Nằm lòng các "luật" chơi trong thị trường chứng khoán phái sinh để sinh lời từ sớm

Những người thành công trong thị trường chứng khoán phái sinh phần lớn đều hiểu rõ về "luật chơi" đầu tư và các biến động số liệu. Trong một môi trường đầy tính cạnh tranh và rủi ro, việc nắm vững những nguyên tắc cơ bản khi tham gia tài chính đầu tư trở thành bước đầu tiên để bạn dễ dàng sinh lời từ sớm.

Khái niệm chứng khoán phái sinh

Chứng khoán bao gồm một loạt các tài sản như cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh, trái phiếu, chứng quyền và nhiều loại tài sản khác. Theo định nghĩa trong Luật Chứng khoán, chứng khoán được xác định như một bằng chứng chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với tài sản của doanh nghiệp hoặc tổ chức phát hành.

Chứng khoán được xác định như một bằng chứng chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với tài sản của doanh nghiệp (Nguồn: Startup Today)

Theo Luật Chứng khoán Việt Nam 2019, chứng khoán phái sinh là một loại công cụ tài chính được hình thành dưới dạng các hợp đồng. Cụ thể, chúng bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn. Trong các hợp đồng này, các bên cam kết đối với việc thanh toán tiền và chuyển giao một lượng nhất định của tài sản cơ bản theo một mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào một ngày cụ thể trong tương lai.

Để nói một cách đơn giản, chứng khoán phái sinh là các hợp đồng tài chính được xây dựng trên cơ sở của các tài sản chứng khoán và có quy định rõ ràng về việc thực hiện nghĩa vụ tại thời điểm đáo hạn.

Tại Việt Nam, thị trường chứng khoán phái sinh đã ra đời từ năm 2017 và hiện đang cung cấp hai sản phẩm chính: 

• Hợp đồng tương lai chỉ số VN30
• Hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ.

Trong số đó, hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là phổ biến nhất, đại diện cho sự đầu tư của khách hàng vào khả năng tăng giảm của nhóm cổ phiếu bluechip (loại cổ phiếu của công ty có uy tín, tình hình tài chính vững chắc, giá trị vốn hóa lớn) trong tương lai.

Việc đầu tư vào chứng khoán phái sinh có thể được hiểu như một loại đặt cược vào việc tăng hoặc giảm giá trị của tài sản cơ sở trong tương lai. Điều này có nghĩa là khi giá trị của tài sản cơ bản biến động theo dự đoán của nhà đầu tư, họ sẽ thu được lợi nhuận.

Ưu, nhược điểm khi đầu tư chứng khoán phái sinh

Ưu điểm 

• Đa dạng hóa dòng tiền: Chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục của mình bằng cách đầu tư vào các loại hợp đồng tương lai hoặc quyền chọn, từ đó giúp tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.
• Phân tán rủi ro: Khi nhà đầu tư mở các vị thế mua (long position) hoặc bán (short position) trên thị trường chứng khoán phái sinh, họ có thể phân tán rủi ro và tối ưu hóa chiến lược đầu tư của mình, không chỉ phụ thuộc vào hướng thị trường.

Nhược điểm 

• Tính rủi ro cao: Chứng khoán phái sinh thường có tỷ lệ đòn bẩy cao và biến động mạnh, làm tăng nguy cơ mất vốn của nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới bắt đầu (F0) thiếu kinh nghiệm.

Những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm dễ có nguy cơ mất vốn khi thị trường gặp biến động mạnh (Nguồn: Báo Tuổi Trẻ)

• Cẩn thận khi sử dụng đòn bẩy tài chính: Sử dụng đòn bẩy có thể mang lại cơ hội lợi nhuận lớn nhưng cũng đi kèm với rủi ro tăng cao. Nhà đầu tư cần hiểu rõ về đòn bẩy và sử dụng nó một cách cẩn thận.
• Yêu cầu kiến thức chuyên sâu: Để thành công trong đầu tư chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần phải có kiến thức chuyên sâu về thị trường và các chiến lược giao dịch phức tạp.

Tài chính đầu tư: 'Luật' chơi của thị trường chứng khoán phái sinh

Ký quỹ

Hiện nay, các công ty chứng khoán thường áp dụng các quy định về tỷ lệ ký quỹ để đảm bảo an toàn cho tài khoản giao dịch. Theo quy định, tỷ lệ ký quỹ bằng tiền phải đạt ít nhất 80% giá trị tài sản ký quỹ. Trong số các loại ký quỹ, ký quỹ ban đầu (Initial Margin - IM) được coi là quan trọng nhất.

Tùy theo chính sách quản trị rủi ro của từng công ty, tỷ lệ an toàn của tài khoản có thể dao động từ 80% đến 92%. Điều này có nghĩa là để tham gia giao dịch, nhà đầu tư cần ký quỹ từ 20% đến 18,48% của giá trị tài sản ký quỹ. 

Trong trường hợp xảy ra lỗ, nếu số dư ký quỹ giảm xuống dưới mức ngưỡng ký quỹ duy trì, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu nhà đầu tư nạp thêm tiền vào tài khoản để duy trì tỷ lệ ký quỹ. Nếu không tuân thủ, khách hàng có thể sẽ bị đóng bớt các vị thế giao dịch.

Bán khống

Một điểm khác biệt quan trọng giữa chứng khoán phái sinh và chứng khoán cơ sở là khả năng bán khống. Trong chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư có thể bán khống - tức là bán chứng khoán mà không cần sở hữu cổ phiếu cơ sở, miễn là có đủ tiền ký quỹ. Việc này cho phép nhà đầu tư đặt lệnh bán khi dự đoán giá sẽ giảm, sau đó mua lại với giá thấp hơn trong tương lai để thu lợi nhuận.

Đây được coi là một biện pháp cân bằng trong việc quản lý tài sản, đặc biệt hữu ích khi thị trường chứng khoán trải qua giai đoạn giảm sút. Tuy nhiên, theo chiều ngược lại, việc bán khống cũng có thể mang lại những tổn thất đáng kể cho nhà đầu tư. Do đó, hoạt động này thường không phù hợp cho những cá nhân thiếu kinh nghiệm, đặc biệt là trong một thị trường có nhiều biến động.

Quản lý cảm xúc

Giao dịch chứng khoán phái sinh đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiến thức vững chắc về thị trường. Các nhà đầu tư cần tránh cảm xúc FOMO (Fear of Missing Out - Lo sợ bị bỏ lỡ cơ hội) và phải có khả năng quản lý cảm xúc trong môi trường giao dịch biến động.

Quy luật 2 - 6%

Một quy luật thường được áp dụng trong đầu tư chứng khoán phái sinh là quy luật 2 - 6%. Điều này đòi hỏi rằng số tiền lỗ không vượt quá 2% tổng số tiền đầu tư cho mỗi vị thế và số tiền mất tối đa không vượt quá 6%. Nếu nhà đầu tư mất tiền trong ba giao dịch liên tiếp, họ cần dừng lại để xem xét lại chiến lược và giữ bình tĩnh trong từng quyết định giao dịch.

Đầu tư vào chứng khoán phái sinh có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng cũng đi kèm với rủi ro tương ứng. Đối với những nhà đầu tư mới, bạn cần có kiến thức vững vàng để sử dụng công cụ này một cách hiệu quả và an toàn.

iCopy mang lại những lợi ích gì cho nhà đầu tư chứng khoán?

iCopy là một công cụ cho phép các khách hàng cá nhân (iCopier) tự động sao chép giao dịch của một iTrader - nhà đầu tư tài năng mà họ đã chọn. Khi đã chọn một iTrader và nhấn nút "Sao chép", hệ thống sẽ tự động sao chép các lệnh giao dịch của iTrader mỗi khi iTrader thực hiện giao dịch thành công (mua hoặc bán) chứng khoán.

iCopy trở thành một mạng lưới đầu tư cộng đồng được nhiều khách hàng tin tưởng (Nguồn: Techcom Securities)

iCopy của TCBS (Techcom Securities) mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư chứng khoán:

• Tiết kiệm thời gian và công sức: Đối với những người bận rộn và không có nhiều thời gian theo dõi thị trường tài chính, thay vì phải tự mình theo dõi và ra quyết định đầu tư, họ có thể dễ dàng sao chép tức thời các giao dịch của iTrader tài năng mà họ chọn lựa.
• Dễ sử dụng: Cho dù không chuyên sâu về đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư vẫn có thể tham gia và tận hưởng lợi ích từ iCopy. Hệ thống đơn giản và dễ sử dụng giúp họ tiếp cận với thị trường một cách thuận lợi.
• Gia tăng lợi nhuận: iCopy giúp nhà đầu tư tham gia đầu tư chứng khoán một cách hiệu quả nhờ theo chân các iTrader tài năng. Bằng cách này, họ có cơ hội thu được lợi nhuận từ các giao dịch thành công mà không cần phải có kiến thức chuyên sâu về thị trường.
• Hạn chế rủi ro: Những nhà đầu tư muốn hạn chế tối đa rủi ro và thu được lợi nhuận ngay cả khi thị trường đi xuống có thể tận dụng iCopy. Nhờ vào việc theo chân các iTrader có kinh nghiệm, họ có thể tận hưởng lợi ích từ chiến lược đầu tư của họ.

iCopy mang lại nhiều giải pháp thông minh cho nhà đầu tư (Nguồn: Techcom Securities)

iCopy hoạt động dựa trên cơ chế sao chép tức thời các giao dịch của các iTrader tài năng. Các iTrader được lựa chọn đã thông qua sự sàng lọc kỹ càng của TCBS. Những chỉ số về hiệu quả đầu tư, cấp độ rủi ro và số lượng người sao chép tham gia được tính toán và thống kê bởi hệ thống TCBS. Các iTrader chỉ được giao dịch trên tài khoản được quy định trong Whitelist (danh sách được cấp phép), đảm bảo tính an toàn và đáng tin cậy của hệ thống.

Như vậy, việc áp dụng và tuân thủ các "luật" chơi trong thị trường chứng khoán phái sinh không chỉ giúp bạn giảm thiểu rủi ro mà còn tăng cơ hội sinh lời từ sớm. Kiến thức và kỹ năng sẽ là hai yếu tố quan trọng để bạn dễ dàng thành công trong lĩnh vực tài chính đầu tư đầy thử thách.

Xem thêm

Gia đình nên lập kế hoạch tài chính như thế nào khi muốn chuyển từ chung cư xuống nhà đất để ở?

Nên làm gì để giảm áp lực tài chính tuổi 35