Tìm hiểu 4 trường hợp thu hồi sổ đỏ mới nhất hiện nay

Đi cùng với sự phát triển của thị trường bất động sản, việc thu hồi sổ đỏ đang trở thành một chủ đề nổi bật và đáng quan tâm. Để giải đáp thắc về việc đất có sổ đỏ có bị thu hồi không? Trong bài viết này, OneHousing sẽ tìm hiểu về 4 trường hợp thu hồi sổ đỏ mới nhất. Điều này giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về tình hình hiện tại cũng như những vấn đề cần quan tâm trong quá trình giao dịch bất động sản và quản lý tài sản.

Cập nhật mới nhất 4 trường hợp thu hồi sổ đỏ hiện nay

Theo cập nhật mới nhất dựa trên Điều 106 của Luật Đất đai, Nhà nước có quyền thu hồi sổ đỏ (hay gọi đầy đủ là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản liên quan đến đất) đã được cấp trong các trường hợp sau:

• Trường hợp 1: Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất được ghi trong sổ đỏ đã cấp.
• Trường hợp 2: Cấp lại sổ đỏ đã cấp ban đầu.
• Trường hợp 3: Người sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất đăng ký thay đổi tình hình đất đai hoặc tài sản gắn liền với đất mà yêu cầu cấp mới sổ đỏ.
• Trường hợp 4: Sổ đỏ đã cấp vi phạm các quy định về đất đai.

Riêng trường hợp 4, việc vi phạm các quy định về đất đai gồm có:

• Cấp không đúng thẩm quyền.
• Không phù hợp với người sử dụng đất.
• Sai diện tích đất.
• Không đủ điều kiện để cấp.
• Sử dụng đất không đúng mục đích hoặc thời hạn theo quy định của pháp luật đất đai, trừ khi người được cấp sổ đỏ đã chuyển quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định.

Lưu ý: Việc thu hồi sổ đỏ đã cấp không áp dụng ngoại trừ khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án nhân dân đã được thực thi (theo khoản 6 Điều 87 Nghị định 43/2014/NĐ-CP).

Sổ đỏ sẽ bị thu hồi nếu vi phạm các quy định về đất đai (Nguồn: Báo Dân Việt)

Giải đáp: Khi nào thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp?

Thủ tục thu hồi sổ đỏ được tiến hành như thế nào?

Thu hồi sổ đỏ khi toàn bộ diện tích đất bị thu hồi

Trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất với mục đích bảo vệ quốc phòng, an ninh hoặc để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia và cộng đồng, người sử dụng đất có trách nhiệm giao trả sổ đỏ đã cấp trước khi tiến hành thủ tục nhận tiền bồi thường hoặc hỗ trợ. Tổ chức đảm nhiệm nhiệm vụ bồi thường và giải phóng mặt bằng có nhiệm vụ thu sổ đỏ đã cấp và chuyển giao cho Văn phòng đăng ký đất đai để quản lý.

Trong tình huống Nhà nước thu hồi đất do vi phạm luật đất đai hoặc chấm dứt việc sử dụng đất theo quy định, hoặc khi có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, người sử dụng đất phải giao trả sổ đỏ đã cấp trước khi chuyển nhượng đất cho Nhà nước. Tổ chức chịu trách nhiệm thu hồi đất có nhiệm vụ thu sổ đỏ đã cấp và chuyển giao cho Văn phòng đăng ký đất đai, trừ khi cá nhân sử dụng đất đã qua đời mà không có người thừa kế.

Thu hồi sổ đỏ khi thực hiện đăng ký biến động, đổi mới sổ đỏ

Trong trường hợp cần thực hiện việc đổi mới sổ đỏ đã cấp hoặc đăng ký biến động về đất đai mà yêu cầu cấp sổ đỏ mới, người sử dụng đất phải nộp lại sổ đỏ đã được cấp trước đó cùng với hồ sơ đề nghị cấp đổi sổ đỏ hoặc hồ sơ đăng ký biến động tương ứng.

Thu hồi sổ đỏ khi sổ đã cấp không đúng quy định

Theo quy định tại khoản 4 của Điều 87 trong Nghị định 43/2014/NĐ-CP (đã được điều chỉnh theo khoản 26 của Điều 1 trong Nghị định 148/2020/NĐ-CP), thủ tục liên quan đến việc thu hồi sổ đỏ đã được cấp mà không đúng theo quy định của pháp luật được quy định như sau:

• Trường hợp có bản án, quyết định của Tòa án nhân dân liên quan đến tranh chấp về đất đai, và trong bản án, quyết định đó đã có kết luận thu hồi sổ đỏ đã cấp, thì việc thu hồi sổ đỏ sẽ được tiến hành.
• Trường hợp cơ quan thanh tra đã có văn bản kết luận rằng sổ đỏ đã cấp không tuân theo quy định: Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xem xét; nếu kết luận của văn bản này được xác nhận là chính xác, thì quyết định thu hồi sổ đỏ sẽ được ban hành. Nếu kết luận là sổ đỏ đã cấp tuân theo quy định của pháp luật, thì cơ quan thanh tra sẽ thông báo lại cho cơ quan liên quan.

• Trường hợp cơ quan có thẩm quyền đã cấp sổ và phát hiện rằng sổ đỏ đã cấp không tuân theo quy định: Cơ quan này sẽ tiến hành kiểm tra lại tình hình và thông báo cho người sử dụng đất về lý do cụ thể. Sau đó, sẽ đưa ra quyết định về việc thu hồi sổ đỏ.

• Trường hợp người sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất phát hiện rằng sổ đỏ đã cấp không tuân theo quy định, thì họ có thể gửi một kiến nghị bằng văn bản tới cơ quan có thẩm quyền đã cấp sổ đỏ ban đầu. Cơ quan này sẽ thực hiện quá trình kiểm tra, xem xét, và đưa ra quyết định về việc thu hồi sổ đỏ.

Việc thu hồi sổ đỏ sẽ được thực hiện khi sổ đã cấp không đúng quy định (Nguồn: Xaydungchinhsach)

Một số điểm cần lưu ý về việc thu hồi sổ đỏ đã cấp không đúng quy định:

• Nhà nước sẽ không tiến hành thu hồi sổ đỏ đã cấp một cách trái pháp luật trong trường hợp người được cấp sổ đỏ đã thực hiện đầy đủ các thủ tục liên quan đến việc chuyển đổi, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hoặc thay đổi mục đích sử dụng đất và đã được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.
• Trong trường hợp có tổn thất phát sinh do việc cấp sổ đỏ trái pháp luật, việc giải quyết sẽ tuân theo quyết định hoặc án của Tòa án nhân dân.

• Trong trường hợp người sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất không thực hiện việc giao nộp sổ đỏ, cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định hủy bỏ sổ đỏ đã được cấp.
• Văn phòng đăng ký đất đai sẽ chịu trách nhiệm đề xuất cơ quan có thẩm quyền cấp lại sổ đỏ theo đúng quy định của pháp luật. Trong trường hợp sổ đỏ đã cấp trái pháp luật do lỗi thuộc về người sử dụng đất hoặc do việc cấp không đúng đối tượng, văn phòng sẽ hướng dẫn người sử dụng đất thực hiện thủ tục cấp lại sổ đỏ theo quy định.

Người phạm vi phạm liên quan đến việc cấp sổ đỏ trái pháp luật có thể bị xử lý như sau:

• Đối với người vi phạm luật đất đai, sẽ tùy thuộc vào mức độ vi phạm mà họ có thể bị xử lý hình sự hoặc xử lý hành chính.
• Đối với người vi phạm luật đất đai và gây ra tổn thất cho Nhà nước hoặc người khác, ngoài việc bị xử lý theo quy định của pháp luật, họ còn phải bồi thường thiệt hại thực tế cho Nhà nước hoặc người bị tổn thất.
• Người vi phạm luật đất đai trong quá trình thi hành nhiệm vụ có thể bị xử lý kỷ luật hoặc đối mặt với trách nhiệm hình sự.

Người dân cần phải làm gì nếu không đồng ý với quyết định thu hồi sổ đỏ?

Người dân có quyền thực hiện quy trình khiếu nại nếu họ có căn cứ cho rằng quyết định thu hồi sổ đỏ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là trái với quy định của pháp luật.Theo khoản 1 Điều 204 của Luật Đất đai 2013, lĩnh vực khiếu nại về đất đai liên quan đến các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính, cụ thể bao gồm:

• Quyết định về việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, phê duyệt chuyển mục đích sử dụng đất.
• Quyết định liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, tái định cư.
• Quyết định cấp hoặc thu hồi sổ đỏ.

Người sử dụng đất được quyền khiếu nại nếu không đồng tình với quyết định thu hồi sổ đỏ (Nguồn: Phunutoday)

Trình tự thực hiện thủ tục khiếu nại như sau:

• Bước 1: Người khiếu nại nộp đơn khiếu nại cùng các tài liệu có liên quan đến vụ việc tới văn phòng Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.
• Bước 2: Trong khoảng thời gian 10 ngày, tính từ ngày tiếp nhận đơn khiếu nại nằm trong phạm vi thẩm quyền giải quyết, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xem xét và thụ lý giải quyết vụ việc, đồng thời thông báo cho người khiếu nại về việc thụ lý giải quyết; Nếu không đủ điều kiện thụ lý giải quyết, cơ quan có thẩm quyền sẽ ghi rõ lý do không thụ lý và thông báo cho người khiếu nại biết.
• Bước 3: Trong quá trình tiến hành giải quyết khiếu nại, người có thẩm quyền phải thực hiện những nhiệm vụ sau: Kiểm tra lại quyết định mà họ đã thực hiện, cũng như những hành vi của các cá nhân có trách nhiệm theo dõi, quản lý trực tiếp. Nếu phát hiện khiếu nại là hợp lý, họ sẽ đưa ra quyết định giải quyết khiếu nại. Nếu vẫn chưa có thông tin đầy đủ để kết luận, họ sẽ tự tiến hành xác minh hoặc giao nhiệm vụ xác minh cho người có trách nhiệm thực hiện. Sau đó, họ sẽ tiến hành đối thoại để thảo luận về kết quả xác minh.
• Bước 4: Kết quả của cuộc đối thoại sẽ được sử dụng làm một trong những căn cứ để tiến hành giải quyết khiếu nại.
• Bước 5: Sau các bước trên, người có thẩm quyền sẽ phải đưa ra quyết định chính thức để giải quyết khiếu nại.

Nhìn chung, việc thu hồi sổ đỏ là một vấn đề phức tạp và đang quan tâm trong lĩnh vực bất động sản, đặc biệt là những trường hợp mà OneHousing đã tìm hiểu. Việc nắm vững thông tin về những trường hợp này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên, từ đó có cách tiếp cận hợp lý trong việc mua bán và quản lý bất động sản. Bên cạnh đó, việc tham khảo ý kiến chuyên gia và tuân thủ đúng quy định pháp luật là điều cần thiết để tránh những rủi ro không mong muốn trong quá trình giao dịch và sở hữu bất động sản.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm

Quy định về thủ tục thu hồi sổ đỏ cấp sai mục đích sử dụng

Mua đất chưa có sổ đỏ có được phép công chứng hay không?