Một số điểm mới đáng chú ý về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai 2024 đã được Quốc hội đại biểu thông qua vào ngày 18/1/2024 tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 với nhiều điểm mới. Đáng chú ý là những thay đổi về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp lý đất đai 2024. Cùng tham khảo một số điểm mới về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024 trong bài viết dưới đây. 

Quy định về sổ đỏ, sổ hồng có bị thay đổi trong Luật Đất đai 2024 không?

Theo quy định của Khoản 21, Điều 3 của Luật Đất đai 2024 đã chỉ định tên chính xác của "sổ đỏ" là "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất." Theo luật, giấy chứng nhận này là một văn bản pháp lý mà Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho những người có những quyền đó.

Định nghĩa trong Luật Đất đai 2024 nêu rõ rằng giấy chứng nhận này xác nhận các quyền pháp lý đất đai về quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Các tài sản liên quan đến đất như nhà ở và công trình, sẽ được cấp giấy chứng nhận này theo quy định của pháp luật.

Sổ đỏ được gọi là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (Nguồn: Báo Thanh Niên)

Các giấy chứng nhận liên quan đến quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, theo quy định của các luật có liên quan, được coi là có giá trị pháp lý tương đương với giấy chứng nhận quy định trong Luật Đất đai 2024.

Điểm đáng chú ý nhất là ngay cả khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực vào năm 2025, "sổ đỏ" hay "sổ hồng" vẫn được coi là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Ngoài ra, Luật Đất đai 2024 đã gộp chung tên gọi "quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất" thay vì liệt kê riêng lẻ quyền sở hữu nhà ở như đã làm trong Luật Đất đai 2013. Luật 2013 đề cập đến việc các giấy tờ như "sổ hồng" và "sổ đỏ" được xem là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

(Nguồn: Thư viện Pháp luật)

Các trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho đất không giấy tờ trước 1/7/2014?

Theo Điều 138 của Luật Đất đai 2024, người được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) bao gồm:

• Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, đất không có tranh chấp do UBND cấp xã xác nhận.
• Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993, đất không có tranh chấp do UBND cấp xã xác nhận.
• Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, đất không có tranh chấp do UBND cấp xã xác nhận.

Các trường hợp được cấp quyền sử dụng đất theo Điều 138 của Luật Đất đai 2024 (Nguồn: Luật Sư X)

Những đối tượng được cấp sổ đỏ khi đáp ứng các điều kiện sau đây theo quy định của Luật Đất đai 2024.

• Đang sử dụng đất ổn định.
• Không có bất kỳ giấy tờ nào về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 của Luật Đất đai 2024.
• Không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 139 và Điều 140 của Luật Đất đai 2024.
• Đất không có tranh chấp và được UBND cấp xã xác nhận.

Người thuộc đối tượng được giao đất nông nghiệp theo quy định tại Điều 118, Khoản 1 của Luật Đất đai 2024 khi sử dụng đất ở hoặc đất phi nông nghiệp trước ngày 01/7/2014 được cấp sổ đỏ khi:

• Không có giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật Đất đai 2024.
• Có đăng ký thường trú tại địa phương thuộc khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc thuộc các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
• Đất không có tranh chấp và được UBND cấp xã xác nhận.

Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định cho mục đích hợp lý, phần đất thuộc nhóm đất nông nghiệp theo hình thức được Nhà nước giao đất sẽ không bị thu tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đất đang sử dụng, nhưng không được vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân theo quy định tại Điều 176 của Luật Đất đai 2024 khi UBND cấp xã xác nhận đất không có tranh chấp.

(Nguồn: Thư viện Pháp luật)

Những trường hợp không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong năm 2025

Luật Đất đai 2024 đã thêm Điều 151 để quy định các trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, có hiệu lực từ năm 2025. 

Một số trường hợp không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như sau:

• Sử dụng đất nông nghiệp cho mục đích công ích theo quy định tại Điều 179 của Luật Đất đai 2024.
• Đất được giao để quản lý theo quy định tại Điều 7 của Luật Đất đai 2024 (trừ trường hợp sử dụng chung với đất được giao quản lý).
• Đất thuê, thuê lại trừ khi là của chủ đầu tư xây dựng kinh doanh hạ tầng và đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
• Đất nhận khoán trừ khi được công nhận quyền sử dụng đất tại điểm a, Khoản 2 của Điều 181 Luật Đất đai 2024.
• Đất đã có quyết định thu hồi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ khi đã quá 03 năm mà không thực hiện.
• Đất đang có tranh chấp, kê biên, hoặc đang áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự.
• Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất cho mục đích công cộng không kinh doanh.

Bộ luật cũng quy định nhiều trường hợp không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Nguồn: Thư Viện Pháp Luật)

Các tài sản gắn liền với đất không được cấp Giấy chứng nhận trong các trường hợp:

• Tài sản gắn liền với đất thuộc các trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quy định tại Khoản 1 Điều 151 Luật Đất đai 2024 hoặc không đủ điều kiện cấp.
• Nhà ở hoặc công trình xây dựng tạm thời xây dựng bằng một số vật liệu như tranh, nứa, lá đất, tre. Các công trình phụ trợ nằm ngoài phạm vi công trình chính.
• Tài sản gắn liền với đất đã có thông báo hoặc quyết định giải tỏa hoặc quyết định thu hồi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ khi đã quá 03 năm mà không thực hiện.
• Nhà ở, công trình xây dựng sau thời điểm công bố cấm xây dựng, di tích lịch sử - văn hóa, xây dựng lấn chiếm mốc giới bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật, tài sản gắn liền với đất được tạo lập từ sau thời điểm quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà không phù hợp với quy hoạch tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận.
• Tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước trừ khi đã xác định là phần vốn của Nhà nước đóng góp vào doanh nghiệp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
• Tài sản gắn liền với đất không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 148 và 149 Luật Đất đai 2024.

Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành bắt đầu vào ngày 01 tháng 01 năm 2025, riêng Điều 190 và Điều 248 có hiệu lực từ ngày 01 tháng 4 năm 2024. Đây là 2 ngoại lệ của bộ luật này. 

(Nguồn: Thư viện Pháp luật)

Trên đây là một số điểm chú ý về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong Luật Đất đai 2024. Các cá nhân, tổ chức nên cập nhật thêm thông tin về bộ luật để đảm bảo được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định về pháp lý đất đai, đảm bảo quyền lợi của mình.

Xem thêm

Theo Luật Đất đai 2024, đất do xã giao không đúng thẩm quyền thì xử lý như thế nào?

Luật Đất đai 2024: Buộc công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất từ năm 2025