Luật Nhà ở sửa đổi, nhà ở xã hội có cơ hội bứt tốc?

Trải qua nhiều năm phát triển, thị trường bất động sản Việt Nam đã chứng kiến những biến động đáng kể, từ sự tăng trưởng mạnh mẽ đến những biến động không lường trước. Trong bối cảnh này, việc cải tổ và sửa đổi Luật Nhà ở đã trở thành điểm nóng của cuộc trò chuyện trong giới chuyên gia và nhà đầu tư. Với những sự thay đổi trong Luật Nhà ở, liệu rằng nhà ở xã hội có thể bứt tốc và đóng vai trò quan trọng hơn trong việc giải quyết nhu cầu nhà ở cho người dân? Trước thách thức của tình hình nhà ở đang phát triển không cân đối và ngày càng trở nên khó khăn đối với người dân, việc đánh giá sự ảnh hưởng của Luật đất đai sửa đổi và cơ hội của nhà ở xã hội là vô cùng cấp bách. Hãy cùng khám phá tiềm năng mà những thay đổi này mang lại cho thị trường bất động sản Việt Nam.

Các tỉnh, thành phố lên kế hoạch làm nhà ở xã hội

Trong báo cáo về tổng dự án nhà ở xã hội (NOXH) dự kiến hoàn thành trong năm 2024, Bộ Xây dựng đã công bố rằng có tổng cộng 108 dự án được đăng ký để đạt được mục tiêu này. Nếu các dự án này được thực hiện đúng kế hoạch, thị trường sẽ được bổ sung hơn 47.500 căn nhà ở xã hội.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, Hà Nội dự kiến hoàn thành 3 dự án với gần 1.200 căn hộ, trong khi TP. Hồ Chí Minh có 6 dự án được đăng ký hoàn thành, với quy mô gần 3.800 căn hộ.

Ba địa phương dẫn đầu về mục tiêu hoàn thành nhà ở xã hội năm 2024 là Bắc Ninh, Hải Phòng và Bình Dương. Bắc Ninh dự kiến hoàn thành nhiều nhất với 5 dự án, cung cấp tổng cộng 6.000 căn hộ. Bình Dương xếp thứ hai với 20 dự án, cung cấp 4.500 căn hộ, trong khi Hải Phòng đứng thứ ba với gần 4.000 căn hộ từ 8 dự án.

Nhiều địa phương đang thực hiện kế hoạch xây nhà ở xã hội (Nguồn: Báo Kontum Online)

Nhiều địa phương khác cũng đặt mục tiêu hoàn thành hơn 1.000 căn hộ trong năm nay như Quảng Ninh, Phú Thọ, Bắc Giang, Hà Nam, Bình Định, Đà Nẵng, Đắk Lắk, An Giang, Cần Thơ,...

Gần đây, UBND tỉnh Lào Cai và Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai đã phê duyệt nhà đầu tư cho 2 dự án NOXH tại phường Bắc Lệnh và xã Vạn Hòa, TP. Lào Cai với tổng mức đầu tư gần 3.000 tỷ đồng. Khi hoàn thành, hai dự án này dự kiến cung cấp hơn 2.900 căn hộ, phục vụ cho hơn 7.450 người.

Trong năm nay, tỉnh Ninh Bình đặt mục tiêu hoàn thành khoảng 271.800 m2, trong đó có khoảng 197.351m2 sàn hoàn thành từ các dự án NOXH đang triển khai xây dựng và 74.450m2 sàn hoàn thành từ các dự án NOXH mới.

Thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, tỉnh Thừa Thiên - Huế dự kiến sẽ hoàn thành khoảng 8.011 căn nhà. Trong đó, dự kiến hoàn thành khoảng 3.591 căn trong giai đoạn 2021-2025 và khoảng 4.600 căn trong giai đoạn 2025-2030. Ngoài ra, tỉnh cũng đang kêu gọi đầu tư 5 dự án NOXH với diện tích 44.57ha, với 6.293 căn hộ (Nguồn: Vietnamnet 2/2024).

Luật Nhà ở sửa đổi, nhà ở xã hội có cơ hội bứt tốc?

Theo ông Nguyễn Hoàng Nam, Tổng giám đốc Công ty CP G-Home, vào tháng 11/2023, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà ở sửa đổi, có nhiều quy định mới mở ra nhiều cơ hội cho người dân khi mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội (NOXH).

Ví dụ, Điểm a Khoản 1 Điều 78 của luật quy định rằng, người mua nhà chỉ cần "chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng" đã đủ điều kiện tháo gỡ trước cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình xác nhận hồ sơ.

Ngoài ra, tại Điểm b Khoản 1 Điều 78 quy định "để được mua, thuê mua nhà ở xã hội thì phải đáp ứng các điều kiện về thu nhập theo quy định của Chính phủ" cũng có hướng thông thoáng hơn thay vì chỉ giới hạn ở những người không nộp thuế thu nhập cá nhân như hiện nay, điều này sẽ dẫn đến việc những người tích lũy không đủ tiền để mua nhà.

Theo chia sẻ, lãnh đạo một doanh nghiệp trong lĩnh vực NOXH cũng đánh giá cao rằng Luật Nhà ở sửa đổi đã đưa ra các quy định mới về việc lựa chọn chủ đầu tư dự án NOXH, giúp các địa phương thực hiện một cách thống nhất và yên tâm hơn. Đồng thời, luật cũng mở rộng hơn sự ưu đãi cho các chủ đầu tư dự án NOXH, đặc biệt là về mặt thuế.

Luật sửa đổi giúp các dự án nhà ở xã hội được thực hiện nhanh hơn (Nguồn: Thư viện pháp luật)

Thêm vào đó, chủ đầu tư dự án NOXH được phép sử dụng 20% quỹ đất để đầu tư vào các công trình dịch vụ, thương mại hoặc nhà ở thương mại, các chi phí này được tính riêng biệt và không tính vào giá và lợi nhuận của NOXH.

Tuy nhiên, để hoàn thành xây dựng một dự án NOXH cần mất từ 3 đến 5 năm, thậm chí còn lâu hơn. Vì vậy, cần có sự khẩn trương và chỉ đạo quyết liệt mới có thể đạt được mục tiêu lớn của Đề án 1 triệu căn NOXH.

Để đáp ứng nhu cầu vay vốn cho cả người mua và chủ đầu tư, vị lãnh đạo cũng đề xuất rằng Chính phủ nên thành lập một quỹ cho vay ưu đãi và chỉ định các tổ chức như Ngân hàng Chính sách xã hội và các ngân hàng thương mại quốc doanh để cung cấp các gói vay có lãi suất và thời hạn ưu đãi.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng sẽ tổ chức Hội nghị nhằm triển khai Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030" vào ngày 22/2/2024, kết hợp hình thức trực tiếp và trực tuyến, kết nối với các điểm cầu tại UBND tỉnh, thành phố.

Hội nghị dự kiến sẽ có sự tham gia của lãnh đạo các địa phương, các sở ngành liên quan, cũng như các tổ chức tài chính và doanh nghiệp tham gia đầu tư vào nhà ở xã hội. 

Theo số liệu từ Bộ Xây dựng, trong năm 2023, trên toàn quốc đã có 44 dự án nhà ở xã hội cho đối tượng có thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp được hoàn thành và cấp phép, trong đó có 28 dự án hoàn thành với quy mô 13.864 căn, và 16 dự án đã được cấp phép và khởi công xây dựng với quy mô 22.398 căn.

Luật sửa đổi mở ra nhiều cơ hội cho người mua nhà (Nguồn: Báo Xây dựng)

Luật Nhà ở sửa đổi mang đến những quy định mới mang tính cơ bản và đột phá, mở ra những cơ hội mới cho người dân trong việc mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Việc tháo gỡ các rào cản pháp lý và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân có nhu cầu nhà ở, cùng với việc thúc đẩy hoạt động đầu tư và phát triển dự án NOXH, là những bước quan trọng trong việc giải quyết vấn đề nhà ở cho đối tượng có thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp.

Luật cũng đặt ra các chính sách ưu đãi hơn cho các chủ đầu tư và nhà phát triển dự án NOXH, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc huy động vốn và quản lý dự án. Những điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của thị trường nhà ở xã hội mà còn góp phần vào việc cải thiện điều kiện sống và nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng.

Tuy nhiên, để nhà ở xã hội có thể bứt tốc thực sự, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tài chính, cũng như sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng. Chỉ khi có sự đồng lòng và nỗ lực chung từ mọi phía, nhà ở xã hội mới thực sự trở thành một lựa chọn bền vững và hiệu quả trong việc giải quyết vấn đề nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp (Nguồn: Vietnamnet 2/2024).

Luật Nhà ở sửa đổi mang đến những quy định mới mang tính cơ bản và đột phá, mở ra những cơ hội mới cho người dân trong việc mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên, để nhà ở xã hội có thể bứt tốc thực sự, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tài chính, cũng như sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng. 

Xem thêm

Loạt chính sách “bom tấn” xuất hiện, thị trường bất động sản tăng nhiệt

Bất động sản năm 2024: Đâu là loại hình đầu tư hấp dẫn nhất?