Có được phép xây nhà trên đất ruộng không?

Với sự gia tăng về nhu cầu nhà ở và sự khan hiếm về diện tích đất đai, một câu hỏi thường được đặt ra là liệu có thể xây nhà trên đất ruộng được không?

Trong bài viết này, OneHousing sẽ tìm hiểu chi tiết những quy định về việc xây nhà trên đất ruộng. Những thông tin sắp được trình bày sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện về vấn đề này, đồng thời hiểu rõ hơn về giới hạn của việc sử dụng đất nông nghiệp cho mục đích nhà ở.

Tìm hiểu chung về đất ruộng và việc cấp sổ đỏ cho loại đất này

Thế nào là đất ruộng?

Dựa theo khoản 1 của Điều 10 trong Luật Đất đai 2013, việc phân loại đất nông nghiệp được thực hiện dựa trên mục đích sử dụng của đất. Cụ thể, các nhóm đất nông nghiệp được xác định như sau:

• Đất dành cho việc trồng cây hàng năm, bao gồm đất trồng lúa và đất trồng các loại cây hàng năm khác.
• Đất sử dụng để phục vụ trồng cây lâu năm.
• Đất rừng được dùng cho mục đích sản xuất.
• Đất rừng sử dụng để bảo vệ, phòng hộ.
• Đất rừng đặc biệt dành cho mục đích cụ thể.
• Đất dùng để phục vụ nuôi trồng thủy sản.
• Đất dùng để phục vụ sản xuất muối.
• Đất dùng cho việc xây dựng nhà kính và các loại công trình khác phục vụ việc trồng trọt. Điều này cũng bao gồm các công trình xây dựng như chuồng trại chăn nuôi gia cầm, gia súc, và các động vật khác theo quy định của pháp luật.
• Đất được sử dụng cho việc trồng trọt, chăn nuôi với mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm.
• Đất sử dụng cho mục đích ươm tạo cây giống, con giống và cả việc trồng hoa, cây cảnh.

Như vậy, đất ruộng, còn được gọi là đất canh tác hay đất trồng trọt, là một loại đất nông nghiệp thường được sử dụng để trồng cây hàng năm. Đất này được dùng với mục đích sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, loại đất này thường được Nhà nước cấp phép sử dụng cho người dân nhằm tạo ra sản phẩm nông sản.

Đất ruộng là đất được dùng cho mục đích sản xuất nông nghiệp (Nguồn: Batdongsan)

Đất ruộng có được cấp sổ đỏ riêng không?

Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, trong những trường hợp cụ thể sau đây, đất ruộng có khả năng được cấp sổ đỏ:

• Phải nằm trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm tại địa phương và đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
• Khi có nhu cầu sử dụng đất cho dự án đầu tư, khi đệ đơn xin giao đất, thuê đất hoặc yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Việc cấp sổ đỏ cho đất ruộng được quản lý chặt chẽ và tuân thủ các quy định của pháp luật để đảm bảo tính bền vững và phù hợp với kế hoạch sử dụng đất tại từng địa phương.

Bên cạnh đó, các tổ chức hoặc cá nhân đã ổn định việc sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2004, có thể được cấp sổ đỏ với các điểm lưu ý sau:

• Không liên quan đến các tranh chấp về quyền sử dụng đất.
• Sử dụng ổn định quỹ đất với mục đích cụ thể và liên tục trong thời gian dài, tính từ lúc đất được giao cho đến khi giấy chứng nhận sử dụng đất được cấp.

Xây nhà trên đất nông nghiệp có được đền bù hay không?

Xây nhà trên đất ruộng có được hay không?

Vấn đề về việc “xây nhà trên đất ruộng được không?” được giải đáp trong những quy định sau:

• Dựa theo quy định tại điểm a của khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai năm 2013, đất phi nông nghiệp là các loại đất dành cho mục đích khác nông nghiệp, đặc biệt là đất ở. Điều này bao gồm cả đất ở tại khu vực nông thôn và đô thị.
• Tại điểm a của khoản 1 Điều 143 Luật Đất đai năm 2013, quy định rằng đất ở tại khu vực nông thôn do hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng bao gồm đất được dành để xây dựng nhà ở và xây dựng các cơ sở hạ tầng phục vụ cuộc sống hàng ngày.
• Tại khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai năm 2013, nguyên tắc sử dụng đất được cụ thể hóa, trong đó việc sử dụng đất phải tuân theo kế hoạch quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và phải đảm bảo rằng đất được sử dụng cho đúng mục đích đã được quy định.
• Mục đích cơ bản của việc phân loại đất là để hỗ trợ việc quản lý đất một cách hiệu quả, đồng thời xác định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Việc sử dụng đất phải tuân theo mục đích đã được cho phép, giữ nguyên ranh giới thửa đất, đồng thời phải thực hiện theo quy hoạch và kế hoạch đã được cơ quan Nhà nước thông qua.

Như vậy, đất nông nghiệp chỉ được sử dụng với mục đích trồng trọt và chăn nuôi, và đất ở chỉ được sử dụng với mục đích xây dựng nhà ở. Nếu muốn xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp hiện tại, bạn cần thực hiện chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp.

Để được xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp, cần chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp (Nguồn: Báo Lao Động)

Các thủ tục để thực hiện xây nhà trên đất ruộng

Để tiến hành xây nhà trên đất ruộng, việc đầu tiên là phải thực hiện thủ tục chuyển đổi đất từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp. Căn cứ vào điểm d khoản 1 của Điều 57 trong Luật Đất Đai năm 2013, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải được xin phép từ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Trong trường hợp xây dựng nhà ở, người thực hiện có thể là cá nhân hoặc hộ gia đình. Theo quy định tại điểm a khoản 2 của Điều 59 trong Luật Đất Đai năm 2013, quyền quyết định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp thuộc thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân cấp huyện (quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương). Việc này được thực hiện dựa trên trình tự và thủ tục được quy định cụ thể.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ để thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất bao gồm:

• Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất: Theo Mẫu 01 được ban hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2014, quy định về thủ tục giao đất, cho thuê lại đất, chuyển mục đích sử dụng đất, và thu hồi đất.
• Sổ đỏ đã được cấp.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Theo quy định tại khoản 1 của Điều 69 trong Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014, người sử dụng đất sẽ nộp hồ sơ tại Phòng Tài nguyên và Môi trường thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện.

Hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sẽ nộp ở Phòng Tài nguyên và Môi trường thuộc UBND cấp huyện (Nguồn: Daobatdongsan)

Bước 3: Xử lý hồ sơ

Sau khi nhận được hồ sơ, Phòng Tài nguyên và Môi trường phải thực hiện các nhiệm vụ sau:

• Thẩm tra hồ sơ và tiến hành xác minh tình trạng thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất.
• Hướng dẫn người sử dụng đất về nghĩa vụ tài chính theo quy định của luật pháp.
• Trình Ủy ban nhân dân cấp huyện để đưa ra quyết định về việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
• Chỉ đạo việc cập nhật và điều chỉnh dữ liệu về đất đai, cũng như hồ sơ địa chính.

Nếu hồ sơ chưa đủ hoặc không đạt tiêu chuẩn, trong khoảng không quá 3 ngày làm việc, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ thông báo cho người sử dụng đất và hướng dẫn cách bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo quy định.

Bước 4: Nộp thuế, phí liên quan

Khi có thông báo từ cơ quan thuế, người sử dụng đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính. Điều này bao gồm các khoản sau: nộp tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, phí thẩm định hồ sơ, lệ phí cấp giấy chứng nhận.

Bước 5: Hoàn tất thủ tục và trả kết quả

Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 61 trong Nghị định 43/2014/NĐ-CP ban hành ngày 15/05/2014, thời hạn giải quyết thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất không được vượt quá 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.

Thời gian này không tính các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính, và thời gian để xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật. Với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, xa, hoặc trong các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, thời gian xử lý có thể cộng thêm 10 ngày.

Sau khi hộ gia đình hoặc cá nhân đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính tại cơ quan thuế như đã đề cập ở bước trên, Phòng Tài nguyên và Môi trường sẽ trả lại sổ đỏ đã được cập nhật. Như vậy, khi hoàn thành toàn bộ thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, hộ gia đình hoặc cá nhân mới có thể tiếp tục các thủ tục liên quan đến việc xây dựng nhà ở trên diện tích đất này.

Như vậy, việc xây nhà trên đất ruộng đòi hỏi phải có sự cho phép từ cơ quan Nhà Nước có thẩm quyền. Luật Đất đai 2013 đã quy định rõ về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp. Điều này sẽ giúp quản lý hiệu quả chức năng của đất, từ đó đảm bảo sự phát triển bền vững cả về nông nghiệp và nhà ở.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm

Đất nông nghiệp hết hạn sử dụng có cho thuê được không? Thủ tục xin gia hạn thế nào?

Phân biệt đất thổ cư, đất nông nghiệp và đất ở