cao hơn: Giá cát nhập khẩu từ Campuchia cao hơn khoảng 57% so với cát trong nước.
• Phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài: Dự án sẽ phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài, có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chính trị và kinh tế. 

Cả hai giải pháp đều có ưu và nhược điểm riêng. Tăng công suất khai thác trong nước giúp tận dụng nguồn lực sẵn có nhưng bị hạn chế bởi trữ lượng và thủ tục hành chính. Nhập khẩu cát từ Campuchia cung cấp nguồn cung dồi dào nhưng với chi phí cao hơn và phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài. 

Để đảm bảo tiến độ dự án Vành đai 3 TP. HCM, kết hợp cả hai giải pháp là điều cần thiết. Trước mắt, cần đẩy nhanh quá trình cấp phép và tăng công suất khai thác tại các mỏ cát trong nước. Đồng thời, nên tiếp tục nhập khẩu cát từ Campuchia để bổ sung nguồn cung. Ngoài ra, nghiên cứu các giải pháp công nghệ mới như sử dụng vật liệu thay thế cát hoặc áp dụng kỹ thuật xây dựng tiên tiến cũng cần được xem xét để giảm thiểu sự phụ thuộc vào cát và đảm bảo tính bền vững cho dự án. Bằng cách đa dạng hóa nguồn cung và áp dụng công nghệ mới, dự án Vành đai 3 TP. HCM có thể hoàn thành đúng tiến độ và góp phần vào sự phát triển cơ sở hạ tầng của thành phố.

Xem thêm

Hạ tầng giao thông TP. HCM 2025: Đòn bẩy cho bất động sản khu Đông và vùng ven

Tương lai nào cho nhà đầu tư miền Bắc tại TP. HCM? Dự báo xu hướng thị trường BĐS 2025 – 2027