Tìm hiểu thanh khoản thị trường chứng khoán là gì

“Thanh khoản” thị trường chứng khoán là một thuật ngữ phổ biến và được nhắc đến khá nhiều. Trong đầu tư, cổ phiếu là loại tài sản có tính thanh khoản cao, tuy nhiên không phải loại cổ phiếu nào cũng có tính thanh khoản như nhau. Vậy, tính thanh khoản trong thị trường chứng khoán là gì? Có vai trò như thế nào? Các yếu tố ảnh hưởng để thanh khoản của cổ phiếu là gì? Tìm hiểu ngay sau đây.  

Thanh khoản thị trường chứng khoán là gì?

Thanh khoản thị trường chứng khoán là khả năng chuyển đổi cổ phiếu sang tiền mặt và ngược lại. Thị trường chứng khoán có tính thanh khoản cao, dễ dàng trao đổi mua bán với giá cả tương đối ổn định theo thời gian.

Thanh khoản thị trường chứng khoán là khả năng chuyển đổi cổ phiếu thành tiền mặt dễ dàng (Nguồn: VIB)

Khi sự chênh lệch giữa mức giá người mua và người bán tăng cao, tính thanh khoản của thị trường giảm. Ví dụ, bất động sản thường có tính thanh khoản thấp hơn. Thị trường của các loại tài sản khác như chứng khoán phái sinh, tiền tệ, hàng hóa... có tính thanh khoản phụ thuộc vào quy mô và số lượng giao dịch.

Mỗi cổ phiếu trên thị trường chứng khoán có tính thanh khoản khác nhau. Cổ phiếu có tính thanh khoản cao sẽ an toàn hơn và giữ giá trị tốt hơn khi giao dịch. Tính thanh khoản cao thường đi kèm với khối lượng giao dịch lớn. Thị trường chứng khoán với tính thanh khoản cao tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư trong việc mua bán và chuyển đổi cổ phiếu thành tiền mặt, làm cho thị trường này luôn sôi động và hấp dẫn.

Ý nghĩa của thanh khoản trong thị trường chứng khoán

Tính thanh khoản cho thấy sự linh hoạt và an toàn của một tài sản hoặc thị trường. Nếu thị trường không có tính thanh khoản hoặc có tính thanh khoản thấp, việc bán hoặc chuyển đổi tài sản, chứng khoán thành tiền mặt sẽ khó khăn. 

Thị trường có tính thanh khoản cao thì việc chuyển đổi tài sản được dễ dàng hơn và ngược lại (Nguồn: VIB)

Nhà đầu tư có tài sản giá trị cao nhưng không có thị trường hay người mua thì tài sản cũng trở nên vô nghĩa và tốn kém chi phí, thời gian. Tính thanh khoản giúp doanh nghiệp nhận thấy các vấn đề tài chính và xử lý kịp thời, đảm bảo thanh toán các khoản vay đúng hạn, giữ vững niềm tin của nhà đầu tư và đối tác. 

Điều này cũng giúp lãnh đạo đưa ra các phương án quản trị tối ưu nguồn tài chính, tăng tính thanh khoản. Nhận biết tính thanh khoản giúp linh hoạt dòng tiền và mở ra cơ hội tái đầu tư.

Các yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản thị trường chứng khoán

Yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản của thị trường chứng khoán và cổ phiếu bao gồm:

• Kết quả kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp: Kết quả kinh doanh tốt của doanh nghiệp tạo ra sự hấp dẫn với nhà đầu tư và cổ phiếu của doanh nghiệp đó có tính thanh khoản cao.
• Chính sách của Nhà nước: Chính sách quy định và các biện pháp tiền tệ của Nhà nước có thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư và tính thanh khoản trên thị trường.
• Tâm lý của các nhà đầu tư: Tâm lý nhà đầu tư ảnh hưởng đến thanh khoản, như tâm trạng lạc quan khi thị trường tăng và cảnh giác hơn khi thị trường giảm.
• Nhà đầu tư nước ngoài: Quy định về tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài có thể hạn chế khả năng giao dịch của họ, ảnh hưởng đến tính thanh khoản của cổ phiếu.

Các tiêu chí xác định tính thanh khoản của cổ phiếu trong thị trường chứng khoán

Dưới đây là một vài tiêu chí xác định đến tính thanh khoản của cổ phiếu trong thị trường chứng khoán. 

Khối lượng giao dịch

Khối lượng giao dịch là tiêu chí quan trọng nhất thể hiện tính thanh khoản của thị trường và cổ phiếu. Khối lượng giao dịch cổ phiếu càng lớn thì tính thanh khoản của cổ phiếu đó càng cao. Một cổ phiếu có khối lượng giao dịch khớp lệnh trên 100.000 cổ phiếu/phiên được xem là có tính thanh khoản tốt.

Ví dụ: Năm 2021, thị trường chứng khoán Việt Nam đạt kỷ lục về thanh khoản, với khối lượng giao dịch bình quân mỗi phiên là 737,29 triệu cổ phiếu và giá trị giao dịch bình quân mỗi phiên đạt 21.593 tỷ đồng (Nguồn: VnExpress). 

Sự chênh lệch giữa giá bán và giá mua

Cổ phiếu có tính thanh khoản cao trên thị trường sẽ có sự chênh lệch thấp giữa giá bên mua và bên bán. Nếu cổ phiếu có giá mua cao hơn giá bán thì đây là dấu hiệu cho thấy cổ phiếu đó có tính thanh khoản thấp.

• Ví dụ 1: Cổ phiếu VIB hiện có giá bên mua cao nhất là 23.400 đồng/cổ phiếu và giá bên bán là 23.500 đồng/cổ phiếu. Giá mua và giá bán có sự chênh lệch thấp chỉ có 100 đồng/cổ phiếu, nên cổ phiếu VIB có tính thanh khoản cao (Nguồn: VIB)
• Ví dụ 2: Cổ phiếu MWG có giá bên mua cao nhất là 153.400 đồng một cổ phiếu, và giá bên bán là 153.500 đồng một cổ phiếu. Chênh lệch giữa giá bên mua và giá bên bán là rất nhỏ, chỉ là 100 đồng một cổ phiếu, cho thấy tính thanh khoản của cổ phiếu này cao (Nguồn: VnExpress)

Vòng quay cổ phiếu

Vòng quay cổ phiếu là thước đo tính thanh khoản của cổ phiếu, được tính bằng cách lấy tổng số cổ phiếu giao dịch trong một khoảng thời gian chia cho số lượng cổ phiếu lưu hành bình quân trong cùng thời kỳ. Vòng quay cổ phiếu càng cao, tính thanh khoản của cổ phiếu càng cao, cho thấy công ty tạo ra nhiều doanh thu hơn trên mỗi đồng tài sản sở hữu.

Nhìn chung, thị trường có thanh khoản càng lớn thì càng nhộn nhịp, dễ dàng tìm người mua hoặc bán và người giao dịch ít có khả năng phải mua với giá cao hơn hoặc bán với giá thấp hơn giá thị trường. Thanh khoản cũng quan trọng trong phân tích kỹ thuật và xác định giá cổ phiếu.

• Giá cổ phiếu và thanh khoản cùng tăng: Dấu hiệu tích cực, cho biết sức mua lớn.
• Giá cổ phiếu tăng nhưng thanh khoản kém: Nhà đầu tư cần cẩn trọng vì có thể rơi vào bẫy tăng giá.
• Giá cổ phiếu giảm kèm thanh khoản tăng: Tín hiệu xấu vì lực bán cao, nhiều nhà đầu tư xả hàng.
• Giá cổ phiếu giảm và thanh khoản cũng giảm: Tín hiệu tốt, do nhà đầu tư hạn chế bán ra ở mức giá thấp.

Bài viết trên đây cũng đã giải đáp thông tin thanh khoản thị trường chứng khoán là gì? Có ý nghĩa ra sao? Hy vọng các thông tin trên sẽ giúp các nhà đầu tư hiểu hơn về lĩnh vực này để có thể đầu tư đúng đắn.

Xem thêm

Những điều cần biết về chứng khoán phái sinh

Tổng hợp những sản phẩm trên thị trường chứng khoán Việt Nam mà nhà đầu tư cần biết