Mối liên hệ giữa chỉ số giá tiêu dùng CPI và thị trường chứng khoán

Tại sao nhiều nhà tài chính đầu tư luôn quan tâm đến chỉ số giá tiêu dùng CPI? Chỉ số này đóng một vai vô cùng quan trọng và tác động trực tiếp đến hoạt động đầu tư của nhiều người trong đó có cả thị trường chứng khoán. Tham khảo bài viết để hiểu rõ hơn!

Chỉ số giá tiêu dùng CPI là gì?

Chỉ số giá tiêu dùng CPI (viết tắt từ cụm Consumer Price Index) là khái niệm dùng để thể hiện mức độ thay đổi trung bình của giá cả hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng theo thời gian. Các lĩnh vực thường dùng đến chỉ số CPI để đo lường như tiêu dùng nhu yếu phẩm hàng hóa (thực phẩm, đồ uống, quần áo), bất động sản, thời trang, dịch vụ y tế, giáo dục truyền thông, phương tiện vận chuyển,...

Chỉ số giá tiêu dùng mang ý nghĩa quan trọng để đánh giá mức độ lạm phát của một nền kinh tế, đồng thời chỉ số này còn có thể đo lượng được xu thế và theo dõi mức sống của người dân. Từ đó, phản ánh được xu hướng và mức độ biến động giá cả của hàng hóa hoặc dịch vụ.

CPI là chỉ số giá tiêu dùng thường dùng để đo lường lạm phát (Nguồn: Báo Đầu Tư)

Mối quan hệ giữa chỉ số giá tiêu dùng CPI và thị trường chứng khoán

Chỉ số giá tiêu dùng có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán theo nhiều cách khác nhau. Chẳng hạn như khi chỉ số CPI tăng thì khả năng các Ngân hàng Nhà nước sẽ chịu áp lực tăng lãi suất nhằm kiểm soát lạm phát, do đó có thể làm giảm khả năng thu hút đầu tư chứng khoán.

Ngược lại, nếu giá cả hàng hóa ổn định khả năng lạm phát thấp thì Ngân hàng vẫn tiếp tục duy trì hoặc giảm lãi suất. Đây là một trong những tín hiệu tích cực cho một nền kinh tế và thị trường chứng khoán hoạt động bình thường.

Nếu nền kinh tế đang trong giai đoạn lạm phát diễn ra sức mua của người dân giảm theo không bán được nhiều hàng hóa, gây khó cho các doanh nghiệp khiến cho lợi nhuận của các doanh nghiệp suy giảm. Từ đó, khiến cho tình hình chứng khoán của doanh nghiệp cũng sẽ không còn hấp dẫn bởi báo cáo tài chính không được khả quan.

Đối với thị trường chứng khoán, chỉ số giá tiêu dùng CPI có thể tạo thành 2 xu hướng trái ngược nhau tăng bán ra các chứng khoán xấu để rút nhanh khỏi thị trường chứng khoán hoặc tăng mua vào những chứng khoán tốt. Tuy nhiên, ở một số trường hợp khi CPI tăng nhưng thị trường chứng khoán vẫn tăng điểm nhờ vào các yếu tố tác động như tăng trưởng kinh tế vẫn đang diễn ra tích cực.

Nhìn chung, các nhà đầu tư dựa vào các chỉ số tiêu dùng để đưa ra quyết định mua vào hoặc bán ra khi để tránh bị ảnh hưởng bởi lạm phát. Ngoài ra, bạn cũng có thể cân nhắc chuyển hướng đầu tư vào các lĩnh vực khác hiệu quả hơn như bất động sản để chống lại lạm phát thay vì tham gia vào thị trường chứng khoán trong giai đoạn lạm phát tăng cao.

CPI ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường chứng khoán (Nguồn: Dự báo tiền tệ)

Cách sử dụng chỉ số giá tiêu dùng CPI để đầu tư chứng khoán

Công thức tính chỉ số giá tiêu dùng CPI

Công thức chung để tính chỉ số giá tiêu dùng CPI như sau:

CPI = (Chi phí mua giỏ hàng hóa thời kỳ t / Chi phí mua giỏ hàng hóa kỳ cơ sở) x 100

Trong công thức trên bạn cần hiểu: 

• Thời kỳ t: Giai đoạn được tính CPI
• Kỳ cơ sở: Được lấy bất kỳ thường từ 5 năm  - 7 năm

Ví dụ: Nếu bạn muốn tính CPI của nước ta trong năm 2023 với năm cơ sở được chọn từ 2018 theo chu kỳ 5 năm sẽ có công thức: (Chi phí mua giỏ hàng thời điểm 2023/ Chi phí mua giỏ hàng thời điểm 2018) x 100.

Hướng dẫn cách tính chỉ số giá tiêu dùng CPI

Để có thể tính chính xác chỉ số CPI bạn cần xác định một số yếu tố sau:

• Cố định giỏ hàng: Nghĩa là bạn cần tập trung vào những sản phẩm hoặc dịch vụ cần thiết thường xuyên được tiêu dùng, xây dựng giỏ hàng hoá thống nhất để bắt đầu đánh giá mức giá.
• Xác định mức giá cả: Chính là giá trị của các mặt hàng trong giỏ hàng hoá trong khoảng thời gian nhất định được ghi nhận và thống kê bảng giá cụ thể.
• Tính chi phí mua giỏ hàng hóa hoặc dịch vụ: Nhân số lượng của mỗi mặt hàng với mức giá của từng sản phẩm để ra được tổng chi phí giỏ hàng hoá.
• Tính CPI cho các năm: Dùng các dữ liệu giá từ giỏ hàng hoá để tính cho các năm trước và tính cho đến năm hiện tại, cố gắng các sản phẩm hiện tại giống với những sản phẩm của năm trước đó bạn đã thu thập giá.

Tuy nhiên sử dụng chỉ số tiêu dùng CPI này để đầu tư chứng khoán khi phân tích hoặc theo dõi bạn cần lưu ý CPI không phản ảnh đủ mức độ lạm phát vì công thức chỉ dựa trên giỏ hàng tiêu dùng/ dịch vụ nhất định và mức độ đại diện của CPI còn hạn chế. Vì vậy, nhìn trên góc độ khách quan và thực tế nhất để đưa ra quyết định đầu tư hay không, chẳng hạn như khi CPI tăng bạn có thể cân nhắc bán bớt cổ phiếu để tránh bị ảnh hưởng từ lạm phát, ngược lại khi CPI giảm có thể mua vào.

Trên đây là bài viết chia sẻ thông tin liên quan đến chỉ số giá tiêu dùng CPI ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán ra sao. Hy vọng thông qua bài viết này bạn đọc đã có thêm nội dung hữu ích trong quá trình tìm hiểu và đầu tư của mình!

Xem thêm

3 cốt lõi của thị trường chứng khoán đồng thuận cao, xu hướng tăng trưởng bền vững được củng cố

700 triệu nên xây nhà cho thuê hay đầu tư chứng khoán?