Soi sức khỏe của các ngân hàng qua tăng trưởng tín dụng

Tăng trưởng tín dụng là vấn đề được nhiều người quan tâm, bởi tín dụng tăng trưởng hợp lý và chất lượng sẽ giúp cho các ngân hàng tạo ra nguồn thu nhập ổn định và an toàn hơn. Bài viết bên dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về việc soi sức khỏe tài chính đầu tư của các ngân hàng qua tăng trưởng tín dụng nhé!

Tình hình tăng trưởng tín dụng thời điểm hiện tại  

Tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng ước tính đã giảm 1% cho đến giữa tháng 2 qua, sau khi tăng trưởng 13,5% trong 2023, đặc biệt, việc tăng trưởng đạt mức rất cao trong tháng 12/2023. Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp khác nhau nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng ngay từ thời điểm đầu năm. Tuy nhiên, việc lực cầu thị trường thấp đã cho thấy câu chuyện tăng trưởng tín dụng của lĩnh vực ngân hàng năm nay khả năng cao vẫn rất gian nan.

Ngay từ đầu năm, Ngân hàng Nhà nước đã giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng một lần là 14,5%. Dựa vào những gì đã xảy ra trong 2023, có thể thấy Ngân hàng Nhà nước có sự đánh giá nền kinh tế năm nay có thể tiếp tục khó khăn. Do đó, việc hỗ trợ tín dụng của ngành ngân hàng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển kinh tế

Tuy nhiên, theo các số liệu thống kê về tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm 2024, cho thấy những khó khăn đang chờ đón nền kinh tế phía trước. Xét theo nhóm, các ngân hàng có vốn nhà nước có mức giảm nhiều nhất, lên đến 3,2% so với tháng 12 năm 2023. Có thể hình dung như sau, với quy mô dư nợ khoảng 8 triệu tỷ đồng của bốn ngân hàng quốc doanh, mức sụt giảm trên tương đương với việc giảm 240.000 tỷ đồng.

Việc phân tích chi tiết về mức tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng trong quý 4/2023 cho3 thấy triển vọng của bức tranh tăng trưởng tín dụng thời gian sắp tới (Nguồn: Vietstock, tháng 3/2024).

Tăng trưởng tín dụng hiện nay của 27 ngân hàng thương mại niêm yết

Tín dụng của các ngân hàng niêm yết đồng loạt có sự tăng vọt trong quý 4/2023, trong khi tăng trưởng huy động của các ngân hàng có dấu hiệu chậm lại so với đầu năm 2023. Bên cạnh nguồn tiền gửi, quý 4/2023 nhiều ngân hàng đã phải tiến hành tăng cường hoạt động phát hành trái phiếu để đáp ứng nhu cầu tăng nhanh dư nợ giai đoạn cuối năm cũng như tăng vốn cấp 2 để duy trì được tỷ lệ an toàn vốn.

Tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất năm 2023 thuộc về nhóm các ngân hàng chuyên cho vay doanh nghiệp như Techcombank, MBBank. Trong bối cảnh sức cầu của thị trường hiện đang rất yếu, việc đẩy mạnh giải ngân cho doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp lĩnh vực bất động sản là động lực để tăng trưởng tín dụng. Theo thống kê từ các báo cáo tài chính, chỉ có một ngân hàng duy nhất có tỷ lệ tăng trưởng tín dụng cho nhóm đối tượng khách hàng cá nhân cao hơn khách hàng doanh nghiệp. Điều này có phần trái với xu hướng chung trong cả thập niên qua, khi tăng trưởng tín dụng cá nhân luôn giữ vai trò chủ đạo trong mức tăng trưởng chung hàng năm.

Nhóm ngân hàng chuyên cho vay cá nhân đáng kể đến như ACB, Sacombank, VIB,… sau giai đoạn tăng chậm trong những quý đầu năm 2023 đã tăng tốc giải ngân trong quý 3 và 4/2023, chủ yếu tập trung vào giải ngân cho các doanh nghiệp.

Tín dụng của các ngân hàng niêm yết đồng loạt có sự tăng vọt trong quý 4/2023 (Nguồn: WiResearch)

Tác động của tăng trưởng tín dụng đến các ngân hàng

Tăng trưởng tín dụng có sự phân hóa nhất định giữa các ngân hàng. Điều này đã thể hiện định hướng chiến lược tăng trưởng khác nhau trong bối cảnh năm 2023 tăng trưởng khó khăn.

Đối với nhóm ngân hàng gốc quốc doanh, ngân hàng Vietcombank có chính sách tín dụng thận trọng hơn cả khi 3 quý đầu năm 2023 chỉ tăng khoảng 4,9% và thật sự đẩy mạnh lên 10,6% trong quý 4/2023, cùng với việc triển khai nhiều gói vay ưu đãi. Tuy nhiên, để đánh đổi cho mức tăng trưởng tín dụng như trên thì tỷ suất lợi nhuận lãi thuần (NIM) của Vietcombank đã giảm mạnh trong quý 3/2023. 

Hai ngân hàng BIDV và VietinBank có tốc độ tăng trưởng tín dụng khá cao và ổn định, chủ yếu tập trung vào các khách hàng doanh nghiệp lớn. Việc tín dụng tập trung chủ yếu vào nhóm doanh nghiệp, ssgiúp cho hai ngân hàng này cải thiện được đáng kể tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA).

Đối với nhóm ngân hàng chuyên cho doanh nghiệp vay, có mức tăng trưởng tín dụng cao và duy trì ổn định trong năm 2023. Trong đó, MBBank có mức tăng trưởng tín dụng dẫn đầu. Tiếp theo là Techcombank với 74% mức tăng trưởng tín dụng đến từ các doanh nghiệp lớn.

Nhóm ngân hàng chuyên cho vay cá nhân có vẻ thận trọng hơn, nổi bật nhất là ACB và VIB.

Việc giải ngân nhiều cho nhóm doanh nghiệp cũng giúp tỷ lệ CASA của hệ thống ngân hàng được cải thiện nhanh trong giai đoạn vừa rồi, đặc biệt là đối với nhóm ngân hàng chuyên cho vay doanh nghiệp. Khi dòng tiền vay mới được giải ngân trong hệ sinh thái của các tập đoàn lớn sẽ tạo nên CASA cho nhóm ngân hàng này, từ đó góp phần cải thiện nguồn chi phí huy động vốn (Nguồn: Vietstock, tháng 3/2024).

Việc giải ngân nhiều cho nhóm doanh nghiệp cũng giúp tỷ lệ CASA của hệ thống ngân hàng được cải thiện nhanh (Nguồn: 3Gang)

Những vấn đề cần lưu ý khi tín dụng ngân hàng tăng trưởng

Việc tăng trưởng tín dụng quá nhanh trong quý 4/2023 đã cho thấy hiệu quả tăng trưởng không đi vào thực chất. Trước sức cầu tín dụng của thị trường đang rất yếu, việc tăng trưởng tín dụng có thể tạo một áp lực lớn đối với chất lượng tín dụng trong ngắn hạn. Khi áp lực phải giải ngân lớn nhưng không tìm kiếm khách hàng tốt, các ngân hàng sẽ có thể phải lựa chọn giải ngân tiếp cho các khách hàng hiện hữu để duy trì sức khỏe tài chính đầu tư cho khách hàng.

Số liệu thống kê từ các ngân hàng niêm yết đã cho thấy rằng tỷ lệ nợ xấu ước tính đã giảm từ 2,24% xuống còn 1,93%. Việc tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng giảm trong bối cảnh kinh tế vẫn khá khó khăn cho thấy khả năng tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng hàng đã được dùng cho mục đích tái tài trợ cho các khoản nợ đáo hạn của các doanh nghiệp.

Trong khi đó, xét về hiệu quả thì việc giải ngân kỹ thuật trong hệ thống có thể làm tăng cả tiền gửi và tiền vay nhưng lại không tác động vào các hoạt động kinh tế thực và còn làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng. Theo số liệu thống kê cho thấy NIM của hệ thống ngân hàng niêm yết ước tính đã giảm xuống 3,44% từ mức 3,51% của quý 3/2023 dù tỷ lệ CASA đã cải thiện đáng kể (Nguồn: Vietstock, tháng 3/2024).

Như vậy, việc tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với cả hệ thống ngành cũng như nền kinh tế đều có ảnh hưởng nhất định. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tình hình tăng trưởng tín dụng thời gian vừa qua, từ đó xây dựng kế hoạch đầu tư phù hợp.

Xem thêm

Bí quyết kiểm soát tài chính cá nhân trong vòng 1 tuần

5 bí kíp giúp bạn giảm căng thẳng về tài chính và tiền bạc