Đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng dự kiến khởi công tháng 12/2025

Dự án đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng không chỉ mang lại lợi ích giao thông mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế vùng miền. Với kế hoạch khởi công vào tháng 12/2025, hy vọng rằng dự án sẽ sớm hoàn thành và góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Giới thiệu về dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Chiều 11/4, UBND tỉnh Lào Cai đã tổ chức hội nghị để thông báo kết quả thực hiện sau thời gian tích cực triển khai xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đoạn đi qua tỉnh Lào Cai. Dự án này được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư qua Nghị quyết ngày 19/02/2025 và dự kiến sẽ khởi công vào tháng 12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng vào ngày 5/4.

Theo thông tin từ UBND tỉnh Lào Cai, tuyến chính của dự án dài gần 391km, kết nối từ Lào Cai đến cảng Lạch Huyện, bao gồm một đoạn nối ray dài 5,1km. Bên cạnh đó, dự án còn có 3 tuyến nhánh với tổng chiều dài gần 28km. Tổng số vốn đầu tư cho dự án lên tới hơn 203.000 tỷ đồng, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư chiếm gần 36.000 tỷ đồng.

UBND tỉnh Lào Cai đã tổ chức hội nghị để thông báo kết quả triển khai xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (Nguồn: Báo Lào Cai Điện tử)

Mục tiêu và tầm quan trọng của dự án đối với giao thông vận tải khu vực

Tại hội nghị, ông Nguyễn Trọng Hài, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, đã nhấn mạnh rằng tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có ý nghĩa chiến lược trong việc xây dựng mạng lưới vận tải đường sắt tại phía Bắc, chạy theo hành lang Đông - Tây và kết nối vùng Tây Bắc với đồng bằng và cảng biển Hải Phòng - một trong những trung tâm hàng hải lớn nhất Việt Nam. Tuyến đường này cũng sẽ tạo liên kết giữa vận tải đường sắt và Trung Quốc, đặc biệt là khu vực Tây Nam.

Dự án này được nhiều người kỳ vọng sẽ mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương mà tuyến đi qua, thúc đẩy quá trình đô thị hóa, thương mại, du lịch và dịch vụ. Ngoài ra, nó sẽ giúp giảm chi phí logistics, giảm áp lực cho giao thông đường bộ, góp phần vào sự phát triển bền vững và xanh.

Tác động dự kiến của dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều tác động tích cực, không chỉ về mặt kinh tế mà còn trong việc cải thiện hạ tầng giao thông và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Góp phần giảm chi phí logistics và thúc đẩy phát triển kinh tế, đô thị hóa

Theo Quy hoạch giai đoạn 2021 - 2030, với tầm nhìn đến năm 2050, mục tiêu đặt ra là mạng lưới đường sắt quốc gia phải có khả năng vận chuyển 11,8 triệu tấn hàng hóa (tăng 2,3 lần so với năm 2019) và 21,5 triệu hành khách (tăng 2,7 lần).

Tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được triển khai với ý nghĩa chiến lược trong việc xây dựng mạng lưới vận tải đường sắt phía Bắc, theo hành lang kinh tế Đông - Tây, kết nối vùng Tây Bắc với đồng bằng và cảng biển Hải Phòng - một trong những trung tâm hàng hải lớn nhất Việt Nam.

Tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều tác động tích cực (Nguồn: Báo Tuổi trẻ)

Lãnh đạo tỉnh Lào Cai cho biết dự án sẽ tiếp tục kết nối với hệ thống đường sắt của các nước Á - Âu, tạo ra không gian và cơ hội lớn cho Lào Cai và các địa phương trên tuyến đường sắt phát triển đô thị, thương mại, du lịch và dịch vụ. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí logistics, giảm tải cho giao thông đường bộ mà còn bảo vệ môi trường, góp phần vào tăng trưởng bền vững, phục vụ hiệu quả cho sự phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng - an ninh của đất nước trong thời kỳ mới.

Cải thiện giao thông, giảm tải cho các tuyến đường bộ hiện tại

Tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng sẽ có tác động tích cực đến việc cải thiện giao thông và giảm tải cho các tuyến đường bộ hiện tại. Việc hình thành tuyến đường sắt này sẽ cung cấp một phương thức vận chuyển hiệu quả, nhanh chóng và an toàn hơn, giúp giảm thiểu số lượng phương tiện lưu thông trên đường bộ. Điều này không chỉ giảm ùn tắc giao thông mà còn hạn chế tai nạn và ô nhiễm môi trường do khí thải từ các phương tiện cơ giới.

Tuyến đường sắt sẽ kết nối các vùng miền, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển hàng hóa và hành khách, từ đó làm giảm áp lực cho các tuyến đường bộ đã quá tải. 

Việc đầu tư vào hạ tầng đường sắt còn thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và kích thích các ngành dịch vụ, thương mại phát triển, từ đó giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân. 

Cải thiện giao thông, giảm tải cho các tuyến đường bộ hiện tại (Nguồn: Vietnam Plus)

Mở ra cơ hội hợp tác thương mại với Trung Quốc và các khu vực quốc tế

Hiện tại, UBND tỉnh Lào Cai đã thành lập Tổ công tác để triển khai dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, đặc biệt là đoạn đi qua tỉnh Lào Cai. 

Ông Nguyễn Trọng Hài, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, đã nhấn mạnh rằng dự án này có vai trò quan trọng trong việc kết nối vận tải đường sắt với Trung Quốc, đặc biệt là khu vực Tây Nam, nơi có khoảng 500 triệu dân và đang phát triển mạnh mẽ. Dự án cũng sẽ liên kết với hệ thống đường sắt của các nước Á - Âu, tạo ra không gian và cơ hội lớn cho Lào Cai và các địa phương trên tuyến đường sắt, thúc đẩy quá trình phát triển đô thị, thương mại, du lịch và dịch vụ.

Đoạn tuyến đi qua tỉnh Lào Cai dài khoảng 65km, bao gồm các khu vực thuộc TP. Lào Cai cùng các huyện Bảo Yên, Bảo Thắng và Văn Bàn. Tuyến đường này sẽ có 2 nhà ga, trong đó ga Lào Cai có diện tích khoảng 84 ha (bao gồm ga Lào Cai mới 60 ha và ga Lào Cai hiện hữu 24 ha) và ga Bảo Thắng cùng với 2 trạm kỹ thuật.

Mở ra cơ hội hợp tác thương mại với Trung Quốc và các khu vực quốc tế (Nguồn: VnEconomy)

Tiến độ triển khai tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng

Tính đến giữa tháng 3/2025, khi một số huyện và TP. Lào Cai chuẩn bị cho việc niêm yết và bồi thường mặt bằng, nhiều vị trí trong hướng tuyến của dự án đã thay đổi so với hồ sơ mà Ban quản lý dự án cung cấp trước đó gần một tháng. Đặc biệt, theo thông tin từ UBND tỉnh Lào Cai, có những vị trí của tim tuyến đã dịch chuyển lên đến 500m, và vị trí ga Bảo Thắng đã hoàn toàn thay đổi so với phương án trước đó.

Sự thay đổi này đã dẫn đến việc tạm dừng hoạt động bồi thường và hỗ trợ tái định cư. Hiện tại, Lào Cai đã cắm mốc ranh giới dự án tại hơn 1.500 điểm, đồng thời thực hiện đo đạc, trích đo và chỉnh lý bản đồ địa chính. 

Theo thống kê sơ bộ, dự án sẽ ảnh hưởng đến khoảng 950 hộ dân và 91 cơ sở sản xuất trong các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Nhằm đảm bảo ổn định đời sống cho người dân, tỉnh Lào Cai dự kiến triển khai 20 dự án tái định cư, bao gồm các khu dân cư mới và cơ sở sản xuất, với tổng mức đầu tư khoảng 1.100 tỷ đồng.

Hiện tại, Lào Cai đã cắm mốc ranh giới dự án tại hơn 1.500 điểm, thực hiện đo đạc, trích đo và chỉnh lý bản đồ địa chính (Nguồn: CafeF)

Tuy nhiên, Ban quản lý dự án vẫn chưa cắm mốc và bàn giao ranh giới thực hiện dự án, khiến cho công tác kiểm đếm và thống kê số hộ bị ảnh hưởng chưa thể chính xác theo hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã được phê duyệt.

Một trở ngại khác với việc đảm bảo mặt bằng cho khởi công dự án vào tháng 12/2025 là tỉnh đang thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã theo mô hình mới theo Kết luận 126 và 127 năm 2025 của Bộ Chính trị, trong khi Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn vẫn chưa có hiệu lực.

Mới đây, Thủ tướng đã có chỉ đạo khẩn về dự án đường sắt này, yêu cầu các mốc hoàn thành công việc cụ thể từ các Bộ, ngành. Theo đó, Bộ Tài chính sẽ trình Thủ tướng thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước trong tháng 4/2025 để thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi, nhằm đáp ứng tiến độ khởi công. 

Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính cũng sẽ có trách nhiệm làm việc với phía Trung Quốc để đàm phán Hiệp định khung liên quan đến dự án trong tháng 5/2025, và ký kết hiệp định vay trong tháng 11/2025 ngay sau khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã chỉ đạo Bộ Tài chính và Bộ Ngoại giao soạn thảo Công thư đề nghị Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc hỗ trợ vốn vay ưu đãi cho dự án này, đồng thời đề cập đến các vấn đề liên quan đến giải phóng mặt bằng và kế hoạch tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Dự án đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng không chỉ mang lại lợi ích lớn cho giao thông vận tải mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội cho các địa phương liên quan. Với sự kết nối giữa các vùng miền và nâng cao chất lượng hạ tầng, dự án hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới cho người dân và doanh nghiệp, góp phần vào sự thịnh vượng chung của đất nước.

Xem thêm

3,5 tỷ USD đầu tư cho tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành

Siêu hạ tầng đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sắp khởi động: Cơ hội nào cho thị trường địa ốc?