Tuyến metro số 5 Hà Nội là một trong những tuyến đường sắt đô thị quan trọng, có vai trò kết nối trung tâm thủ đô với các khu vực phát triển mới như Hoài Đức, Quốc Oai và Hòa Lạc. Với tổng chiều dài gần 39km, đi qua nhiều quận, huyện đông dân cư, tuyến metro này được kỳ vọng sẽ góp phần giảm áp lực giao thông và tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội cho khu vực phía Tây Thủ đô.
Tuyến metro số 5 – Văn Cao – Hòa Lạc là một trong những dự án trọng điểm trong quy hoạch giao thông đô thị Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Đây là tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm thành phố với khu vực phía Tây, bao gồm các quận nội đô và vùng vệ tinh Hòa Lạc. Dự án nhằm giảm tải áp lực giao thông, thúc đẩy phát triển đô thị và kết nối các khu công nghệ cao, trường đại học lớn tại Hòa Lạc với trung tâm Hà Nội.
Tuyến metro số 5 Hà Nội dài khoảng 38,43km, gồm 21 ga với 6 ga ngầm, 14 ga trên cao và 1 ga mặt đất. Hệ thống còn có một depot tại Hòa Lạc phục vụ công tác vận hành và bảo trì tàu. Theo dự kiến, dự án có tổng mức đầu tư khoảng 65.000 tỷ đồng, được tài trợ từ nguồn ngân sách của thành phố.
Theo báo Tiền Phong, tuyến metro số 5 đi qua các quận, huyện như Ba Đình, Đống Đa, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Hoài Đức, Quốc Oai và Thạch Thất. Nhờ mạng lưới nhà ga được bố trí hợp lý, tuyến sẽ đáp ứng hiệu quả nhu cầu đi lại của người dân khu vực phía Tây Hà Nội.
Tuyến metro số 5 Hà Nội dài khoảng 38,43km (Nguồn: Market times)
Tuyến metro số 5 Hà Nội khởi đầu từ khu vực Văn Cao (quận Ba Đình), chạy dọc theo các trục đường chính như Liễu Giai, Nguyễn Chí Thanh, Trần Duy Hưng, Láng, Lê Quang Đạo, Quốc lộ 32, Đại lộ Thăng Long và kết thúc tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc (huyện Thạch Thất).
Trên hành trình, metro số 5 đi qua nhiều khu vực phát triển chiến lược như Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Sân vận động Mỹ Đình, Đại học Quốc gia Hà Nội và Khu công nghệ cao Hòa Lạc.
Tuyến metro số 5 Hà Nội được thiết kế theo tiêu chuẩn đường đôi với khổ ray 1.435mm, có tổng chiều dài hơn 38km. Trong đó, khoảng 6,5km là đoạn đi ngầm, 2km trên cao và gần 30km chạy trên mặt đất.
Tuyến bao gồm 21 nhà ga: 6 ga ngầm (Quần Ngựa, Kim Mã, Vành đai 1, Vành đai 2, Hoàng Đạo Thúy, Vành đai 3), 1 ga trên cao (Tây Mỗ) và 14 ga mặt đất (Lê Đức Thọ, Mễ Trì, An Khánh 1, An Khánh 2, Song Phương, Sài Sơn, Quốc Oai, Ngọc Mỹ, Đồng Bụt, Đồng Trúc, Đồng Bãi, Tiến Xuân, Trại Mới, Thạch Bình).
Tuyến metro số 5 – Văn Cao – Hòa Lạc hiện đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, bao gồm các công việc như lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đánh giá tác động môi trường, và huy động vốn từ các nhà tài trợ quốc tế. Dự án đã được Thủ tướng Chính phủ đưa vào danh mục ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2021–2030 theo Quy hoạch giao thông thủ đô.
Với tuyến metro số 5 (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc), Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) đã ký kết 1 gói thầu, còn 9 gói thầu tư vấn khác đang trong quá trình hoàn tất thủ tục để tiến hành ký hợp đồng.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan nghiên cứu quy hoạch tổng thể các tuyến theo mô hình phát triển định hướng giao thông (TOD), nhằm đảm bảo việc triển khai đồng bộ toàn mạng lưới.
Tuyến metro số 5 Hà Nội đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư (Nguồn: Market times)
UBND thành phố yêu cầu Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) rà soát lại toàn bộ kế hoạch và đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo khởi công toàn tuyến vào cuối năm 2025.
UBND TP Hà Nội xác định tuyến metro số 5 là tuyến trục xương sống kết nối khu đô thị trung tâm với vùng công nghệ cao phía Tây. Lãnh đạo thành phố đã yêu cầu MRB đẩy nhanh tiến độ để có thể sớm khởi công toàn tuyến trong 2025.
Trong các cuộc họp với Chính phủ và Bộ GTVT, lãnh đạo Hà Nội đã đề xuất ưu tiên bố trí vốn ODA và hỗ trợ thủ tục pháp lý để đẩy nhanh tiến độ. Đồng thời, thành phố cũng chỉ đạo các sở ngành liên quan như Sở Quy hoạch – Kiến trúc, Sở GTVT và Sở Tài nguyên – Môi trường phối hợp chặt chẽ để xử lý nhanh các thủ tục về đất đai, quy hoạch và giải phóng mặt bằng.
Ông Trần Sỹ Thanh yêu cầu MRB đẩy nhanh tiến độ khởi công dự án tuyến metro số 5 Hà Nội ngay trong năm 2025.
Tuyến metro số 5 Hà Nội dự kiến khởi công ngay trong năm 2025 (Nguồn: Market times)
Việc hình thành tuyến metro số 5 Hà Nội sẽ tạo kết nối trung chuyển hành khách với các tuyến khác như tuyến số 2 (Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo, đang chờ điều chỉnh phê duyệt), tuyến số 3 (Nhổn – ga Hà Nội, đang thi công), cùng với các tuyến số 4, 6, 8 (đang trong giai đoạn nghiên cứu) và tuyến số 7 (đã được quy hoạch).
Sự liên kết này giúp hành khách dễ dàng di chuyển từ khu vực ngoại ô vào trung tâm thành phố, góp phần giảm tải áp lực giao thông, nâng cao chất lượng hạ tầng và điều kiện đi lại cho người dân.
Một phần của tuyến metro số 5 Hà Nội đi qua các khu vực trung tâm đông dân cư như các quận Ba Đình, Đống Đa, Cầu Giấy và Nam Từ Liêm của Hà Nội. Phần còn lại của tuyến kéo dài đến các khu đô thị mới đang trên đà phát triển, nổi bật là Hòa Lạc đang được định hướng trở thành đô thị vệ tinh lớn nhất của thủ đô trong tương lai.
Theo báo Lao Động, việc công bố kế hoạch triển khai tuyến metro đã khiến thị trường bất động sản tại khu vực Thạch Thất, Quốc Oai (khu vực giáp ranh với Hòa Lạc) trở nên nhộn nhịp. Giá đất tại đây ghi nhận mức tăng đáng kể, chẳng hạn tại xã Tân Xã (Thạch Thất), giá đã tăng từ 26 triệu đồng/m2 lên 28,5 triệu đồng/m2 so với thời điểm cuối năm 2024.
Theo định hướng phát triển các đô thị vệ tinh như Hòa Lạc, tuyến metro số 5 Hà Nội giữ vai trò then chốt trong mạng lưới giao thông vành đai, góp phần tăng cường kết nối giữa khu vực trung tâm và vùng ngoại ô. Sự hiện diện của hệ thống metro hiện đại sẽ tạo điều kiện hình thành một "đảo đô thị" tự vận hành – nơi người dân có thể sinh sống, học tập và làm việc mà không cần phụ thuộc vào trung tâm Hà Nội.
Tuyến metro số 5 khiến thị trường bất động sản khu vực Hoà Lạc trở nên sôi động (Nguồn: Market times)
Hòa Lạc được quy hoạch trở thành trung tâm khoa học công nghệ, tập trung các trường đại học, viện nghiên cứu và trụ sở của các tập đoàn lớn như Viettel, FPT, VNPT... Tuyến metro số 5 sẽ góp phần nâng cao khả năng tiếp cận từ khu vực nội đô, tạo sức hút với nguồn nhân lực chất lượng cao và dòng vốn đầu tư, từ đó thúc đẩy sự phát triển toàn diện tại khu vực này.
Theo quy hoạch giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Hà Nội, việc xây dựng các đô thị vệ tinh như Hòa Lạc nhằm mục tiêu giảm tải cho khu vực nội thành về dân số, hạ tầng giao thông và môi trường. Tuyến metro số 5 Hà Nội được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích cư dân và doanh nghiệp dịch chuyển ra vùng ven, góp phần phân bổ hợp lý nguồn lực và dân cư trên toàn thành phố.
Metro số 5 hình thành một hành lang giao thông chiến lược, kết nối trực tiếp từ trung tâm Ba Đình đến khu vực phía Tây Hà Nội – nơi quy tụ nhiều đô thị mới, khu công nghệ cao Hòa Lạc và các cơ sở giáo dục lớn như Đại học Quốc gia Hà Nội. Đây cũng là tuyến metro duy nhất chạy theo trục Đông – Tây, đóng vai trò bổ sung và hoàn thiện mạng lưới metro hiện nay vốn chủ yếu phát triển theo hướng Bắc – Nam.
Bên cạnh đó, khi đi vào vận hành, tuyến số 5 sẽ góp phần giảm ùn tắc giao thông, kéo theo việc cải thiện các vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí, tiếng ồn và tai nạn giao thông.
Dự án còn có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển các đô thị vệ tinh, hỗ trợ phân bổ lại dân cư từ khu vực trung tâm ra vùng ven, phù hợp với định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững của thành phố.
Khởi công xây dựng tuyến metro số 5 Hà Nội vào cuối năm 2025 đánh dấu bước tiến quan trọng trong quy hoạch giao thông đô thị của Thủ đô. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy triển vọng về hệ thống hạ tầng hiện đại, đồng bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và kết nối hiệu quả giữa trung tâm với các khu vực đô thị mới trong tương lai.
Xem thêm:
Sắp có metro trên cao phía Đông Bắc TP.HCM: Cú hích cho bất động sản dọc quốc lộ 13
Tuyến metro số 10 TP. Thủ Đức: Mở rộng mạng lưới metro và kết nối vùng đô thị mới