Lý giải nguyên nhân khiến tăng trưởng tín dụng âm đầu năm

Sự bùng nổ tăng trưởng vào tháng 12/2023 làm cho tín dụng toàn hệ thống tăng 13.71% so với cùng kỳ năm 2022. Đến đầu năm 2024, tín dụng toàn nền kinh tế giảm 0.6% so với tháng cuối năm 2023. Đây là tín hiệu tốt nếu nhìn ở góc độ cân đối cho giai đoạn kéo dài liên tục. Nhưng cũng là thách thức trong việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng tài chính đầu tư xuyên suốt năm 2024.

Theo Savills Việt Nam, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, sự quan tâm từ các nhà đầu tư nước ngoài với thị trường Việt Nam nói chung và bất động sản nói riêng vẫn ghi nhận được sự tăng trưởng.

Tình hình tăng trưởng tín dụng trong 2 tháng đầu năm 2024

Diễn biến tín dụng tính từ đầu năm đến 22/11/2023 chỉ ra rằng tốc độ tăng trưởng thấp hơn chỉ tiêu định hướng đầu năm, chỉ đạt 8.21%. Tuy nhiên, sau gần 11 tháng “chậm chạp”, mức tăng trưởng tín dụng đã tăng mạnh trong tháng cuối năm, đạt 13.71%. 

Diễn biến tín dụng năm 2023. (Nguồn: Thời Báo Tài chính Việt Nam)

Trong năm 2024, ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã đề ra chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 15% cho toàn hệ thống tổ chức tín dụng và có thể điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế.

Sự phân hoá tăng trưởng tín dụng giữa các ngân hàng. (Nguồn: Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp)

Diễn biến tăng trưởng tín dụng tháng 1/2024 của toàn hệ thống ngân hàng bất ngờ hãm phanh, chậm hơn cả so với bức tranh chung tháng 11/2023, cụ thể như sau:

(Nguồn số liệu: Tạp chí Tài chính 21/01/2024)

Bên cạnh đó, tốc độ cho vay tại các ngân hàng đã giảm 0.6% so với tháng cuối năm 2023:

• Tổng dư nợ của ngân hàng: Giảm 1.25% so với tháng cuối năm 2023, đạt 1.725 tỷ đồng.
• Tổng dư nợ bất động sản: Chiếm 19% bao gồm 77% tín dụng tiêu dùng, 22% doanh nghiệp bất động sản (chủ yếu là cho vay phát triển khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất).
• Lãi suất: Lãi suất cho vay giảm 0.25% so với tháng cuối năm 2023. Lãi suất bình quân toàn hệ thống là 7.3%, lãi suất ngắn hạn là 6.7%, giảm sâu so với đầu và giữa năm 2023.

(Nguồn số liệu: Tạp chí Tài chính 21/01/2024)

Mặc dù thời gian còn dài, các ngân hàng còn đến 10 tháng để thực hiện mục tiêu đặt ra trong năm, nhưng ngành ngân hàng vẫn rất khẩn trương trong việc thúc đẩy giải pháp cho hoạt động tín dụng.

Nguyên nhân khiến tăng trưởng tín dụng âm

Lý giải nguyên nhân tăng trưởng tín dụng âm trong tháng đầu năm 2024, lãnh đạo các ngân hàng cho rằng đây là hiện tượng thông thường do tâm lý khách hàng và ảnh hưởng của đợt nghỉ tết làm giảm sự sôi động của các hoạt động kinh tế. 

Theo tính chất quy luật, tín dụng khó có thể tăng trưởng vào giai đoạn đầu năm. (Nguồn: Tạp chí Tài chính)

Mặc dù cơ thế tăng trưởng tín dụng của ngân hàng Nhà nước không có vướng mắc, nhưng khả năng phục hồi nền kinh tế chậm dẫn đến tín dụng âm đầu năm. Cùng với đó, nhiều dự án đầu tư cũ đang gặp phải những vấn đề chưa được giải quyết triệt để, thời gian tồn đọng lâu nên không thể giải ngân vốn.

Thực trạng khó khăn từ kinh tế và khả năng hấp thụ của doanh nghiệp, đặc biệt là sự chững lại của khoản vay tiêu dùng và cầu tín dụng. Thu nhập giảm, thị trường bất động sản trầm lắng khiến nhu cầu về tài chính đầu tư giảm. Nguồn cung cũng trở nên hạn chế do nhiều nhà đầu tư vẫn chưa đáp ứng được điều kiện vay vốn hoặc còn vướng mắc về thủ tục pháp lý và tính chất mùa vụ.

Kết luận từ Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết: Nhìn chung, tăng trưởng tín dụng âm trong bối cảnh âm chung của nền kinh tế; chứ không phải do cơ chế hoạt động hay chính sách cho vay của các ngân hàng.

Hướng đi cải thiện vấn đề tăng trưởng tín dụng âm

Đầu năm 2024, Ngân hàng Nhà nước đã tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp bằng giữ nguyên các mức lãi suất điều hành. Đến 31/01/2024, mặt bằng lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi có xu hướng giảm, bình quân các giao dịch phát sinh mới giảm lần lượt từ 0.15%/năm - 0.25%/năm so với cuối năm 2023. Đây được xem là điều kiện thuận lợi giúp các ngân hàng thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới.

Hội nghị Đẩy mạnh tín dụng ngân hàng năm và thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế năm 2024. (Nguồn: Đầu tư Chứng khoán)

Một trong số những giải pháp được các ngân hàng đưa ra là tiếp tục thực hiện chương trình kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp; chủ động phối hợp với các địa phương, tổ chức xã hội, tổ chức chính trị để đối thoại nhằm nắm bắt và kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho khách hàng vay vốn. 

Bên cạnh đó, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu đặt mối quan tâm đến việc đa dạng hoá các dịch vụ, sản phẩm tín dụng ngân hàng để phù hợp với từng phân khúc khách hàng và phân đoạn thị trường, nhu cầu sản xuất kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.

Đồng thời nhằm tăng trưởng tín dụng, lãnh đạo các ngân hàng cũng đề nghị Chính phủ cần có chiến lược kích thích nhu cầu, các địa phương cần có những biện pháp tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý cho dự án.
Xem thêm

Các ngân hàng nói gì về tín dụng tăng trưởng âm?

Nới room tín dụng là gì? Cần lưu ý gì khi nới room tín dụng ngân hàng?