Hướng dẫn cách giải quyết các tình huống tranh chấp lối đi chung

Một trong những vấn đề phức tạp có ảnh hưởng rất lớn đến tình làng nghĩa xóm, láng giềng, họ hàng, đó chính là giải quyết tranh chấp lối đi chung. Tuy nhiên, khi nhận thấy những dấu hiệu vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến quyền lợi của mình thì vẫn phải nhờ các cơ quan chức năng có thẩm quyền vào cuộc. 

Như vậy, với tình huống này thì pháp luật xử lý như thế nào? Mời bạn đọc đến với bài viết dưới đây của OneHousing.

Hiểu như thế nào về tình huống tranh chấp lối đi chung? 

Tranh chấp lối đi chung là cách gọi tắt để chỉ sự mâu thuẫn, tranh chấp, mở lối đi riêng, chung thường xảy ra phổ biến trong đời sống xã hội, nhưng lại ít ai biết hướng giải quyết vấn đề này. Bởi lẽ, về tâm lý việc tranh chấp lối đi qua nhà có đất, lối đi liền kề, người sở hữu đất phải mở đường cho những người không có đất dẫn đến tình trạng mâu thuẫn về lối đi chung. 

Trên thực tế, có rất nhiều tình huống tranh chấp lối đi chung và có người được phép mở lối đi trên đất của người khác, hoặc cũng có người không được phép làm điều này. Bên cạnh đó, cũng có những tình huống tranh chấp lối đi chung do quyền sở hữu đất thuộc một trong hai bên nhưng chưa thể hiện cụ thể trên giấy tờ pháp lý, từ đó dẫn đến việc lấn chiếm và san lấp đất, gây khó dễ đủ đường cho đôi bên.

Nói tóm lại, tranh chấp lối đi chung là tranh chấp liên quan đến lĩnh vực đất đai. Do đó, cần phải xem lại quy định của Luật đất đai 2013 để tiến hành giải quyết tranh chấp khi một bên nhất quyết không mở lối đi cho bên còn lại.

Tranh chấp lối đi chung chỉ sự mâu thuẫn, tranh chấp, mở lối đi riêng, chung thường xảy ra phổ biến trong đời sống xã hội. (Nguồn: Văn phòng luật sư Mai Thị Kim Sa)

Lối đi chung thuộc sở hữu của ai? Nếu đất không có lối đi có được cấp sổ đỏ không?

Tranh chấp lối đi qua: Bộ luật dân sự quy định về quyền của lối đi qua như nào?

Căn cứ vào quy định của Bộ luật dân sự năm 2015, có thể hiểu lối đi qua là chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của người khác mà không có lối đi ra công cộng thì chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc có quyền yêu cầu người đó phải phân bố hợp lý và dành cho mình một lối đi riêng trên nền đất của họ.

Quyền về lối đi qua được quy định rõ tại điều 254 thuộc Bộ luật dân sự 2015: 

• Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của người khác thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản liền kề phân bố hợp lý để dành cho mình một lối đi riêng trên phần đất của họ.
• Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là hợp lý nhất, thuận tiện nhất, có tính đến lợi ích của bất động sản bị vây bọc, đặc điểm cụ thể của địa điểm và thiệt hại gây ra ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
• Các bên thỏa thuận với nhau về chiều cao, chiều rộng, giới hạn chiều dài, vị trí, bảo đảm thuận tiện cho quá trình đi lại và ít gây ảnh hưởng đến công cộng. Nếu có xảy ra tình trạng tranh chấp lối đi qua, thì có thể nhờ cơ quan chức năng có thẩm quyền hoặc Tòa án giải quyết.

Thỏa thuận đôi bên về việc mở lối đi chung 

Theo đó, các bên cần thỏa thuận các vấn đề dưới đây để quá trình mở lối đi chung diễn ra nhanh gọn hơn:

• Các bên tự thỏa thuận về các vấn đề liên quan đến chiều rộng, chiều dài, chiều cao, vị trí nhằm đảm bảo ít gây phiền phức cho những bên còn lại và thuận tiện cho quá trình ra vào.
• Đối với chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền lối đi qua thì phải có trách nhiệm đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, ngoại trừ trường hợp đã có những thỏa thuận khác.
• Đối với các bất động sản được chia thành nhiều phần cho chủ sử dụng, chủ sở hữu thì trong quá trình chia, cần phải dành ra một lối đi cho người phía trong theo đúng với quy định.
•  Điều 171 Luật Đất đai 2013 cũng có quy định rõ hạn chế quyền sử dụng hạn chế đối với quyền về lối đi. Do vậy, để đảm bảo tối đa quyền về lối đi, chủ sở hữu bất động sản cần phải trao đổi, thỏa thuận đối với chủ sở hữu bất động sản có lối đi liên quan đến việc đăng ký quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề.

Các bên cần thỏa thuận với nhau để quá trình mở lối đi chung diễn ra thuận lợi. (Nguồn: Báo Lao động)

Hướng dẫn cách giải quyết các tình huống tranh chấp lối đi chung

Điều 202, 203 thuộc Luật đất đai năm 2013 và điều 26, 25, 39 thuộc Bộ luật dân sự năm 2015 ghi rõ trình tự giải quyết tình huống tranh chấp lối đi chung:

• Bước 1: Yêu cầu Ủy ban Nhân dân xã/ phường/ thị trấn tổ chức hòa giải 

Theo đó, nhà nước vẫn khuyến khích đôi bên tự hòa giải với nhau. Trong trường hợp không thể hòa giải được thì gửi đơn lên Ủy ban Nhân dân cấp xã nơi có đất để tổ chức hòa giải.

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã có trách nhiệm tổ chức hòa giải tranh chấp lối đi chung ngay tại địa phương mình. Trong quá trình tổ chức, Ủy ban Nhân dân xã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã cùng các thành viên trong Mặt Trận và các tổ chức khác. Thời gian tổ chức hòa giải không quá 45 ngày kể từ khi nhận được đơn yêu cầu hòa giải.

• Bước 2: Các bên có quyền lựa chọn nếu hòa giải không thành 

Đối với lối đi chung đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ tương đương khác thì các bên có quyền khởi kiện tại Tòa án Nhân dân huyện nơi có lối đi chung đang xảy ra vấn đề tranh chấp. Trong bộ hồ sơ khởi kiện cần phải chuẩn bị đầy đủ: Biên bản hòa giải không thành, đơn khởi kiện, giấy tờ chứng minh lối đi chung và các tài liệu liên quan để chứng minh quyền khởi kiện của mình.

Trong trường hợp lối đi chung không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ tương đương thì các bên có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp lên Tòa án Nhân dân cấp huyện hoặc Ủy ban Nhân dân cấp huyện nơi có lối đi chung tranh chấp. Nếu giải quyết ở Ủy ban Nhân dân cấp huyện nhưng không đồng ý với kết quả thì nộp đơn lên Tòa án Nhân dân cấp huyện để đưa ra cách xử lý cuối cùng.

Trên đây là toàn bộ nội dung của OneHousing về hướng dẫn cách giải quyết các tình huống tranh chấp lối đi chung để quý bạn đọc tham khảo. Trong quá trình tìm hiểu và tham khảo, nếu còn bất cứ thắc mắc nào về tình huống này thì hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp rõ nhất.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm:

Đất ở có lối đi chung có được tách sổ không?

Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không? Thủ tục ghi  nhận lối đi chung thể hiện trên sổ đỏ