Những lưu ý khi nhà đầu tư phân tích báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp

Khi tham gia vào lĩnh vực tài chính đầu tư, một trong những điều mà các nhà đầu tư cần lưu ý chính là theo dõi báo cáo kết quả kinh doanh và các báo cáo tài chính khác. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư có thể nhận biết được tình hình hoạt động chung của doanh nghiệp cũng như góp phần đưa ra các quyết định đầu tư cho riêng mình một cách tốt nhất. Bài viết sau đây sẽ đề cập một số lưu ý mà mọi người cần biết khi phân tích báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. 

Bối cảnh kinh tế hiện nay và những thách thức doanh nghiệp phải đối mặt

Trong bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay, Việt Nam đã đạt được một số kết quả khả quan mặc dù vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Tăng trưởng kinh tế bình quân 3 năm vừa qua đạt 5,2%, thấp so với mục tiêu 5 năm là 6,5 - 7% (báo điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam, 2024). Tuy vậy, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vẫn đang gặp nhiều khó khăn, đầu tư khu vực tư nhân và sức mua phục hồi chậm, cùng với áp lực cạnh tranh trong nước và quốc tế. Điều này kéo theo áp lực về tín dụng và nợ xấu, ảnh hưởng lớn đến các quyết định tài chính đầu tư của doanh nghiệp.

Thêm vào đó, chất lượng tăng trưởng chưa được cải thiện nhiều, tốc độ tăng năng suất thấp và chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao. Các thách thức trong thị trường bất động sản, vàng, giá vé máy bay cũng là yếu tố gây thêm nhiều khó khăn. Thể chế, pháp luật, phân cấp phân quyền, quản lý kiểm tra giám sát và thủ tục hành chính còn rườm rà, phức tạp. Các thách thức về thiên tai, dịch bệnh, thiếu nước, xâm nhập mặn và biến đổi khí hậu, đặc biệt ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ cũng đang tạo ra áp lực lớn cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, vấn đề phát triển đô thị, phòng cháy chữa cháy và tai nạn giao thông còn nhiều bất cập, hạn chế.

Hiểu rõ bối cảnh kinh tế và các thách thức này là điều cốt yếu cho các nhà đầu tư khi phân tích báo cáo kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam. Chính phủ Việt Nam đang tập trung vào 5 nhóm vấn đề lớn để hỗ trợ và thúc đẩy phát triển kinh tế, bao gồm: thực hiện các giải pháp đồng bộ, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, thúc đẩy đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu, cải cách thể chế, pháp luật và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Việc nắm bắt và xử lý các yếu tố này sẽ giúp các nhà đầu tư tài chính đầu tư có cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về tiềm năng và rủi ro của doanh nghiệp tại Việt Nam.

Vai trò của báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp 

Báo cáo kết quả kinh doanh đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp, đặc biệt trong việc đưa ra các quyết định tài chính đầu tư. Thông qua báo cáo này, các cấp lãnh đạo có thể nắm rõ tình hình hoạt động của doanh nghiệp theo từng kỳ cụ thể. Từ bản báo cáo, doanh nghiệp có thể nhận thấy mức lỗ lãi trong từng kỳ hoạt động, từ đó điều chỉnh chiến lược kinh doanh một cách hợp lý.

Ý nghĩa của báo cáo kết quả kinh doanh doanh nghiệp là gì? (nguồn: dichvuluat)

Nếu các chỉ số lợi nhuận trong báo cáo kết quả kinh doanh tăng lên, đó là dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp đang đi đúng hướng và có bước phát triển ổn định. Ngược lại, nếu các chỉ số giảm dần và các khoản mục về chi phí bán hàng, lãi tiền vay, thuế,... không ngừng tăng cao, điều này chứng tỏ phương hướng kinh doanh của doanh nghiệp đang gặp vấn đề. Khi đó, lãnh đạo doanh nghiệp cần phải đưa ra những phương hướng mới để khắc phục hiệu quả.

Ngoài việc đánh giá hiệu suất kinh doanh, báo cáo kết quả kinh doanh còn giúp doanh nghiệp cân đối chi phí để thay thế các vật tư cũ trong nhà máy và phân chia lợi nhuận một cách hợp lý. Điều này không chỉ giúp duy trì hoạt động sản xuất mà còn nâng cao hiệu quả tài chính đầu tư.

Thông qua báo cáo kết quả kinh doanh, bộ phận lãnh đạo cũng có thể nắm rõ những khoản tiền và mức độ đóng góp của doanh nghiệp cho xã hội. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp minh bạch trong các hoạt động tài chính mà còn xây dựng uy tín và trách nhiệm xã hội, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Tóm lại, báo cáo kết quả kinh doanh không chỉ là công cụ quan trọng để đánh giá hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp mà còn là nền tảng cho các quyết định tài chính đầu tư, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và đóng góp tích cực cho xã hội.

Mẫu báo cáo kết quả kinh doanh cơ bản (nguồn: dichvuluat)

Nhà đầu tư cần lưu ý gì khi phân tích báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp?

Xác định mục đích, mục tiêu khi phân tích 

Trước khi bắt đầu phân tích báo cáo kết quả kinh doanh, cần xác định rõ mục tiêu của việc phân tích là gì. Việc phân tích có thể phục vụ nhiều mục đích khác nhau như:

• Đánh giá hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp
• So sánh hiệu suất giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành
• Dự báo kết quả kinh doanh trong tương lai

Ví dụ, để đánh giá hiệu suất hoạt động, bạn cần xem xét dữ liệu trong nhiều năm trước đó. Trong khi đó, để dự báo kết quả kinh doanh tương lai, bạn cần chú ý đến báo cáo của kỳ gần nhất.

Báo cáo kết quả kinh doanh của HPG qua các giai đoạn (nguồn: simplize)

Đánh giá kỹ càng bối cảnh kinh tế tổng quan 

Phân tích báo cáo kết quả kinh doanh cần đặt trong bối cảnh kinh tế chung. Các yếu tố như tình hình kinh tế vĩ mô và chính sách của chính phủ có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Ví dụ, trong giai đoạn 2020-2021, chính phủ đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19, như giảm thuế và cung cấp các khoản vay ưu đãi, giúp nhiều doanh nghiệp duy trì hoạt động.

Đánh giá kết quả kinh doanh trong dài hạn

Kết quả kinh doanh ngắn hạn có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như biến động kinh tế, giá cả và các sự kiện bất ngờ. Do đó, chỉ nhìn vào kết quả ngắn hạn sẽ không cung cấp một bức tranh đầy đủ về hiệu suất của doanh nghiệp. Để có cái nhìn chính xác và toàn diện, cần đánh giá kết quả kinh doanh trong một khoảng thời gian dài, qua nhiều năm.

Chú ý liên kết với các báo cáo tài chính khác

Báo cáo kết quả kinh doanh là một phần của hệ thống báo cáo tài chính và có mối liên kết chặt chẽ với các báo cáo khác như bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Để hiểu sâu hơn về báo cáo kết quả kinh doanh, cần xem xét cả ba báo cáo này. Nhiều khoản mục trong các báo cáo này có sự liên hệ với nhau, ví dụ như doanh thu có thể được làm giả thông qua các nghiệp vụ bán hàng chịu, dẫn đến các khoản phải thu trên bảng cân đối kế toán. Do đó, nếu chỉ dựa vào báo cáo kết quả kinh doanh mà không xem xét các báo cáo khác, bạn có thể bỏ qua những rủi ro tiềm ẩn.

Trên đây là những lưu ý quan trọng giúp các nhà đầu tư tài chính đưa ra quyết định sáng suốt và chính xác khi phân tích báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn đọc.

Xem thêm

Cách phát hiện gian lận báo cáo tài chính bằng mô hình F-score

10 tiêu chí giúp nhà đầu tư đánh giá sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp