Đề xuất dịch vụ quản lý nhà chung cư phải đăng ký hợp đồng mẫu: Liệu người thuê nhà có được bảo vệ quyền lợi?

Theo đề xuất mới đây của Bộ Công Thương, dịch vụ quản lý nhà chung cư phải đăng ký hợp đồng mẫu. Vậy liệu đề xuất này được đưa vào luật có giúp bảo vệ quyền lợi thuê nhà hay không? Câu hỏi này sẽ được giải đáp ngay qua bài viết dưới đây.

Đề xuất về đưa hợp đồng mẫu vào quy định bắt buộc

Mới đây, Bộ Công Thương vừa có đề xuất mong muốn dịch vụ quản lý nhà chung cư phải đăng ký hợp đồng mẫu nhằm bảo vệ lợi ích của khách hàng. Trước những tranh chấp và bất cập diễn ra trong hoạt động thuê mua và quản lý nhà chung cư, Bộ Công Thương đề xuất quan điểm đưa các giao dịch này vào nhóm phải đăng ký hợp đồng mẫu. 

Theo đó, hợp đồng mẫu là hợp đồng được một bên đưa ra, thông thường là bên cho thuê nhà, bên cung cấp dịch vụ quản lý đưa ra theo mẫu để bên kia phản hồi trong thời gian quy định. Khi kết thúc thời gian này, nếu bên nhận được hợp đồng chấp nhận xem như đồng ý với tất cả các điều khoản trong hợp đồng do bên đề nghị đưa ra. Hợp đồng mẫu thường phải được công khai với các bên liên quan để bên được đề nghị biết và phản hồi. 

Bộ Công Thương đề xuất dịch vụ quản lý nhà chung cư phải đăng ký hợp đồng mẫu (Nguồn: Thư viện Pháp luật)

Lập luận về vấn đề này, Bộ Công Thương - Cơ quan soạn thảo hợp đồng mẫu nói rằng, có rất nhiều rủi ro cho người mua bán, người sử dụng dịch vụ quản lý bất động sản bởi những đối tượng này thường không được tiếp cận hoặc tiếp cận hạn chế các hợp đồng mẫu này tại thời điểm đặt cọc thuê nhà, mua hoặc sử dụng dịch vụ quản lý. Có không ít trường hợp hợp đồng mẫu quy định người mua, bán, sử dụng dịch vụ sẽ mất cọc khi không ký theo hợp đồng mẫu của chủ đầu tư, bên cung cấp dịch vụ quản lý đưa ra. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi thuê mua, sử dụng dịch vụ. 

Chia sẻ thêm, Bộ Công Thương cho rằng, hợp đồng mẫu mua bán căn hộ hoặc hợp đồng quản lý bất động sản thường có dung lượng dài, điều khoản phức tạp và đòi hỏi người thuê, mua, sử dụng dịch vụ phải có sự am hiểu nhất định về pháp luật liên quan mới có thể đọc hiểu hết được hợp đồng. Trong khi đó, có rất nhiều khách hàng khi ký vào hợp đồng mà chưa hiểu hết thật sự ý nghĩa của các điều khoản trong hợp đồng gây những thiệt hại không nhỏ đến lợi ích của khách hàng. 

Dẫn chứng thêm, Bộ Công Thương đưa ra ví dụ về các điều khoản xử lý vi phạm diện tích, nghĩa vụ thanh toán phí bảo trì, phân chia diện tích thuộc sở hữu chung và riêng, quy định về kinh doanh phần diện tích thuộc sở hữu chung,....Do đó, khách hàng khi tham gia giao dịch không đánh giá được hết những rủi ro, điều này diễn ra ngay cả khi Chính phủ đã có những quy định ban hành về hợp đồng mẫu trong mua bán, sử dụng dịch vụ quản lý căn hộ chung cư. 

Tác động của chính sách đến quyền lợi của người thuê nhà

Có thể thấy, đề xuất mới của Bộ Công Thương được nhiều chuyên gia và khách hàng đánh giá là có những tác động tích cực để bảo vệ lợi ích của người thuê, mua và sử dụng dịch vụ bất động sản. Thực tế hiện nay, các chủ đầu tư hay nhà cung cấp dịch vụ bất động sản thường có riêng cho mình những hợp đồng khác nhau ở mỗi dự án khác nhau với các điều khoản cũng không giống nhau. 

Việc tồn tại quá nhiều hợp đồng với những điều khoản phức tạp khác nhau dẫn đến việc một số chủ đầu tư “lợi dụng” để “cài cắm” những điều khoản bất lợi cho khách hàng. Trong khi đó, không phải khách hàng nào cũng có thời gian, kiến thức và sự am hiểu đủ để thông hiểu tường tận các điều khoản này. Vì thế, khách hàng thường ký mà không đọc kỹ hợp đồng dẫn đến nhiều trường hợp vi phạm hợp đồng, xảy ra tranh chấp, mất cọc gây thiệt hại cho bên mua, bán và sử dụng dịch vụ. 

Hợp đồng mẫu giúp bảo vệ quyền lợi của người thuê, mua và sử dụng dịch vụ quản lý căn hộ (Nguồn: Thư viện Pháp luật)

Hợp đồng mẫu của Bộ Công Thương nếu được ban hành sẽ ràng buộc các chủ đầu tư phải sử dụng thống nhất một mẫu hợp đồng có sẵn. Hợp đồng mẫu này được cho là minh bạch, điều khoản rõ ràng và đảm bảo được lợi ích cho cả bên bán, cho thuê và cung cấp dịch vụ lẫn bên mua, thuê và sử dụng dịch vụ.  

Xoay quanh vấn đề này, đại diện Liên đoàn Liên đoàn Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng có những góp ý riêng. Theo đó, VCCI đồng ý với Bộ Công Thương nên có quy định về hợp đồng mẫu trong mua bán, cho thuê căn hộ chung cư. Tuy nhiên, đơn vị này cũng đề xuất loại bỏ dịch vụ quản lý bất động sản khỏi danh sách này. 

Nêu ra lý do, đại diện VCCI cho biết, không giống như các giao dịch mua bán, cho thuê thường diễn ra giữa tổ chức - cá nhân hay giữa cá nhân - cá nhân, dịch vụ quản lý bất động sản là giao dịch diễn ra giữa tổ chức với tổ chức, cụ thể là giữa Ban quản trị nhà chung cư và công ty quản lý bất động sản. Vị thế của hai bên khá bình đẳng, ban quản trị nhà chung cư có đủ quyền lực, nguồn lực pháp lý để đàm phán thay đổi các điều khoản trong hợp đồng sử dụng dịch vụ quản lý bất động sản.

Hơn nữa, khác với các dịch vụ khác như mua bán thường có ít doanh nghiệp cung cấp, dịch vụ quản lý bất động sản lại thường có tính cạnh tranh rất cao với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp. Vì thế, việc thay đổi đơn vị cung cấp cũng không bị giới hạn bởi các yêu cầu kỹ thuật và hạ tầng. Hay nói các khác, các khách hàng của dịch vụ quản lý bất động sản đang là những người nằm ở “cửa trên” nên việc loại dịch vụ quản lý ra khỏi danh mục cần đăng ký hợp đồng mẫu là hợp lý. (Nguồn: Báo VnExpress)

Người thuê nhà nên tự bảo vệ quyền lợi của mình như nào?

Trước những đề xuất và tranh cãi về việc đưa dịch vụ mua, bán, quản lý nhà chung cư phải đăng ký hợp đồng mẫu. Người tiêu dùng cụ thể hơn là người thuê nhà, mua nhà cần có những động thái để bảo vệ quyền lợi thuê, mua của bản thân khi thực hiện các giao dịch dân sự liên quan để mua bán căn hộ chung cư. 

Theo đó, điều quan trọng những là người thuê, mua nhà cần phải kiểm tra kỹ hợp đồng được bên bán, bên thuê đưa ra. Khách hàng cần dành thời gian đọc kỹ từng điều khoản có trong hợp đồng, chủ động trao đổi với bên bán, cho thuê về những thắc mắc của mình trong hợp đồng để làm rõ thắc mắc trước khi ký vào hợp đồng thuê, mua căn hộ. Điều này có ý nghĩa cực kỳ lớn trong bối cảnh vẫn chưa có những ràng buộc pháp lý rõ ràng trong vấn đề này dẫn đến lợi ích của người tiêu dùng có thể bị ảnh hưởng.

Người thuê, mua căn hộ nên đọc kỹ hợp đồng trước khi ký kết để bảo vệ lợi ích của mình (Nguồn: Luật Dương Gia)

Ngoài việc lưu ý kỹ trong việc ký kết hợp đồng thuê, mua nhà, người thuê, mua cũng cần lựa chọn một đơn vị môi giới và những chủ đầu tư uy tín để làm việc. Điều này khá quan trọng, trước hết, việc lựa chọn một chủ đầu tư hoặc chủ nhà uy tín sẽ hạn chế được tối đa việc cài cắm những điều khoản vô lý vào hợp đồng gây ảnh hưởng đến lợi ích của bạn. Ngoài ra, việc lựa chọn một đơn vị môi giới uy tín, “có tâm và có tầm” cũng giúp cho bạn cảm thấy yên tâm hơn, cùng nhau phối hợp và xử lý những vấn đề phát sinh trong giao dịch để đảm bảo quyền lợi thuê, mua nhà của bạn.

Trên đây là những thông tin về đề xuất mới nhất của Bộ Công Thương về việc dịch vụ quản lý chung cư phải đăng ký hợp đồng mẫu cũng như phân tích những tác động đến lợi ích của khách thuê nhà. Hy vọng bạn đã có thêm những thông tin hữu ích.  

Xem thêm

Kinh nghiệm thuê chung cư cao cấp: Tất tần tật về dịch vụ quản lý chung cư 

Ban quản lý chung cư có quyền gì? Do ai bầu ra?