Có bao nhiêu loại văn bản pháp luật về Quy hoạch tại Việt Nam?

Hệ thống văn bản pháp luật về luật quy hoạch đô thị tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phát triển đất nước, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ và hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về quy hoạch. Từ các nghị định, quyết định đến thông tư, mỗi loại văn bản đều đóng góp vào việc quản lý và phát triển quy hoạch một cách hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu về các loại văn bản pháp luật này và vai trò của chúng trong hệ thống pháp luật Việt Nam.

Định nghĩa quy hoạch

Quy hoạch là quá trình bố trí và tổ chức các hoạt động, yếu tố sản xuất, dịch vụ và đời sống trên một khu vực lãnh thổ như quốc gia, vùng, tỉnh, huyện, nhằm mục đích cụ thể trong một thời gian trung hạn hoặc dài hạn và có chia giai đoạn. Điều này giúp hiện thực hóa chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trên lãnh thổ đó theo thời gian và làm nền tảng cho việc lập các kế hoạch phát triển.

Quy hoạch giúp hiện thực hóa chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trên lãnh thổ đó (Nguồn: Vinhomes)

Quy hoạch thường được xây dựng dựa trên chiến lược phát triển của một vùng lãnh thổ hay một ngành, một lĩnh vực theo thời gian và là cơ sở để xây dựng các kế hoạch phát triển ngắn hạn, trung hạn. Việc lập quy hoạch phải dựa trên các ý đồ chiến lược rõ ràng, tính toán khoa học và hợp lý về các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. 

Do đó, chất lượng của quy hoạch phụ thuộc lớn vào tầm nhìn chiến lược của các cấp lãnh đạo và những người có thẩm quyền, công tác điều tra cơ bản và khả năng dự báo về xu hướng phát triển trong tương lai.

Tầm quan trọng của văn bản pháp luật về quy hoạch và việc tuân thủ pháp luật về quy hoạch

Văn bản pháp luật về quy hoạch đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quản lý và phát triển đất nước một cách hiệu quả, bền vững. Việc tuân thủ pháp luật về quy hoạch mang lại nhiều lợi ích thiết thực, cụ thể như sau:

• Đảm bảo sự phát triển đô thị, nông thôn và khu vực một cách hợp lý: Văn bản pháp luật về quy hoạch quy định cụ thể về định hướng phát triển, cơ cấu sử dụng đất đai, hạ tầng kỹ thuật, mật độ xây dựng,... cho từng khu vực, đảm bảo sự phát triển đồng đều, cân đối giữa các khu vực. Việc tuân thủ quy hoạch giúp hạn chế tình trạng xây dựng trái phép, lấn chiếm đất đai, góp phần xây dựng môi trường sống văn minh, hiện đại.
• Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: Quy hoạch xác định ranh giới khu vực bảo vệ môi trường, khu vực khai thác tài nguyên thiên nhiên, đảm bảo khai thác hợp lý, hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường..
• Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội: Quy hoạch xác định vị trí các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu du lịch,... tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế và thu hút đầu tư. Điều này giúp tạo môi trường đầu tư an toàn, minh bạch, thu hút các nhà đầu tư tiềm năng.
• Nâng cao chất lượng cuộc sống người dân: Quy hoạch đảm bảo cung cấp đầy đủ các tiện ích thiết yếu như bệnh viện, trường học, khu vui chơi giải trí,... cho người dân. Tuân thủ quy hoạch góp phần xây dựng môi trường sống an toàn, tiện nghi, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
• Bảo vệ an ninh quốc phòng: Quy hoạch xác định vị trí các khu vực quân sự, khu vực an ninh,... đảm bảo an ninh quốc phòng, giúp bảo vệ an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội.

Quy hoạch tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, thu hút đầu tư (Nguồn: Vinhomes)

Hệ thống văn bản pháp luật về quy hoạch tại Việt Nam

Hệ thống văn bản pháp luật về quy hoạch tại Việt Nam bao gồm nhiều loại văn bản khác nhau, được ban hành bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhằm mục đích quản lý hoạt động quy hoạch một cách thống nhất, hiệu quả và tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. 

Dưới đây là 4 loại văn bản pháp luật quan trọng trong lĩnh vực quy hoạch:

Luật

Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14 ngày 24 tháng 11 năm 2017 đặt nền tảng cho việc lập, thẩm định, quyết định, phê duyệt, công bố, thực hiện, đánh giá và điều chỉnh quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia. Văn bản luật cũng xác định trách nhiệm quản lý nhà nước về quy hoạch.

Luật Quy hoạch đô thị hợp nhất Số 16/VBHN-VPQH ngày 15 tháng 7 năm 2020 điều chỉnh các hoạt động quy hoạch đô thị, bao gồm lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch đô thị; tổ chức thực hiện quy hoạch đô thị và quản lý phát triển đô thị theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Hệ thống văn bản pháp luật về quy hoạch tại Việt Nam bao gồm nhiều loại văn bản khác nhau (Nguồn: Centro Cee)

Nghị định

Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 07 tháng 5 năm 2019 hướng dẫn chi tiết một số nội dung của Luật Quy hoạch, bao gồm các Điều 15, 17, 22, 23, 24, 25, 19, 26, 27, 30, 40, 41 và 49.

Nghị định số 44/2015/NĐ-CP ngày 06 tháng 5 năm 2015 quy định chi tiết một số nội dung của Luật xây dựng năm 2014, bao gồm lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng; quản lý thực hiện quy hoạch xây dựng.

Nghị định số 39/2010/NĐ-CP ngày 07 tháng 04 năm 2010 quy định về quản lý không gian xây dựng ngầm đô thị, bao gồm việc lập quy hoạch, cấp phép xây dựng, quản lý và sử dụng không gian xây dựng ngầm đô thị.

Thông tư

Thông tư số 113/2018/TT-BTC ngày 15 tháng 11 năm 2018 quy định về giá trong hoạt động quy hoạch, bao gồm xác định giá, lập bảng giá, quản lý giá và thanh toán giá.

Thông tư số 20/2019/TT-BXD ngày 31 tháng 12 năm 2019 hướng dẫn xác định, quản lý chi phí quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị, bao gồm lập dự toán chi phí, quản lý chi phí và thanh toán chi phí.

Thông tư số 22/2019/TT-BXD ngày 31 tháng 12 năm 2019 quy định Quy chuẩn quốc gia về Quy hoạch xây dựng, bao gồm nội dung, trình bày và kỹ thuật lập quy hoạch xây dựng.

Thông tư số 12/2016/TT-BXD, ban hành ngày 29 tháng 6 năm 2016, do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ký, quy định về hồ sơ của nhiệm vụ và đồ án quy hoạch xây dựng vùng, quy hoạch đô thị và quy hoạch xây dựng khu chức năng đặc thù.

Nghị quyết

Nghị quyết số 110/NQ-CP năm 2019 quy định danh mục quy hoạch được tích hợp vào quy hoạch cấp quốc gia, vùng, tỉnh theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 59 của Luật Quy hoạch.

Nghị quyết số 131/NQ-CP năm 2020 bổ sung quy hoạch tại Phụ lục Danh mục quy hoạch được tích hợp vào quy hoạch cấp quốc gia, vùng, tỉnh theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch, kèm theo Nghị quyết 110/NQ-CP do Chính phủ ban hành.

Trong đó, luật là văn bản quy phạm pháp luật do Quốc hội ban hành để cụ thể hóa Hiến pháp, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội trong các lĩnh vực khác nhau. Các bộ luật và luật có giá trị pháp lý cao, chỉ sau Hiến pháp và có phạm vi tác động rộng lớn đến nhiều tầng lớp nhân dân. 

Nghị định là văn bản do Chính phủ ban hành để hướng dẫn việc thực hiện luật hoặc điều chỉnh những vấn đề phát sinh chưa được luật hoặc pháp lệnh điều chỉnh. Nghị định quy định các quyền và nghĩa vụ của người dân theo Hiến pháp và các luật do Quốc hội ban hành.

Thông tư là văn bản giải thích và hướng dẫn thực hiện các văn bản pháp luật do nhà nước ban hành, thuộc phạm vi quản lý của một ngành nhất định. Thông tư thường được ký ban hành bởi các bộ trưởng hoặc cơ quan cấp bộ, hướng dẫn chi tiết việc thực hiện các nghị định.

Hiện nay, không có quy định cụ thể nào định nghĩa về Nghị quyết. Tuy nhiên, có thể hiểu rằng Nghị quyết là một loại văn bản thể hiện quyết định về những vấn đề cơ bản sau khi đã được thảo luận và thông qua bằng hình thức biểu quyết, thể hiện ý kiến hoặc ý định của một cơ quan hay tổ chức đối với một vấn đề nhất định.

Các văn bản pháp luật này tạo nên một khung pháp lý vững chắc cho công tác quy hoạch tại Việt Nam, đảm bảo quá trình quy hoạch được thực hiện một cách khoa học, minh bạch và hiệu quả.

Như vậy, hệ thống văn bản pháp luật về quy hoạch tại Việt Nam bao gồm nhiều loại văn bản khác nhau, với những quy định chi tiết về các lĩnh vực, cấp độ và nội dung quy hoạch. Việc nắm rõ các loại văn bản về luật quy hoạch đô thị là rất quan trọng đối với các cơ quan nhà nước, tổ chức và cá nhân có liên quan đến công tác quy hoạch.

Xem thêm

Một số điểm nổi bật trong luật quy hoạch đô thị mới nhất năm 2024

Những sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch năm 2023 sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động đầu tư bất động sản?