Cổ phiếu phòng thủ: những điều nhà đầu tư cần biết

Để xây dựng danh mục cổ phiếu đem lại lợi nhuận cao, nhà đầu tư không thể bỏ qua cổ phiếu phòng thủ. 

Khái niệm cổ phiếu phòng thủ 

Hình ảnh minh họa về cổ phiếu phòng thủ (Nguồn: topi)

Cổ phiếu phòng thủ (tiếng Anh: Defensive Stock) là loại cổ phiếu mang lại cho người sở hữu cổ tức thu nhập ổn định dù diễn biến thị trường chứng khoán có ra sao, kể cả khi ở trong tình trạng bất ổn. Xuất phát từ nhu cầu liên tục đối với sản phẩm của các công ty này, cổ phiếu phòng thủ luôn duy trì được sự ổn định trong các giai đoạn khác nhau của chu kỳ kinh doanh.

Cổ phiếu phòng thủ thường được phát hành bởi các công ty lâu đời thuộc nhóm ngành hàng thiết yếu như Unilever, P&G, Johnson & Johnson… Điểm chung của các công ty này là dòng tiền mạnh và khả năng vượt qua thách thức thị trường cực kỳ cao, bởi dù tình hình kinh tế xã hội có ra sao thì nhu cầu sử dụng các sản phẩm thiết yếu của con người vẫn khó giảm sút. Rất nhiều nhà đầu tư ưa chuộng nhóm cổ phiếu này bởi lợi nhuận lâu dài và rủi ro thấp hơn nhiều so với các loại cổ phiếu khác.

Cổ phiếu phòng thủ không ngừng tăng trưởng, chẳng hạn như năm 2021, dù dịch bệnh hoành hành, sản xuất ngừng hoạt động và nhiều công ty phá sản, nhóm ngành dược phẩm vẫn đạt được lợi nhuận cực kỳ lớn. Tại Việt Nam, Dược phẩm Vimedimex Bình Dương (VMD) liên tục phá đỉnh, cổ phiếu tăng đến 155% sau 14 phiên giao dịch gần nhất. Tương tự, cổ phiếu của Traphaco (TRA) cũng tăng kịch trần, với lợi nhuận của các công ty dược hàng đầu tính theo năm 2021 đạt từ 1000 tỷ đồng đến 2000 tỷ đồng.

Ưu điểm và nhược điểm của cổ phiếu phòng thủ 

Cổ phiếu phòng thủ vẫn tăng trưởng khi thị trường có nhiều biến động (Nguồn: VnEconomy)

Cổ phiếu phòng thủ có nhiều ưu điểm nổi bật. Trước hết, cổ tức của chúng ổn định trong suốt các giai đoạn của chu kỳ kinh doanh. Đặc biệt vào thời kỳ kinh tế khó khăn, cổ phiếu phòng thủ thường tăng trưởng mạnh mẽ hơn so với các loại cổ phiếu bình thường, đem lại lợi nhuận cao hơn cho người sở hữu. Bên cạnh đó, cổ phiếu phòng thủ không có tính chu kỳ và rủi ro cũng thấp, rất thích hợp với những người không ưa mạo hiểm. Điều này giúp nhà đầu tư giảm bớt nỗi lo về một số danh mục đầu tư của mình.

Tuy nhiên, cổ phiếu phòng thủ cũng có những nhược điểm. Khi thị trường tăng trưởng và các ngành hàng khác đều phát triển mạnh mẽ, cổ phiếu phòng thủ thường không đạt kỳ vọng về lợi nhuận của nhà đầu tư. Chúng chỉ thực sự tốt khi thị trường lao dốc hoặc chậm phát triển, suy thoái. Do đó, những nhà đầu tư mong muốn lợi nhuận cao trong giai đoạn thị trường bùng nổ có thể cảm thấy không hài lòng với loại cổ phiếu này.

Vai trò của cổ phiếu phòng thủ trong đầu tư

Cổ phiếu phòng thủ giúp bảo vệ tài chính của nhà đầu tư (Nguồn: thitruongtaichinh)

Cổ phiếu phòng thủ đóng vai trò quan trọng trong đầu tư, đặc biệt là trong việc bảo vệ danh mục của nhà đầu tư trước những biến động tiêu cực của nền kinh tế. Khi mua cổ phiếu phòng thủ, nhà đầu tư đang tìm cách giảm thiểu rủi ro và duy trì ổn định tài chính, bởi nhu cầu thiết yếu của con người vẫn cần được đáp ứng ngay cả trong thời kỳ khủng hoảng. Nhờ vậy, các công ty nắm giữ cổ phiếu phòng thủ thường duy trì được kết quả kinh doanh tốt, đồng thời thu hút thêm dòng tiền đầu tư. 

Đầu tư vào cổ phiếu phòng thủ còn tốt hơn tín phiếu kho bạc bởi chúng mang lại tỷ suất cổ tức cao hơn, thỏa mãn kỳ vọng của nhà đầu tư trong môi trường lãi suất thấp. Chính vì vậy, cổ phiếu phòng thủ không chỉ là một lựa chọn an toàn mà còn là một công cụ hiệu quả để tăng trưởng lợi nhuận trong dài hạn.

Cách xác định cổ phiếu phòng thủ 

Để xác định cổ phiếu phòng thủ, nhà đầu tư có thể dựa vào ba chỉ số quan trọng. 

• Cổ tức: cổ phiếu phòng thủ sẽ luôn chi trả cổ tức đều đặn hàng năm, doanh nghiệp có thể trả cho cổ đông bằng tiền mặt, cổ phiếu hoặc cả hai. 
• Chỉ số Beta: cổ phiếu phòng thủ có chỉ số Beta nhỏ hơn 1, thể hiện sự ổn định và ít biến động hơn so với thị trường chung. 
• Chỉ số P/E: chỉ số P/E đánh giá mối quan hệ giữa giá của cổ phiếu trên thị trường so với thu nhập trên cổ phiếu. Do tính bền vững lâu dài, chỉ số P/E của cổ phiếu phòng thủ thường thấp hơn so với cổ phiếu phổ thông, cho thấy sự ổn định và ít rủi ro trong đầu tư. Những chỉ số này giúp nhà đầu tư nhận diện và lựa chọn các cổ phiếu phù hợp để bảo vệ danh mục đầu tư của mình.

Các nhóm cổ phiếu phòng thủ phổ biến tại Việt Nam

Các nhóm cổ phiếu phòng thủ phổ biến tại Việt Nam chủ yếu tập trung vào ba ngành chính. Đầu tiên là ngành hàng tiêu dùng thiết yếu, bao gồm các sản phẩm mà mọi người không thể hoặc không muốn cắt giảm trong chi tiêu, dù bất kể tình hình kinh tế chính trị ra sao. Các mặt hàng như thực phẩm, đồ uống, đồ gia dụng, bia rượu và thuốc lá đều thuộc nhóm này. Một số mã cổ phiếu phòng thủ tiêu biểu trong ngành này gồm VNM, SAB, và DHG.

Thứ hai là ngành năng lượng, bao gồm điện, nhiệt điện, khí đốt và nước. Các hoạt động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày đều phụ thuộc vào nguồn năng lượng này, khiến ngành này trở nên khá bất biến trước sự thay đổi của nền kinh tế. Một số mã cổ phiếu phòng thủ nổi bật trong ngành năng lượng gồm PPC, TDM, POW, BWE, NT2 và DCM.

Cuối cùng là ngành dược phẩm y tế, đóng vai trò rất quan trọng trong mọi quốc gia và nền kinh tế. Dù trong thời kỳ chiến tranh hay hòa bình, con người vẫn không thể tránh khỏi việc sử dụng thuốc. Một số mã cổ phiếu phòng thủ điển hình trong ngành dược phẩm y tế gồm TRA, IMP, PME, VMD và DVN. Các nhóm cổ phiếu này cung cấp sự ổn định và an toàn cho nhà đầu tư trong bối cảnh kinh tế biến động.

Trên đây là những thông tin bạn cần biết về cổ phiếu phòng thủ. Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ có ích cho bạn trong quá trình đầu tư chứng khoán. 

Xem thêm

Tìm hiểu về 4 trường phái đầu tư chứng khoán

Chứng khoán và thị trường chứng khoán: Có nên đầu tư chứng khoán?