Luật quy hoạch có tác động gì tới sự phát triển đô thị và nông thôn ở Việt Nam?

Luật quy hoạch đã đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều chỉnh sự phát triển đô thị và nông thôn tại Việt Nam. Với mục tiêu đảm bảo sự phát triển bền vững và định hướng phát triển hợp lý, luật này đã ảnh hưởng sâu sắc đến cả hai lĩnh vực quan trọng này. Thông qua việc xác định các quy định, quy trình và hạn chế, nó đã tạo ra một nền tảng pháp lý mạnh mẽ để định hình hình ảnh và tương lai của đô thị và nông thôn tại Việt Nam. 

Khái niệm quy hoạch

Theo khoản 1 Điều 3 của Luật Quy hoạch năm 2017, quy hoạch được định nghĩa là quá trình sắp xếp và phân bố không gian cho các hoạt động kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, nhằm tạo liên kết với việc phát triển cơ sở hạ tầng, tận dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên lãnh thổ quốc gia, nhằm tận dụng hiệu quả các nguồn lực đất nước để đạt được mục tiêu phát triển bền vững trong một khoảng thời gian cụ thể.

Quy hoạch là quá trình sắp xếp và phân bố không gian cho các hoạt động khác nhau (Ảnh: Tạp chí Doanh nghiệp và Tiếp thị)

Trong quá trình quy hoạch, các hoạt động diễn ra bao gồm việc tổ chức lập kế hoạch, đánh giá, quyết định hoặc phê duyệt, công bố, thực hiện, đánh giá và điều chỉnh quy hoạch.

Nội dung chính của Luật quy hoạch

Sơ đồ hệ thống quy hoạch quốc gia (Nguồn: Bộ Xây Dựng)

Luật quy hoạch sửa đổi số 21/2017/QH14 quy định về việc lập, thẩm định, quyết định  hoặc phê duyệt, công bố, thực hiện, đánh giá và điều chỉnh quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia, cũng như trách nhiệm quản lý của nhà nước về quy hoạch. 

• Phương pháp tiếp cận tổng hợp: Đây là một phương pháp tích hợp, nhằm đảm bảo sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành và lĩnh vực có liên quan, đặc biệt là trong việc quy hoạch kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên một phạm vi lãnh thổ xác định. Phương pháp này nhằm đạt được mục tiêu phát triển cân đối, hài hòa, hiệu quả và bền vững.

• Bỏ tính “nhiệm kỳ” trong quy hoạch đô thị

Để khắc phục vấn đề về sự thay đổi và điều chỉnh không đồng nhất trong quy hoạch, gây lãng phí và làm trì hoãn phát triển địa phương và quốc gia, Luật Quy hoạch đã quy định những nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch tại Điều 4 như sau:

• Đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ.
• Bảo đảm sự tuân thủ, liên tục và ổn định.
• Đảm bảo sự tham gia tích cực của cộng đồng cư dân và các tổ chức.
• Ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại.
• Bảo đảm tính độc lập và thống nhất quản lý.
• Điều chỉnh quy hoạch phải dựa trên căn cứ theo quy định

Theo quy định tại Điều 53 của Luật quy hoạch, việc điều chỉnh không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của cơ quan quản lý và phải căn cứ vào:

• Mục tiêu chiến lược.
• Quy hoạch cao hơn.
• Địa giới hành chính.
• Các tác động của yếu tố bên ngoài.
• Những biến động bất thường. 
• Sự phát triển khoa học, công nghệ.
• Các yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh.  

Tác động của Luật quy hoạch tới tình hình phát triển đô thị và nông thôn ở Việt Nam

Luật quy hoạch đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quản lý và điều chỉnh sự phát triển đô thị và nông thôn tại Việt Nam.

Đầu tiên, luật quy hoạch cung cấp một khung pháp lý và quy định rõ ràng để quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị. Điều này giúp đảm bảo sự phát triển đô thị diễn ra một cách có trật tự, hợp lý và bền vững. Nó giúp kiểm soát quy mô và diện tích của các đô thị, ngăn chặn việc mở rộng quá nhanh và không kiểm soát được.  

Luật quy hoạch giúp đảm bảo sự phát triển đô thị diễn ra hợp lý và trật tự (Nguồn: Viup)

Bên cạnh đó, luật quy hoạch cũng đảm bảo việc sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên đất đai và nguồn nước trong quá trình phát triển đô thị và nông thôn. Nó xác định rõ ràng các khu vực được phân công sử dụng cho mục đích đô thị và nông thôn, từ đó đảm bảo sự cân đối giữa các ngành kinh tế và việc sử dụng tài nguyên. 

Thứ hai, luật quy hoạch đặt mục tiêu đảm bảo sự phát triển đô thị và nông thôn bền vững. Luật khuyến khích việc xây dựng các công trình hạ tầng, nhà ở và khu đô thị theo các tiêu chuẩn và quy định về môi trường, an toàn và cảnh quan, nhằm bảo vệ môi trường và đảm bảo chất lượng cuộc sống cho cư dân.

Ngoài ra, luật quy hoạch cũng thúc đẩy phát triển nông thôn thông qua việc xác định các khu vực nông thôn và quy hoạch phát triển hợp lý cho nông thôn. Điều này bao gồm việc xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện chất lượng cuộc sống và khuyến khích phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn. Nhờ vào Luật quy hoạch, Việt Nam đã có một khung pháp lý rõ ràng và hiệu quả để quản lý sự phát triển đô thị và nông thôn, đảm bảo sự phát triển bền vững và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của đất nước.

Từ việc kiểm soát quy mô và mở rộng đô thị hiệu quả, sử dụng tài nguyên một cách bền vững, đảm bảo môi trường sống tốt hơn cho cư dân, đến việc thúc đẩy phát triển nông thôn, luật quy hoạch đã chứng minh tầm quan trọng của nó trong việc thúc đẩy sự phát triển đô thị và nông thôn ở Việt Nam. Với sự triển khai và thực hiện đúng đắn, luật này tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của đất nước, nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của Việt Nam.

Xem thêm

Cần làm gì để nâng cao hiệu quả của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn?

Một số điểm nổi bật trong luật quy hoạch đô thị mới nhất năm 2024