Cần làm gì để nâng cao hiệu quả của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn?

Nâng cao hiệu quả của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đòi hỏi sự đồng bộ và thực thi mạnh mẽ từ các cấp chính quyền và cơ quan liên quan. Để đạt được mục tiêu này, cần tập trung vào việc cải thiện cơ sở hạ tầng pháp lý, nâng cao năng lực quản lý và giám sát của các cơ quan nhà nước, đảm bảo sự tham gia tích cực của cộng đồng. Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ thông tin trong quy hoạch và quản lý đô thị sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và hiệu quả cho Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Tổng quan về Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn

Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn quy định việc lập, thực hiện và điều chỉnh quy hoạch đô thị, nông thôn của một quốc gia. Tầm quan trọng của Luật này nằm ở việc giúp định hướng chiến lược phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn là gì?

Bộ Xây dựng cho biết quy hoạch đô thị và quy hoạch xây dựng là quá trình tổ chức không gian đô thị, nông thôn và các khu chức năng. Đây là hoạt động định hướng việc xây dựng hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội, nhằm tạo ra môi trường sống thuận lợi cho cư dân, đồng thời cân bằng và kết hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia và lợi ích cộng đồng.

Như vậy, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn là một hệ thống quy định pháp luật nhằm quản lý và tổ chức không gian phát triển của đô thị và nông thôn. Luật này bao gồm các quy định về lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh các quy hoạch chi tiết, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững, hiệu quả và hài hòa giữa các khu vực đô thị và nông thôn.

Luật Quy hoạch đô thị được Quốc hội thông qua vào ngày 17/6/2009, có hiệu lực áp dụng từ ngày 01/01/2010. Luật Quy hoạch năm 2017 (Luật số 21/2017/QH14), được Quốc hội thông qua trong khóa họp XIV, đã điều chỉnh và bổ sung một số điều của hai luật trên, cùng với Luật Sửa đổi, bổ sung năm 2018 (Luật số 35/2018/QH14) và Luật Sửa đổi, bổ sung năm 2020 về Xây dựng (Luật số 62/2020/QH14), nhằm đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ trong việc quy định về quy hoạch.

Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn được đề ra để quản lý, tổ chức không gian của đô thị và nông thôn (Ảnh: Hà Nội Mới)

Tầm quan trọng của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn

Sau khi Luật Quy hoạch đô thị có hiệu lực thi hành được 12 năm và Luật Xây dựng được thi hành được 7 năm, các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn đã được ban hành đầy đủ.

Luật cung cấp cơ sở pháp lý quan trọng để tổ chức triển khai các hoạt động quy hoạch, phát triển đô thị, nông thôn và các khu chức năng, đảm bảo sử dụng đất hiệu quả, nâng cao chất lượng không gian sống và môi trường. Điều này đã góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Mục đích của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn

Theo Bộ Xây dựng, mục đích ban hành Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn là để thiết lập một cơ chế pháp lý đồng bộ, toàn diện và thống nhất, có hiệu lực cao nhằm điều chỉnh hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn phù hợp với yêu cầu của quá trình đổi mới đất nước. 

Luật được đề ra nhằm gia tăng hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị và nông thôn, đồng thời khai thác đầy đủ vai trò của các tổ chức, cá nhân và cộng đồng xã hội trong hoạt động này, giúp bảo vệ lợi ích chung của Nhà nước, người dân và xã hội.

Đề cương của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn gồm 3 Chương và 52 Điều.

• Chương I quy định về những nội dung chung.
• Chương II đi vào chi tiết về quá trình lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đô thị và nông thôn.
• Chương III tập trung vào tổ chức thực hiện và quản lý theo quy hoạch.
• Chương IV và Chương V đề cập đến trách nhiệm quản lý của nhà nước và các tổ chức, cá nhân liên quan trong hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn, cũng như các điều khoản về thi hành Luật.

Mục đích của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn nhằm điều chỉnh quy hoạch phù hợp với quá trình đổi mới đất nước (Ảnh: Báo Tài Nguyên và Môi Trường)

Những đề xuất quan trọng để hoàn thiện Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn

Những đề xuất quan trọng nhằm hoàn thiện Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn cần chú trọng vào việc nâng cao tính tầm nhìn và chiến lược, cũng như cụ thể hóa các chính sách lớn của Nhà nước.

Thể hiện được tính tầm nhìn và chiến lược

Theo TS. KTS Ngô Trung Hải - hiện là Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam - Dự thảo của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn cần bổ sung thêm yêu cầu các đồ án quy hoạch phải thể hiện được tính tầm nhìn chiến lược và tôn trọng quy luật thị trường.

Dự thảo Luật cần xác định các điểm tiến tới trở thành đô thị, hình thành các khu sản xuất công nghệ cao và gia tăng thành phần phi nông nghiệp của khu dân cư nông thôn. Đồng thời, cũng cần xem xét lại các khái niệm về điểm dân cư nông thôn và khu dân cư nông thôn để người thực hiện hiểu rõ và áp dụng chính xác.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cần cụ thể hóa thêm về cơ sở pháp lý, làm rõ thuật ngữ về nông thôn, giải thích chi tiết về vấn đề quản lý nhà nước đối với quy hoạch đô thị và nông thôn. Đồng thời, cần nghiên cứu thêm về điều chỉnh cục bộ, nội dung về chuyên gia tham gia hội đồng thẩm định, và làm rõ nội hàm của cơ quan chuyên môn quản lý nhà nước tại các tỉnh, thành phố. Đặc biệt, cần có lộ trình đơn giản hóa việc lập quy hoạch phân khu đô thị.

Cụ thể hóa các chính sách lớn của Nhà nước

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, Chính phủ đã chỉ đạo cụ thể hóa các đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước, trong đó bao gồm:

• Nghị quyết 6-NQ/TW ngày 24/1/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến thời điểm năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045.
• Nghị quyết 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ năm của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông thôn, nông dân, nông nghiệp đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Việc cụ thể hóa các chính sách lớn bao gồm:

• Hoàn thiện các quy định về hệ thống quy hoạch đô thị, nông thôn.
• Hoàn thiện các quy định về việc lập, thẩm định, phê duyệt, rà soát, điều chỉnh quy hoạch đô thị và nông thôn.
• Hoàn thiện các quy định về lựa chọn tổ chức tư vấn, nguồn lực, kinh phí và quy định khác nhằm đảm bảo chất lượng và tính khả thi.

Đồng thời, quan điểm về đẩy mạnh phân cấp phân quyền đã được Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chỉ đạo xuyên suốt trong các dự thảo Luật. Từ đó, đưa ra các điều khoản để kiểm soát, giám sát việc thực hiện, tạo sự thống nhất trong triển khai từ Trung ương đến địa phương.

(Nguồn: Báo Công Thương, tháng 4/2024)

Chính phủ đã chỉ đạo cụ thể hóa những chính sách lớn để hoàn thiện Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (Ảnh: Báo Công Thương)

Như vậy, để nâng cao hiệu quả của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, cần tiếp tục cải thiện khung pháp lý, tăng cường giám sát và đảm bảo sự minh bạch trong quá trình thực thi. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, cơ quan nhà nước và cộng đồng sẽ tạo nên nền tảng vững chắc để Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn phát huy tối đa vai trò, góp phần xây dựng đô thị và nông thôn phát triển bền vững và hiện đại.

Xem thêm

Một số điểm nổi bật trong luật quy hoạch đô thị mới nhất năm 2024

Tổng quan bản đồ quy hoạch quận Đống Đa Hà Nội mới nhất