Những điều nhà đầu tư cần biết về chỉ số EBITDA

EBITDA được xem là “thước đo” khả năng sinh lời của doanh nghiệp từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, loại bỏ ảnh hưởng của các yếu tố như cấu trúc vốn, chính sách thuế... Chỉ số này giúp nhà đầu tư dễ dàng so sánh hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong cùng ngành, bất kể quy mô hay cấu trúc vốn của doanh nghiệp đó như thế nào. Vậy, chỉ số EBITDA được ứng dụng như thế nào trong thị trường chứng khoán? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau. 

Khái niệm chỉ số EBITDA

Chỉ số EBITDA, viết tắt của Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization (lợi nhuận trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu trừ dần), là một chỉ số tài chính quan trọng được sử dụng để đánh giá hiệu suất hoạt động của một công ty. 

EBITDA thường được sử dụng như một “thước đo” thay thế cho thu nhập hoặc thu nhập ròng, đặc biệt trong các trường hợp cần loại bỏ các yếu tố không liên quan đến hoạt động kinh doanh chính.

Chỉ số EBITDA được sử dụng để đánh giá hiệu suất hoạt động của một công ty (Nguồn: Ionos)

Chỉ số này giúp tập trung vào khả năng sinh lợi của công ty từ hoạt động kinh doanh cốt lõi bằng cách loại bỏ các yếu tố tài chính như lãi vay và thuế, cũng như các chi phí phi tiền mặt như khấu hao tài sản cố định và khấu trừ dần tài sản vô hình. Điều này làm cho EBITDA trở thành một công cụ hữu ích trong việc so sánh hiệu quả hoạt động của các công ty trong cùng ngành, đặc biệt khi họ có các cấu trúc tài chính và thuế khác nhau.

Ngoài ra, EBITDA cũng được sử dụng rộng rãi trong quá trình định giá doanh nghiệp, đặc biệt là trong các giao dịch mua bán và sáp nhập. Nhà đầu tư và các nhà phân tích tài chính thường sử dụng chỉ số này để đánh giá khả năng sinh lợi tiềm năng của một công ty trước khi cân nhắc các yếu tố tài chính và thuế. 

EBITDA không phải là một chỉ số hoàn hảo và có thể bị lạm dụng. Tuy nhiên, chỉ số này vẫn cung cấp một góc nhìn quan trọng về khả năng tạo ra dòng tiền từ hoạt động kinh doanh chính của một công ty, giúp nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng hơn về hiệu quả tài chính của công ty đó.

Chỉ số EBITDA cho biết điều gì?

Chỉ số EBITDA đóng vai trò quan trọng trong phân tích tài chính với những ý nghĩa sau:

• Đánh giá khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi: EBITDA phản ánh hiệu suất sinh lợi của doanh nghiệp từ hoạt động kinh doanh chính, loại bỏ ảnh hưởng của các yếu tố như lãi vay, thuế và khấu hao. Những yếu tố này tuy tác động đến lợi nhuận tổng thể nhưng không phản ánh trực tiếp năng lực sinh lời từ hoạt động kinh doanh cốt lõi. Do đó, EBITDA là chỉ số quan trọng để đánh giá khả năng sinh lời thực sự của doanh nghiệp.
• So sánh khả năng sinh lời giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành: EBITDA cho phép nhà đầu tư so sánh hiệu quả sinh lời của các doanh nghiệp trong cùng ngành một cách trực tiếp. Vì chỉ số này loại bỏ các yếu tố không liên quan đến hoạt động kinh doanh chính, nó giúp nhà đầu tư dễ dàng nhận diện các doanh nghiệp có hiệu suất sinh lời tốt hơn trong cùng ngành.
• Đánh giá khả năng thanh toán nợ vay: Chỉ số EBITDA cũng được sử dụng để kiểm tra khả năng thanh toán các khoản nợ của doanh nghiệp. Nếu EBITDA cao hơn chi phí lãi vay, điều này cho thấy doanh nghiệp có khả năng đáp ứng các nghĩa vụ tài chính liên quan đến nợ vay, từ đó giảm rủi ro tài chính.

Chỉ số EBITDA đóng vai trò quan trọng trong phân tích tài chính của doanh nghiệp (Nguồn: Corporate Finance Institute)

Nhờ những ưu điểm này, chỉ số EBITDA trở thành một công cụ quan trọng trong việc phân tích và đánh giá hiệu suất tài chính của doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư và các nhà quản lý có cái nhìn chính xác và toàn diện hơn về khả năng sinh lời và tình hình tài chính của công ty.

Tính hai mặt của chỉ số EBITDA

Ưu điểm

 EBITDA sở hữu một số ưu điểm như sau:

• Đo lường hiệu quả tài chính: Chỉ số EBITDA giúp nhà đầu tư, ngân hàng và các bên liên quan đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố không liên quan như lãi vay, thuế và khấu hao. Nhờ vậy, họ có thể dễ dàng so sánh hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp khác nhau, bất kể cấu trúc vốn hay chính sách thuế của từng doanh nghiệp.
• Loại bỏ yếu tố không liên quan: EBITDA loại bỏ các yếu tố như lãi vay, thuế và khấu hao, vốn không liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp. Điều này giúp tập trung vào hiệu suất kinh doanh thực tế và đánh giá khả năng tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp một cách chính xác hơn.

Nhược điểm

Dưới đây là một số nhược điểm của EBITDA mà nhà đầu tư cần cân nhắc:

• Không phản ánh chính xác dòng tiền: EBITDA chỉ là thước đo lợi nhuận, trong khi dòng tiền mới là yếu tố quan trọng cho thấy khả năng thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Do đó, nhà đầu tư cần sử dụng thêm các chỉ số khác về dòng tiền để có được đánh giá toàn diện về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
• Dễ bị bóp méo: Một số yếu tố như khấu hao, các khoản thu nhập bất thường có thể làm sai lệch giá trị của EBITDA. Ví dụ, doanh nghiệp có thể sử dụng các phương pháp khấu hao khác nhau để làm tăng hoặc giảm giá trị EBITDA hoặc các khoản thu nhập bất thường từ bán tài sản cố định có thể khiến EBITDA tăng đột biến nhưng không phản ánh thực tế hiệu quả hoạt động kinh doanh.
• Cần so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành: Để sử dụng EBITDA hiệu quả, nhà đầu tư cần so sánh chỉ số này của doanh nghiệp đang đánh giá với các doanh nghiệp cùng ngành hoạt động. Điều này giúp đảm bảo tính khách quan và chính xác trong đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Sử dụng chỉ số EBITDA như thế nào cho hiệu quả?

Trên thị trường chứng khoán, việc đánh giá giá trị doanh nghiệp và xác định cơ hội đầu tư tiềm năng là điều vô cùng quan trọng. Trong đó, EBITDA đóng vai trò là một công cụ hữu ích được ứng dụng rộng rãi bởi các nhà đầu tư.

Ứng dụng đa dạng của EBITDA

EBITDA được sử dụng trong nhiều mô hình định giá khác nhau như EBITDA Margin, Net Debt/EBITDA và EV/EBITDA. Mỗi mô hình mang đến những góc nhìn riêng giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả hoạt động, khả năng trả nợ và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp:

• EBITDA Margin: Thể hiện tỷ suất lợi nhuận hoạt động bằng tiền mặt, cho phép so sánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp qua nhiều năm hoặc trong cùng ngành.
• Net Debt/EBITDA: Đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp, cho biết doanh nghiệp cần bao nhiêu thời gian để thanh toán toàn bộ khoản nợ với mức EBITDA hiện tại.
• EV/EBITDA: Phản ánh mức giá mà nhà đầu tư sẵn sàng trả cho mỗi đồng EBITDA của doanh nghiệp, giúp đánh giá tiềm năng thu hồi vốn đầu tư.

EBITDA được sử dụng trong nhiều mô hình định giá khác nhau (Nguồn: Investing)

Lưu ý khi sử dụng EBITDA

Mặc dù EBITDA là công cụ hữu ích, nhà đầu tư cần lưu ý một số điểm sau để đảm bảo đánh giá chính xác:

• Kết hợp với các yếu tố khác: EBITDA chỉ phản ánh một phần hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Do đó, nhà đầu tư cần xem xét thêm các yếu tố tài chính khác như tình hình tài chính, quản lý, ngành nghề kinh doanh,... để có được đánh giá toàn diện.
• Sử dụng hợp lý: EBITDA chỉ là một công cụ hỗ trợ trong quá trình đầu tư. Nhà đầu tư cần sử dụng chỉ số này một cách hợp lý và kết hợp với các công cụ phân tích khác để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.

Nhìn chung, chỉ số EBITDA là một công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư cần sử dụng chỉ số này một cách thận trọng và kết hợp với các chỉ số tài chính khác để có được đánh giá chính xác về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Xem thêm

Khớp lệnh và nguyên tắc khớp lệnh trong đầu tư chứng khoán

Chỉ báo CCI trong đầu tư chứng khoán