Luật Đất đai 2024: 2 ngoại lệ cần lưu ý

Luật Đất đai 2024 được áp dụng sẽ có nhiều thay đổi có lợi cho thị trường bất động sản. Cùng tìm hiểu thêm về những điểm quan trọng trong Luật Đất đai 2024 cũng như các ngoại lệ của bộ luật này trong bài viết dưới đây của OneHousing. 

Những điểm mới quan trọng được bổ sung trong Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua tại Quốc hội khóa XV có 6 điểm mới quan trọng như sau:

6 điểm mới trong Luật Đất đai 2024 (Nguồn ảnh: Dân Trí)

Quy định về kế hoạch sử dụng đất

Luật Đất đai 2024 có những điều khoản bổ sung về quy hoạch đất đai như sau:

• Bổ sung nội dung về vấn đề quy hoạch để thể hiện rõ chỉ tiêu và không gian sử dụng đất.
• Xác định chặt chẽ các khu vực cần được bảo vệ, khu vực cần duy trì ổn định và khu vực cần phát triển.
• Đặt ra hướng phát triển cụ thể cho các khu đô thị, khu công nghiệp, khu thương mại dịch vụ.
• Đổi mới về phương pháp lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất.
• Hoàn thiện các quy định về sự tham gia của người dân trong quá trình lập và giám sát thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
• Đề cập đến quyền của người sử dụng đất trong khu vực quy hoạch.
• Đặt ra trách nhiệm công khai thông tin liên quan đến quy hoạch đất đai.
• Quy định về rà soát, điều chỉnh hoặc hủy bỏ các dự án không có khả năng thực hiện.

Thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư

Luật Đất đai 2024 chi tiết hóa về điều kiện, tiêu chí và các trường hợp khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia và cộng đồng. Luật đặt ra các quy định cụ thể về trình tự, thủ tục, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để đảm bảo công khai, minh bạch và quản lý chặt chẽ. Một số điểm quan trọng:

• Đa dạng các hình thức bồi thường như đất, tiền hoặc nhà ở.
• Giá đất được bồi thường cho dân sẽ dựa trên giá thị trường.
• Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải được thực hiện trước khi đất được thu hồi, phù hợp với pháp lý đất đai.
• Mở rộng thành phần Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và quy định rõ trách nhiệm, cách thức lấy ý kiến của đối tượng bị thu hồi đất.
• Tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án riêng để thực hiện trước đối với mục tiêu rút ngắn tiến độ thực hiện dự án.

Quy định về quyền giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất

Luật Đất đai 2024 chi tiết hóa về việc giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất như sau:

• Quy định rõ các trường hợp, điều kiện và tiêu chí cho việc giao đất, cho thuê đất mà không thông qua đấu giá hoặc đấu thầu, đặc biệt là đối với các dự án sử dụng đất.
• Đưa ra hướng dẫn chi tiết về các trường hợp thuê đất trả tiền một lần và thuê đất trả tiền hàng năm theo pháp lý đất đai.
• Phân cấp quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất có rừng phòng hộ, đất đặc dụng cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Nâng cao và hoàn thiện quy định về việc giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức tôn giáo.
• Bổ sung quy định để đảm bảo doanh nghiệp vừa và nhỏ có cơ hội tiếp cận đất đai một cách hợp lý.

Bổ sung thêm quy định về quyền giao đất, thuê đất và chuyển quyền sở hữu đất (Nguồn ảnh: Hà Nội Mới)

Phân cấp, phân quyền

Luật Đất đai tập trung vào việc đẩy mạnh phân cấp và phân quyền trong quản lý đất đai, nhằm thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu đất đai của toàn dân. Mục tiêu là tăng cường trách nhiệm của địa phương, đồng thời thực hiện kiểm tra, giám sát và kiểm soát chặt chẽ từ Trung ương. Quy định này nhằm giảm đầu mối, trung gian liên quan đến cải cách hành chính để giảm thiểu phiền hà và tác động tiêu cực.

Cải cách hành chính cũng được nhấn mạnh, đặc biệt trong việc phân cấp quyết định chuyển mục đích sử dụng đất, xác định giá đất cụ thể, thu hồi đất. Đề xuất giảm bớt đầu mối trung gian trong quá trình giao đất và cho thuê đất tại các khu công nghệ cao, cảng hàng không sân bay, khu kinh tế. Hướng tập trung làm đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời làm minh bạch quy trình hành chính để tạo thuận lợi cho người dân trong quá trình thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai.

Đất cho đồng bào thiểu số

Về điều khoản đất cho đồng bào thiểu số được quy định trong Luật Đất đai 2024 như sau:

• Quy định chính sách bảo đảm đất cho sinh hoạt cộng đồng, cung cấp đất hoặc cho thuê đất cho đồng bào dân tộc thiểu số đang thiếu đất ở hoặc đất sản xuất.
• Xác định trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc xây dựng và thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, bao gồm cả nguồn lực để thực hiện chính sách này.
• Đảm bảo sẵn có quỹ đất để thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.
• Hạn chế một số quyền của người sử dụng đất đối với các trường hợp được giao đất, cho thuê đất, hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

Điều tra cơ bản

Luật Đất đai 2024 quy định về việc thực hiện điều tra cơ bản đất đai, đánh giá tiềm năng của đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai một cách tập trung và thống nhất.

(Nguồn: Thư viện Pháp luật, cập nhật 02/2024)

2 ngoại lệ đang chú ý trong Luật Đất đai 2024 

Mặc dù Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ bắt đầu có hiệu lực từ 1 - 1 - 2025, tuy nhiên điều 248 và điều 190 sẽ có hiệu lực sớm bắt đầu từ ngày 1 - 4 - 2024. Nội dung của điều 248 và điều 190 trong Luật Đất đai 2024 như sau:

Điều 190 Luật Đất đai 2024

Điều 190 của Luật Đất đai 2024 quy định về hoạt động lấn biển, khuyến khích tổ chức và cá nhân sử dụng vốn, kỹ thuật, công nghệ thực hiện các hoạt động lấn biển. Nhà nước có chính sách hỗ trợ và ưu đãi cho nhà đầu tư thực hiện hoạt động lấn biển theo quy định pháp luật.

Nhà nước có chính sách hỗ trợ các nhà đầu tư thực hiện lấn biển theo quy định của pháp luật (Nguồn: Thư viện Pháp luật)

Hoạt động lấn biển phải tuân thủ theo các nguyên tắc để bảo đảm quốc phòng, an ninh, chủ quyền, quyền chủ quyền, lợi ích quốc gia trên biển, quyền tài phán và phù hợp với các quy định khác của luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Các hoạt động lấn biển cũng cần được đánh giá đầy đủ về các yếu tố kinh tế, xã hội, môi trường, đảm bảo phát triển bền vững, đa dạng sinh học, và ảnh hưởng của thiên tai, biến đổi khí hậu và nước biển dâng lên.

Điều này tập trung vào kiểm soát và quản lý hoạt động lấn biển và có hiệu lực từ ngày 01/04/2024, thể hiện sự cần thiết của chính phủ trong việc can thiệp và quản lý ngay lập tức để ngăn chặn tác động tiêu cực đối với môi trường và cộng đồng. Chính sách có thể bao gồm tăng cường giám sát, xử lý nhanh chóng vi phạm và thậm chí áp dụng hình phạt để đảm bảo tuân thủ.

Điều 248 Luật Đất đai 2024

Điều 248 của Luật Đất đai 2024 sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Lâm nghiệp số 16/2017/QH14, đã được điều chỉnh bởi Luật số 16/2023/QH15. Tại điều 248, Luật Đất đai 2024 yêu cầu không chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, trừ các dự án như: Dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh; dự án cấp thiết khác theo tiêu chí do Chính phủ quy định.

Luật Đất đai 2024 được xem là một yếu tố quan trọng giúp giải quyết các vướng mắc pháp lý tại nhiều dự án bất động sản. Đồng thời, nó cũng là "đòn bẩy" quan trọng để thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản và bảo vệ lợi ích của người dân. Sự linh hoạt và thích ứng trong việc sửa đổi và bổ sung các điều của Luật Lâm nghiệp đã giúp trở nên hiệu quả hơn trong việc quản lý nguồn lâm sản và bảo vệ môi trường tự nhiên.

Như vậy là bài viết trên cũng chia sẻ các thông tin về 2 ngoại lệ của Luật Đất đai 2024, hy vọng các thông tin trong bài viết mang đến nhiều giá trị hữu ích đối với bạn đọc về bộ luật này!

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn của Pro Agent.

Xem thêm:

Luật Đất đai 2024 đã giải đáp nhiều vướng mắc về thu hồi đất

Thị trường bất động sản nghỉ dưỡng nhận tín hiệu tích cực ngay đầu năm mới