Các ngân hàng nói gì về tín dụng tăng trưởng âm?

Thế giới đang phải đối mặt với tình hình kinh tế khó khăn, tài chính đầu tư gặp nhiều thách thức, kéo theo tín dụng ngân hàng tăng trưởng âm. Nền kinh tế năm 2024 được kỳ vọng sẽ có khởi sắc hơn với kế hoạch tăng trưởng tín dụng do Ngân hàng Nhà nước đề ra. Các ngân hàng đã nêu ra nhiều ý kiến cho việc khai lãi suất cho vay và hiện trạng tín dụng ngân hàng tăng trưởng chậm.

Tình hình tín dụng ngân hàng tăng trưởng âm

Tại Hội nghị trực tuyến nhằm thúc đẩy tín dụng ngân hàng năm 2024 diễn ra vào sáng 20/2, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế tại Ngân hàng Nhà nước, đã thông báo về tình hình tăng trưởng tín dụng. Theo bà Giang, tỷ lệ tăng trưởng tín dụng đã đạt 13,71% đến cuối năm 2023, nhưng đến cuối tháng 1/2024 đã giảm 0,6% so với đầu năm 2023.

Hội nghị đẩy mạnh tín dụng ngân hàng năm 2024 (Nguồn: Báo Công Thương)

Bà Giang đã giải thích rằng mức giảm này chủ yếu tập trung trong 5/9 nhóm tổ chức tín dụng. Cụ thể là:

• Nhóm ngân hàng 100% vốn nước ngoài giảm 0,32%.
• Nhóm ngân hàng thương mại cổ phần giảm 0,51%.
• Nhóm ngân hàng thương mại nhà nước giảm 0,88%.
• Nhóm ngân hàng TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu giảm 2,22%.
• Nhóm ngân hàng liên doanh giảm 3,41%.

Bên cạnh đó, đến ngày 31/1/2024, mặt bằng lãi suất tiền gửi và cho vay tiếp tục giảm. So với cuối năm 2023, các giao dịch mới trong ngân hàng thương mại có lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay  trung bình giảm lần lượt 0,15%/năm và 0,25%/năm . Tình hình này có ảnh hưởng đến lĩnh vực tài chính đầu tư và tín dụng ngân hàng, đặt ra những thách thức và cơ hội mới cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Các ngân hàng nói về tín dụng giảm

Theo ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Vietcombank, tính đến cuối tháng 1/2024, tín dụng ngân hàng này đạt mức 1,24 triệu tỷ đồng. So với cuối năm 2023, con số này giảm 2,3%, tương đương với 30.000 tỷ đồng. Ông Tùng cho biết rằng nguyên nhân chính của sự giảm này là do xu hướng giảm tín dụng ngân hàng tiêu dùng và bất động sản. Sự khó khăn trong kinh tế và sản xuất, cùng với thị trường bất động sản trầm lắng trong năm 2023 và 2024 là những yếu tố chính đẩy tín dụng giảm.

Dự án cấp phép năm 2023 giảm đi, ảnh hưởng đến khả năng tăng cường tín dụng ngân hàng. Ngoài ra, 70% tổng dư nợ tín dụng của Vietcombank là tín dụng bán buôn cũng đang gặp khó khăn do vấn đề pháp lý. Ông Tùng chia sẻ rằng mặc dù ngân hàng và khách hàng đang cố gắng giải quyết vấn đề này, thời gian kéo dài đang làm chậm quá trình giải ngân vốn trung và dài hạn. Về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, Vietcombank đang tiếp cận 20 dự án với dư nợ 10.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, thách thức hiện tại là thủ tục pháp lý.

Các ngân hàng đưa ra nhiều lý do giải thích việc tài chính tăng trưởng chậm (Nguồn: Cổng Thông tin điện tử Chính phủ)

Ông Trần Long, Phó Tổng Giám đốc BIDV, cũng chia sẻ rằng tổng dư nợ của ngân hàng đến hết tháng 1 là 1,725 tỷ đồng, giảm 1,25% so với cuối năm 2023. BIDV tiếp tục cấp vốn tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như nông thôn (23%), doanh nghiệp nhỏ (25%) và ứng dụng cao tăng trưởng (8%)... Trong lĩnh vực bất động sản, dư nợ chiếm khoảng 19%, 77% tập trung vào tín dụng tiêu dùng và chỉ có 22% cho doanh nghiệp bất động sản chủ yếu là cho vay vốn dự án phát triển khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất.

Theo ông Long, việc giảm lãi suất trong năm 2023 đã diễn ra, với lãi suất cho vay giảm 0,25% cuối năm và lãi suất bình quân toàn hệ thống là 7,3%. Ông cũng nhấn mạnh rằng sức hấp thụ vốn trong năm 2024 vẫn chậm và đối mặt nhiều thách thức, đặc biệt là doanh nghiệp đang gặp khó khăn về mặt pháp lý.

Tổng Giám đốc MB, ông Phạm Như Ánh, cũng chia sẻ về tình hình tín dụng của MB đang trải qua giai đoạn giảm nhẹ về dư nợ tín dụng từ đầu năm.Tuy nhiên, ông Ánh bày tỏ lo ngại về nguồn cầu thị trường yếu, gặp khó khăn trong việc hấp thụ vốn. Ông cũng đề cập đến thách thức của cơ cấu nền kinh tế và kêu gọi Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ giải quyết vấn đề bất động sản để không ảnh hưởng đến vay tiêu dùng bất động sản trong năm 2024.

Tóm lại, tình hình tài chính và tín dụng ngân hàng đang phản ánh sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố khó khăn, nhất là trong bối cảnh thị trường bất động sản và khả năng hấp thụ vốn chưa cao.

Dự báo về tình hình tín dụng ngân hàng sắp tới

Đến ngày 31/12/2023, Ngân hàng Nhà nước đã chấp nhận mức tăng trưởng tín dụng năm, và công bố nguyên tắc để các tổ chức tín dụng có thể tích cực thực hiện để cung cấp nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế. Trong năm 2024, Ngân hàng Nhà nước đã đề ra kế hoạch tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống khoảng 15%, nhằm thích ứng với diễn biến và tình hình thực tế.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết việc giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm là do dự báo khó khăn của năm 2024 vẫn tiếp tục. Dự báo cho thấy 2024 có thể là một năm đầy khó khăn với kinh tế thế giới, có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế Việt Nam. Ngân hàng trung ương các nước vẫn giữ lãi suất ổn định, và có khả năng xảy ra suy thoái nhẹ. Cần có biện pháp thúc đẩy nền kinh tế thông qua tăng trưởng tín dụng từ đầu năm để đối mặt với giảm nhu cầu toàn cầu.

IMF đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2024 (Nguồn: VnEconomy)

Từ 7/2/2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã thông báo rằng, mặc dù đã có chính sách thúc đẩy từ đầu năm, nhưng tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp so với các năm trước đó. Điều này đã đưa ra một yêu cầu mạnh mẽ đối với các tổ chức tín dụng phải triển khai các biện pháp tăng trưởng tín dụng chính xác, đáp ứng nhanh chóng nhu cầu vốn tín dụng của nền kinh tế. Hướng tín dụng được chú trọng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, và các nguồn động lực tăng trưởng kinh tế, trong khi kiểm soát nghiêm ngặt tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Dự báo cho thấy nền kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi tốt trong năm nay, với mục tiêu tăng trưởng GDP từ 6-6,5%, tạo ra nhu cầu vốn mạnh mẽ hơn. Lãi suất cho vay dự kiến sẽ tiếp tục ở mức hợp lý, giúp kích thích đầu tư và tiêu dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý đến rủi ro nợ xấu, và các ngân hàng sẽ phải tập trung vào kiểm soát và thu hồi nợ.

Trong bối cảnh ngân hàng vẫn thừa vốn, có thể cho vay một cách tích cực để tối ưu hóa vốn. Tuy nhiên, với rủi ro nợ xấu vẫn cao, ngân hàng cũng phải tập trung vào kiểm soát nợ xấu để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong chính sách tăng trưởng tín dụng. Điều quan trọng là nhận định xu hướng "khởi sắc hơn" của tăng trưởng tín dụng sẽ duy trì tích cực suốt cả năm, đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế và hoạt động doanh nghiệp, thay vì chỉ tăng vọt vào cuối năm.

Xem thêm

Cách nhận biết rủi ro và quản lý tín dụng bất động sản hiệu quả

Ở thời điểm hiện tại, có những chính sách tín dụng hỗ trợ nhà ở nào?