Đất 50 năm bị thu hồi được đền bù không? Mức giá thế nào? 

Trong lĩnh vực bất động sản, khái niệm "đất 50 năm" là một thuật ngữ rất phổ biến, để chỉ định các khu vực đất có thời gian sử dụng giới hạn là 50 năm. Như vậy, chúng ta cần hiểu rõ về cách mà luật pháp điều chỉnh về đất 50 năm, liệu có nguy cơ thu hồi đất có thời hạn này hay không, và cách tính toán giá đền bù cho đất 50 năm như thế nào? hãy cùng OneHousing khám phá trong bài viết dưới đây!

Những thông tin cơ bản về đất 50 năm

Định nghĩa đất 50 năm

"Đất 50 năm" là một khái niệm pháp lý thường được sử dụng để chỉ định quyền sở hữu và sử dụng đất trong một khoảng thời gian dài, thường là 50 năm, dưới hình thức thuê đất hoặc sử dụng đất dựa trên hợp đồng với nhà nước hoặc chủ sở hữu đất.

Đất 50 năm là khái niệm khá phổ biến ở Việt Nam (Nguồn: Luật Quang Huy)

Ở một số quốc gia, hình thức sử dụng đất này có thể được gọi là "đất thuê 50 năm" hoặc có các biến thể khác như "đất 99 năm". Ý nghĩa chung là người sử dụng có quyền sở hữu, sử dụng và tận dụng đất trong khoảng thời gian được quy định trong hợp đồng. Tuy nhiên, sau khi hợp đồng kết thúc, quyền sử dụng đất này có thể được gia hạn hoặc chuyển nhượng tùy theo quy định của pháp luật địa phương.

Quy định pháp luật về đất 50 năm như thế nào?

Theo quy định theo các quy phạm của pháp luật, khoảng thời gian cấp đất cho thuê được áp dụng cho các tổ chức với mục tiêu ưu tiên trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, hoạt động lâm nghiệp, việc chăn nuôi và trồng trọt thủy sản, và cả việc sản xuất muối. 

Đồng thời, các tổ chức, hộ gia đình, và cá nhân sẽ phải sử dụng đất này cho mục đích thương mại hoặc dịch vụ, xây dựng cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, thực hiện các dự án đầu tư.

Một số quy định cần biết khi thuê đất 50 năm tại Việt Nam (Nguồn: Minh Khuê)

Ngoài ra, người Việt Nam định cư tại nước ngoài, cùng cả các doanh nghiệp với nguồn vốn đầu tư quốc tế nhằm thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam, đều sẽ được xem xét và quyết định về việc cấp đất hoặc cho thuê đất, với khoảng thời gian tối đa không vượt quá 50 năm.

Tìm hiểu mức giá bồi thường khi thu hồi đất tại Hà Nội năm 2023

Tại sao đất 50 năm bị thu hồi?

Theo quy định liên quan đến việc đất 50 năm bị thu hồi, nhà nước được quyền thực hiện việc lấy lại đất vì một số nguyên nhân, đặc biệt khi có những lý do như bảo đảm an ninh và quốc phòng, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích của quốc gia và cộng đồng, cùng với vi phạm các quy định về đất.

Đầu tiên, quy định về đất 50 năm bị thu hồi do mục đích quốc phòng và an ninh, như được ghi nhận tại Điều 61 của Luật Đất đai năm 2013. Theo đó, nhà nước sẽ tiến hành thu hồi đất cho những mục tiêu quan trọng như:

• Xây dựng và duy trì các cơ sở quan trọng của lực lượng vũ trang nhân dân.
• Xây dựng các cơ sở quan trọng như trường bắn, thao trường, bãi thử vũ khí và bãi hủy vũ khí.
• Xây dựng cơ sở huấn luyện, trung tâm đào tạo, bệnh viện và nhà dưỡng của lực lượng vũ trang nhân dân.
• Xây dựng các công trình hữu ích như nhà công vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân.
• Thiết lập các cơ sở giam giữ và giáo dục dưới sự quản lý của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.
• Tạo dựng các căn cứ, nơi đóng quân và trụ sở làm việc.
• Xây dựng các công trình phòng thủ quốc gia, các hệ thống trận địa và công trình đặc biệt liên quan đến an ninh và quốc phòng.
• Xây dựng các ga và cảng quân sự.
• Xây dựng các công trình liên quan đến ngành công nghiệp, khoa học, công nghệ, văn hóa và thể thao để phục vụ trực tiếp cho mục tiêu an ninh và quốc phòng.

Đất 50 năm bị thu hồi có thể liên quan đến vấn đề quốc phòng và an ninh
(Nguồn: Luật Dương Gia)

Ngoài ra về mặt pháp lý, việc đất 50 năm bị thu hồi với mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nhằm phục vụ lợi ích của cả quốc gia và cộng đồng, đang được chú trọng tại Việt Nam. Cơ quan nhà nước sẽ tiến hành quá trình thu hồi đất trong những trường hợp sau đây:

Thực hiện các dự án quốc gia đáng chú ý mà Quốc hội đã quyết định chủ trương đầu tư và đòi hỏi sự thu hồi đất.

Thi hành các dự án công trình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và quyết định đầu tư, trong đó phải kể đến:

• Các công trình lịch sử- văn hóa, danh lam thắng cảnh, công viên, và quảng trường được xếp hạng, cùng với các công trình tượng đài và bia tưởng niệm.
• Dự án kết cấu hạ tầng quốc gia bao gồm các lĩnh vực giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, điện lực, và thông tin liên lạc.
• Dự án xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế.
• Các kế hoạch xây dựng đô thị mới và dự án sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức ODA.
• Dự án xây dựng các trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, và cơ quan ngoại giao của các tổ chức nước ngoài.

Chính phủ có thể thu hồi đất 50 năm để thực hiện các dự án Quốc gia giúp thúc đẩy kinh tế -xã hội (Nguồn: Nhà Bè)

 Cuối cùng là các trường hợp thu hồi đất liên quan đến dự án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận, bao gồm:

• Dự án xây dựng các trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, và tổ chức xã hội tại cấp tỉnh hoặc thành phố trực thuộc trung ương.
• Các công trình lịch sử- văn hóa, danh lam thắng cảnh, công viên, và quảng trường được xếp hạng tại cấp địa phương.
• Dự án kết cấu hạ tầng kỹ thuật tại địa phương, bao gồm các lĩnh vực giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, điện lực, thông tin liên lạc, và chiếu sáng đô thị.

Thứ ba, việc đất 50 năm bị thu hồi có thể là do vi phạm luật pháp về đất đai (theo điều lệ 64 của Luật Đất đai năm 2013). Các tình huống thu hồi đất do vi phạm quy định về đất đai bao gồm:

• Sử dụng đất không theo mục đích quy định ban đầu đã được nhà nước giao, cho thuê hoặc công nhận quyền sử dụng đất, và đã bị xử lý vi phạm hành chính về việc sử dụng đất không đúng mục đích, nhưng vẫn tiếp tục vi phạm.
• Sự cố ý hủy hoại đất thuê từ phía người sử dụng đất.
• Giao đất, cho thuê đất cho đối tượng không phù hợp hoặc làm không đúng theo thẩm quyền.
• Chuyển nhượng quyền sử dụng đất không tuân thủ quy định của luật mà người sử dụng đất để xảy ra tình trạng xâm phạm, chiếm đoạt.
• Người sử dụng đất không thực hiện đúng nghĩa vụ với nhà nước và đã bị xử phạt vi phạm hành chính nhưng không tuân thủ.
• Đất trồng cây hàng năm bị bỏ hoang trong khoảng thời gian 12 tháng liên tục; đất trồng cây lâu năm không sử dụng liên tục trong 18 tháng; đất trồng rừng không được sử dụng trong 24 tháng liên tục.
• Đất đã được nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư, nhưng không sử dụng trong khoảng thời gian 12 tháng liên tục hoặc không thực hiện theo tiến độ được ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất. 

Đất 50 năm có thể bị thu hồi nếu vi phạm quy định của pháp luật (Nguồn: ACC)

Cuối cùng, lý do đất 50 năm bị thu hồi có thể do chấm dứt việc sử dụng đất theo quy định của pháp luật, việc tự nguyện trả lại đất hoặc đất có tiềm năng đe dọa tính mạng con người (theo điều lệ 65 của Luật Đất đai năm 2013) 

Các tình huống mà quy định pháp luật cho phép thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo luật, trả đất tự nguyện hoặc đất có nguy cơ tiềm tàng đe dọa tính mạng con người là:

• Doanh nghiệp đã được nhà nước ủy quyền sử dụng đất miễn phí, hoặc sử dụng đất với khoản tiền có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước, 
• Người sử dụng đất thuê từ nhà nước trả tiền thuê đất hàng năm bị giải thể, phá sản, di dời đến nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất;
• Đất mà nhà nước đã giao hoặc cho thuê với thời hạn nhất định nhưng không được gia hạn;
• Đất nằm trong khu vực bị ô nhiễm môi trường có tiềm năng đe dọa tính mạng con người;
• Đất mà có nguy cơ sạt lở, sụt lún hoặc bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác tiềm tàng đe dọa tính mạng con người.
• Cá nhân sử dụng đất qua đời mà không có người kế thừa;
• Người sử dụng đất tự nguyện trả đất lại;

Giá đền bù đất 50 năm bị thu hồi là bao nhiêu?

Bồi thường các chi phí đầu tư vào đất

Theo quy định tại Điều 3 của Nghị định số 47 được ban hành vào năm 2014, giá đền bù đất 50 năm được quy định bao gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí dưới đây:

• Thứ nhất, chi phí san lấp diện tích bị ảnh hưởng.
• Thứ hai, chi phí nâng cao chất lượng đất, bảo vệ khỏi tác động của sự xói mòn, thấm thau, sóng biển, và thất thoát đất trên mặt bằng dùng cho sản xuất nông nghiệp.
• Thứ ba, chi phí tăng cường khả năng chịu lực, chống lún, và ổn định đất trên mặt bằng sử dụng cho mục đích kinh doanh.
• Thứ tư, các khoản phí liên quan đến việc đầu tư vào đất và phù hợp với mục đích sử dụng của đất đó.

Luật pháp Việt Nam giúp đảm bảo quyền lợi bồi thường cho các chủ thể khi đầu tư vào đất bị thu hồi (Nguồn: Luật Dương Gia)

Nếu việc đầu tư vào phần đất diễn ra sau thời điểm nhà nước chuyển giao đất hoặc cho thuê đất, thì thời hạn sử dụng của phần đất, sẽ được tính từ thời điểm đầu tư vào phần đất.

Ngoài giá đền bù đất 50 năm trên, người dân bị thu hồi đất còn sẽ được bồi thường thiệt hại cho cây trồng trên đất, nếu có. Điều này được quy định chi tiết tại Điều 90 của Luật Đất đai năm 2013. Theo đó, việc bồi thường cho từng loại cây trồng và động vật nuôi sẽ được xác định cụ thể dựa trên từng tình huống khác nhau.

Bồi thường nhà ở và thiệt hại công trình trên đất

Theo quy định tại Điều 89 Luật Đất đai 2013, bồi thường thiệt hại về nhà và các công trình xây dựng trên mảnh đất khi bị thu hồi bởi nhà nước được quy định một cách cụ thể.

• Đối với các nhà ở và công trình dùng để sinh hoạt gắn liền với mảnh đất của hộ gia đình, cá nhân, và người Việt Nam định cư ở nước ngoài, khi nhà nước thu hồi đất và mảnh đất không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định pháp luật. Đồng thời chủ sở hữu nhà và công trình đó sẽ được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà và công trình tương đương về mặt kỹ thuật. Nếu phần còn lại của công trình đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, giá đền bù đất 50 năm sẽ được bồi thường theo tình hình thực tế.

Nhà ở và công trình khi bị thu hồi thường sẽ sở hữu mức giá đền bù đất 50 năm hợp lý (Nguồn: Luật Dương Gia)

• Đối với các nhà ở và công trình khác gắn liền với mảnh đất, khi bị thu hồi mảnh đất và phần còn lại không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, mức giá đền bù đất 50 năm sẽ được thực hiện theo quy định của chính phủ:
• Đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội gắn liền với mảnh đất không thuộc trường hợp trên, mức bồi thường sẽ được tính dựa trên giá trị xây dựng mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương, theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Như vậy bài viết đã giải đáp thắc mắc về việc đất 50 năm thu hồi có được đền bù không. Hy vọng qua đó bạn đã tìm được thông tin hữu ích.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm:

Đất 50 năm là gì? Vấn đề liên quan đến đất 50 năm bạn nên biết

Mua chung cư có thời hạn sử dụng đất 50 năm hết thời hạn người chủ có mất nhà không