Giải đáp: Khi nào thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp?

Trên thị trường bất động sản, một trong những câu hỏi phổ biến của những người quan tâm đến mua nhà, đất đai là "Trường hợp nào sẽ bị thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp?" Việc hiểu điều này là rất quan trọng vì việc sở hữu sổ đỏ, sổ hồng chính thức sẽ giúp cho chủ sở hữu đảm bảo về quyền lợi và an toàn về mặt pháp lý. Hãy cùng khám phá và tìm hiểu về những trường hợp bị thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp để có cái nhìn rõ ràng về vấn đề này.

Sổ đỏ, sổ hồng là gì?

Sổ đỏ, sổ hồng là thuật ngữ thông dụng được sử dụng hàng ngày để chỉ giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác liên quan đến đất và quyền sử dụng đất. Theo quy định của khoản 16 Điều 3 Luật Đất đai 2013, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, quyền sử dụng đất là một loại tài liệu pháp lý được Nhà nước sử dụng để xác nhận việc người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác liên quan đến đất đã được cấp phép theo quyền pháp hiện hành.

Sổ đỏ chứng nhận quyền sử dụng đất, trong khi sổ hồng chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Nguồn: Luatsux)

Mua bán nhà đất bằng vi bằng là gì và có được sang tên sổ đỏ không?

Sổ đỏ, sổ hồng sẽ bị thu hồi trong trường hợp nào?

Căn cứ vào Khoản 2 Điều 106 của Luật Đất đai năm 2013, Nhà nước sẽ thu hồi các loại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở (bao gồm sổ đỏ, sổ hồng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) trong những trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất được ghi trong sổ đỏ đã được cấp

Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, công cộng để phát triển kinh tế - xã hội. Trong trường hợp này, người sử dụng đất phải nộp lại sổ đỏ hoặc sổ hồng đã cấp trước khi được nhận tiền bồi thường hoặc hỗ trợ theo quy định của pháp luật về đất đai. Các tổ chức có nhiệm vụ bồi thường và giải phóng mặt bằng sẽ thu nhận sổ đỏ hoặc sổ hồng đã cấp và chuyển giao cho Văn phòng đăng ký đất đai để quản lý.

Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai hoặc do chấm dứt việc sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp này, người sử dụng đất phải nộp lại sổ đỏ hoặc sổ hồng đã cấp trước khi trả đất cho Nhà nước, trừ khi cá nhân sử dụng đất đã qua đời mà không có người thừa kế. Các tổ chức được giao nhiệm vụ thu hồi đất sẽ thu nhận sổ đỏ hoặc sổ hồng đã cấp và chuyển giao cho Văn phòng đăng ký đất đai để quản lý. Trường hợp này còn áp dụng khi vi phạm đất đai có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

Trường hợp 2: Cấp đổi sổ đỏ đã được cấp trước đó

Khi cấp đổi sổ đỏ, sổ hồng, người sử dụng đất phải nộp lại sổ đỏ, sổ hồng đã cấp trước đó cùng với hồ sơ đề nghị cấp đổi sổ đỏ, sổ hồng và hồ sơ đăng ký biến động.

Văn phòng đăng ký đất đai sẽ quản lý sổ đỏ, sổ hồng đã được nộp sau khi hoàn tất các thủ tục cấp đổi và đăng ký biến động đất đai cũng như tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp 3: Người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai hoặc biến động tài sản gắn liền với đất đến mức cần phải cấp sổ đỏ mới

Trong trường hợp cấp đổi sổ đỏ hoặc đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà yêu cầu cấp sổ đỏ mới, người sử dụng đất sẽ phải nộp sổ đỏ đã được cấp trước đó kèm theo hồ sơ đề nghị cấp đổi sổ đỏ và hồ sơ đăng ký biến động tương ứng.

Trường hợp 4: Sổ đỏ đã được cấp không tuân theo quy định của pháp luật về đất đai, bao gồm những vi phạm cụ thể

Sổ đỏ, sổ hồng đã được cấp không tuân thủ đúng quy định pháp luật về đất đai có thể gồm những trường hợp sau:

• Sổ đã cấp không tuân thủ đúng thẩm quyền.
• Sổ đã cấp không đúng diện tích đất.
• Sổ đã cấp không đúng với đối tượng sử dụng đất.
• Sổ đã cấp không đúng mục đích sử dụng đất.
• Sổ đã cấp không đáp ứng đủ điều kiện để được cấp.
• Sổ đã cấp không đúng thời hạn sử dụng đất hoặc không có nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Trừ trường hợp người đã được cấp sổ đỏ, sổ hồng đó đã thực hiện việc chuyển quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp người sử dụng đất đã thực hiện các thủ tục như chuyển nhượng, chuyển đổi, tặng, thừa kế, hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo đúng quy định của pháp luật, sổ đỏ, sổ hồng không sẽ không bị thu hồi.

Tuy nhiên, việc thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp chỉ được thực hiện khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án nhân dân và đã được thi hành. Điều này được quy định trong Khoản 2 Điều 106 của Luật Đất đai 2013, Điều 87 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP và khoản 26 Điều 1 của Nghị định 148/2020/NĐ-CP.

Sổ đỏ, sổ hồng sẽ bị thu hồi nếu không đúng đối tượng, không đúng mục đích sử dụng, không đúng diện tích đất (Nguồn: Kenh14)

Khi nào thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 106 Luật Đất đai 2013, việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trong trường hợp được quy định tại điểm d khoản 2 Điều này sẽ do cơ quan có thẩm quyền quy định ở Điều 105 của Luật này quyết định sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra và văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước về giải quyết tranh chấp đất đai.

Những quy định về việc thu hồi sổ đỏ, sổ hồng được cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai

Theo quy định tại khoản 26 Điều 1 Nghị định 148/2020/NĐ-CP, việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp mà không tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai được thực hiện như sau:

• Trường hợp Tòa án nhân dân giải quyết tranh chấp đất đai đã đưa ra bản án hoặc quyết định có hiệu lực thi hành, trong đó có kết luận về việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp, thì việc thu hồi được thực hiện theo bản án hoặc quyết định đó.
• Trường hợp cơ quan thanh tra đưa ra văn bản kết luận rằng Giấy chứng nhận đã cấp không tuân thủ đúng quy định của pháp luật đất đai, thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải xem xét và nếu kết luận đúng, quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp. Trong trường hợp xem xét và xác định rằng Giấy chứng nhận đã cấp tuân thủ đúng quy định của pháp luật, cơ quan thanh tra phải được thông báo lại.
• Trường hợp cơ quan nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, quyền sử dụng đất theo quy định ở Điều 105 của Luật Đất đai và Điều 37 của Nghị định đó phát hiện rằng Giấy chứng nhận đã cấp không tuân thủ đúng quy định của pháp luật về đất đai, thì cần tiến hành kiểm tra lại, thông báo cho người sử dụng đất biết rõ lý do và quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không tuân thủ quy định.
• Trong trường hợp người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện rằng Giấy chứng nhận đã được cấp không tuân thủ đúng quy định của pháp luật về đất đai, họ có thể gửi một kiến nghị bằng văn bản tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cơ quan đó sẽ có trách nhiệm kiểm tra, xem xét và quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai.
• Cơ quan có thẩm quyền thu hồi Giấy chứng nhận được xác định là cơ quan đã cấp Giấy chứng nhận ban đầu tại thời điểm thu hồi.
• Văn phòng đăng ký đất đai chịu trách nhiệm thực hiện quy trình thu hồi và quản lý Giấy chứng nhận sau khi nhận được quyết định thu hồi từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Trong trường hợp người sử dụng đất hoặc chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không đồng ý với quyết định của cơ quan nhà nước đối với các điểm nêu trên, họ có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại.

 Người sử dụng đất có thể gửi kiến nghị đến cơ quan nhà nước nếu phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không tuân thủ đúng quy định của pháp luật về đất đai (Nguồn: Kinhtemoitruong)

Trong trường hợp người đã được cấp Giấy chứng nhận thực hiện các thủ tục như chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng, hoặc góp vốn bằng quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, nhà nước sẽ không thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp trái pháp luật dù Giấy chứng nhận đó đã không tuân thủ đúng quy định về đất đai.

Việc giải quyết thiệt hại gây ra bởi việc cấp Giấy chứng nhận trái pháp luật sẽ tuân thủ quyết định hoặc bản án của Tòa án nhân dân. Những người vi phạm dẫn đến việc cấp Giấy chứng nhận trái pháp luật sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 206 và Điều 207 Luật Đất đai.

Trên thực tế, quá trình thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp có thể khá phức tạp và mất thời gian. Thời gian cụ thể để thu hồi sổ đỏ, sổ hồng có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm quy trình hành chính, tình trạng pháp lý, và quy định của từng địa phương. Thường thì quá trình thu hồi sổ đỏ, sổ hồng sẽ diễn ra sau khi các thủ tục liên quan đã được hoàn tất, bao gồm việc thanh toán các khoản phí và thuế liên quan. Việc thu hồi sổ đỏ, sổ hồng đã cấp sẽ đảm bảo an toàn về mặt pháp lý của chủ sở hữu và các bên liên quan.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm:

Sổ đỏ đứng tên ai khi mua chung đất? Ai sẽ giữ số đỏ?

Giải đáp: Có nên mua nhà chung sổ đỏ không?