Đất trồng cây lâu năm bị thu hồi có được tái định cư không? Nếu không thì đền bù thế nào?

Đất trồng cây lâu năm bị thu hồi là một trong những vấn đề pháp lý được nhiều người quan tâm. Hãy cùng OneHousing tìm hiểu chi tiết về vấn đề này để hiểu rõ quyền lợi của mình và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bản thân.

Những loại cây trồng lâu năm và đất trồng cây lâu năm là gì?

Theo quy định tại Điều 10 Luật Đất đai năm 2013, đất trồng cây lâu năm được xem là một dạng thuộc nhóm đất nông nghiệp. Thông tư số 27/2018/TT-BTNMT của Bộ Tài Nguyên và Môi trường, được ban hành vào ngày 14 tháng 12 năm 2018, cũng đã chỉ rõ về đất trồng cây lâu năm. Theo thông tư, loại đất này được sử dụng để trồng những loại cây mà sau khi trồng một lần vẫn có khả năng sinh trưởng và thu hoạch trong nhiều năm.

Cụ thể, đất trồng cây lâu năm có thể được sử dụng cho việc trồng:

• Cây công nghiệp lâu năm, như: cây điều, hồ tiêu, cây ca cao, cây cao su, chè,... Đây là các loại cây dùng để cung cấp nguyên liệu sản xuất công nghiệp hoặc thông qua quá trình chế biến mới để sử dụng.
• Cây ăn quả lâu năm, như: cây mơ, cây măng cụt, cây bưởi, cây cam,... Loại cây này cho ra sản phẩm ăn quả tươi hoặc có thể sử dụng để chế biến thực phẩm.
• Cây dược liệu lâu năm như: cây hồi, cây quế, cây sâm,... Các cây này thường được thu thập để sử dụng làm dược liệu.
• Các loại cây lâu năm khác như cây xoan, cây bạch đàn, cây xà cừ, cây hoa sữa,...

Vườn cao su - đất trồng cây lâu năm (Nguồn: Cafeland)

Có được phép xây nhà xưởng trên đất trồng cây lâu năm không?

Thế nào là tái định cư?

Tái định cư là một chế độ bồi thường và hỗ trợ được áp dụng khi Nhà nước thu hồi đất của người sử dụng đất ở. Mặc dù văn bản pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về tái định cư và đất tái định cư, khái niệm "tái định cư" có thể được hiểu như sau:

Tái định cư, khi cắt nghĩa, đề cập đến việc Nhà nước tổ chức cung cấp nơi ở mới cho những người sử dụng đất ở bị thu hồi, những người này không còn nơi ở và phải di chuyển đến nơi mới. Tái định cư chủ yếu áp dụng đối với những người sử dụng đất ở bị thu hồi và chủ yếu cho những mục đích sử dụng đất là để ở. Điều này không áp dụng đối với các loại đất có mục đích sử dụng khác. 

Từ góc độ pháp lý, đất tái định cư được xác định là đất dùng cho mục đích ở và người sử dụng đất sẽ được cấp Giấy chứng nhận: quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và những tài sản khác gắn liền với đất, với các quyền và nghĩa vụ đối với đất tương tự như với các loại đất khác.

Đất trồng cây lâu năm khi bị thu hồi có được tái định cư không?

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, đất trồng cây lâu năm khi bị thu hồi để sử dụng vào mục đích công cộng, an ninh, quốc phòng, lợi ích công cộng, lợi ích quốc gia thì được bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo quy định.

Việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư được thực hiện theo quy định tại Điều 78, Điều 79 và Điều 80 của Luật Đất đai năm 2013.

Cụ thể, đối với đất trồng cây lâu năm khi bị thu hồi, người sử dụng đất được bồi thường bằng tiền theo giá đất nông nghiệp cùng loại trong khu vực; nếu không có đất nông nghiệp cùng loại để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất ở cùng loại trong khu vực; nếu không có đất ở cùng loại để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất ở khu vực có lợi thế hơn so với đất ở của người bị thu hồi.

Vậy thu hồi đất trồng cây lâu năm sẽ được đền bù thế nào?

Điều kiện để được bồi thường khi bị thu hồi đất trồng cây lâu năm

Theo quy định tại khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai năm 2013, để được Nhà nước bồi thường về đất, cá nhân và hộ gia đình cần thoả mãn các điều kiện sau:

• Đất bị thu hồi sẽ được sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh hoặc để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
• Cá nhân hoặc hộ gia đình đang sử dụng đất này không phải là đất thuê trả tiền thuê hàng năm.
• Đất bị thu hồi phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận, tuy nhiên chưa được cấp (trừ trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều 77 theo Luật Đất đai năm 2013).

Các khoản bồi thường khi bị thu hồi đất trồng cây lâu năm

Khi người sử dụng đất trồng cây lâu năm đáp ứng đủ các điều kiện đã nêu, họ sẽ được bồi thường theo nguyên tắc quy định tại Điều 74 Luật Đất đai năm 2013, Nghị định số 47/2014/NĐ-CP và các văn bản pháp luật liên quan. Cụ thể, bồi thường bao gồm:

• Bồi thường bằng đất hoặc tiền: Người sử dụng đất trồng cây lâu năm sẽ được bồi thường bằng đất hoặc bằng tiền theo quy định. Đất giao cho họ có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi. Nếu không có đất để bồi thường, họ sẽ nhận tiền bồi thường dựa trên bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất theo quyết định của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh.
• Bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại: Người sử dụng đất trồng cây lâu năm cũng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại. Chi phí này bao gồm việc san lấp mặt bằng, cải tạo đất, gia cố khả năng chịu lực và các chi phí khác liên quan đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.
• Bồi thường tài sản gắn liền với đất: Nếu trên đất trồng cây lâu năm có tài sản như cây trồng, người sử dụng đất sẽ được bồi thường về tài sản này. Tài sản trên đất phải được trồng và tạo lập trước khi có thông báo thu hồi đất.
• Hỗ trợ chi phí vận chuyển tài sản trên đất: Khi tài sản trên đất cần phải di chuyển sau khi đất bị thu hồi, người sử dụng đất sẽ được hỗ trợ chi phí tháo dỡ và di chuyển tài sản. Đối với những cây lâu năm cần di chuyển bằng máy móc, họ còn được bồi thường về thiệt hại xảy ra trong quá trình di chuyển.

Tìm hiểu những khoản bồi thường khi bị thu hồi đất trồng cây lâu năm (Nguồn: Cafeland)

Khoản hỗ trợ người sử dụng đất khi bị thu hồi đất trồng cây lâu năm

Người sử dụng đất trồng cây lâu năm, ngoài việc được đền bù về đất cùng mục đích trồng cây lâu năm hoặc đền bù bằng tiền theo quy định, còn có thể được hỗ trợ các khoản tương ứng theo quy định tại khoản 2 Điều 83 Luật Đất đai năm 2013. Cụ thể, hỗ trợ bao gồm:

• Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất: Người sử dụng đất trồng cây lâu năm có thể nhận được hỗ trợ để ổn định cuộc sống và sản xuất sau khi đất bị thu hồi.
• Hỗ trợ đào tạo và chuyển đổi nghề: Trong trường hợp đất nông nghiệp bị thu hồi của cá nhân hoặc hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp, họ có thể được Nhà nước hỗ trợ đào tạo và chuyển đổi nghề, cũng như tìm kiếm việc làm mới.
• Hỗ trợ các khoản khác: Ngoài những hỗ trợ đã đề cập, còn có thể có các hỗ trợ khác theo quy định.

Như vậy, khi người sử dụng đất trồng cây lâu năm bị thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội theo lợi ích quốc gia, công cộng. Họ sẽ được đền bù bằng loại đất cùng mục đích hoặc đền bù bằng tiền. 

Tuy nhiên, đất tái định cư chỉ được áp dụng cho trường hợp người sử dụng đất ở bị thu hồi và phải di chuyển chỗ ở. Do đó, trong trường hợp đất trồng cây lâu năm bị thu hồi, người sử dụng đất không được hỗ trợ tái định cư, mà sẽ được hỗ trợ các biện pháp ổn định sản xuất, đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm và các hỗ trợ khác theo quy định.

Qua bài chia sẻ trên, OneHousing đã giải đáp chi tiết vấn đề về đất trồng cây lâu năm bị thu hồi. Theo đó, khi bị thu hồi thì sẽ không được tái định cư trên đất trồng cây lâu năm mà được bồi thường bằng đất cùng mục đích sử dụng hoặc bồi thường bằng tiền. Người sử dụng đất cần nắm rõ quy định này để bảo vệ quyền lợi của mình.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm

Nhà tái định cư là gì? Có nên đầu tư vào nhà tái định cư?

Tìm hiểu ngay: Đất nông nghiệp hết hạn sử dụng có bị thu hồi không?