Chủ đầu tư xây dựng là ai? Quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư khi thi công?

Chủ đầu tư là người có vai trò quan trọng, chịu trách nhiệm chính cho công trình xây dựng. Vậy chủ đầu tư xây dựng là ai? Quyền và trách nhiệm của cá nhân hoặc đơn vị này là gì? Làm thế nào để xác định chủ đầu tư uy tín?

Chủ đầu tư xây dựng là ai?

Theo khoản 9 Điều 3 Luật Xây dựng năm 2014, chủ đầu tư xây dựng (hay còn gọi là chủ đầu tư) là tổ chức, cơ quan hoặc cá nhân có sở hữu vốn (vốn riêng hoặc đi vay) hoặc được ủy quyền để quản lý trực tiếp, đồng thời sử dụng vốn để thực hiện  xây dựng các công trình.

Có thể nói, chủ đầu tư sẽ bao gồm hai loại:

• Chủ đầu tư là cơ quan, tổ chức, cá nhân sở hữu vốn vay hoặc vay vốn để tiến hành đầu tư xây dựng.
• Chủ đầu tư là cơ quan, tổ chức, cá nhân được trao quyền quản lý trực tiếp và sử dụng vốn để đầu tư xây dựng.

Cần xác định quyền và trách nhiệm của chủ đầu tư xây dựng trước khi thi công công trình (Nguồn: Kiến trúc xinh)

Việc xác định rõ vai trò, trách nhiệm của chủ đầu tư xây dựng sẽ giúp các bên tham gia xây dựng cảm thấy minh bạch và rõ ràng trong hoạt động đầu tư xây dựng. Ngoài ra, đây còn là cơ sở để đảm bảo tính pháp lý, uy tín cho dự án.

Chủ đầu tư bất động sản là gì? Gợi ý cách nhận diện chủ đầu tư uy tín

Cách xác định chủ đầu tư

Điều 7 Luật Xây dựng 2014, sửa đổi bởi khoản 4 Điều 1 Luật Xây dựng sửa đổi năm 2020 có quy định: Chủ đầu tư cần được xác định trước khi dự án xây dựng được đầu tư hoặc phê duyệt hoặc theo các quy định pháp luật liên quan.

Cũng theo Điều 3, Luật Xây dựng 2014, người quyết định đầu tư là cá nhân hoặc người đại diện của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có thẩm quyền phê duyệt dự án và quyết định đầu tư xây dựng.

Tùy vào nguồn vốn của dự án xây dựng, chúng ta có các cách xác định chủ đầu tư như sau:

• Đối với dự án có vốn đầu tư công: Là người quyết định đầu tư trao quyền cho Ban quản lý dự án chuyên ngành hoặc Ban quản lý dự án khu vực làm chủ đầu tư.
• Đối với dự án có vốn nhà nước: Là người quyết định đầu tư lựa chọn cơ quan, tổ chức để giao quản lý và sử dụng vốn.
• Đối với dự án đối tác công tư (dự án PPP): Chủ đầu tư được xác định là doanh nghiệp dự án PPP được thành lập theo quy định của pháp luật.
• Đối với dự án có vốn là nguồn đầu tư hợp pháp từ cá nhân, tổ chức nằm ngoài các trường hợp trên, chủ đầu tư là nhà đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận.

Cần xác định rõ chủ đầu tư xây dựng trước khi thi công công trình (Nguồn: Kappel Land)

Một số trường hợp khác cần lưu ý:

• Nếu có nhiều nhà đầu tư cùng tham gia, các nhà đầu tư có thể thành lập tổ chức hoặc ủy quyền cho một nhà đầu tư làm đại diện.
• Nếu trường hợp pháp luật liên quan quy định về việc chọn chủ đầu tư, việc lựa chọn này phải đáp ứng đủ điều kiện và quy định của pháp luật có liên quan.
• Với các dự án không thuộc các dự án kể trên,  chủ đầu tư xây dựng được hiểu là cá nhân, tổ chức bỏ vốn để thực hiện công trình.

Căn cứ theo điều kiện cụ thể của từng dự án có vốn công, người quyết định đầu tư sẽ giao Ban quản lý dự án chuyên ngành hoặc Ban quản lý dự án khu vực làm chủ đầu tư. Nếu không có Ban quản lý dự án hoặc Ban quản lý dự án không đạt đủ điều kiện, chủ đầu tư sẽ giao cho cơ quan, tổ chức có năng lực.

Chủ đầu tư xây dựng cần phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước người quyết định đầu tư và cơ quan nhà nước có thẩm quyền nếu vi phạm quyền, nghĩa vụ khi thi công.

Như vậy đối với các trường hợp cá nhân tự bỏ vốn để xây dựng các công trình riêng lẻ như nhà ở, biệt thự, nhà kho… thì đều được gọi là chủ đầu tư xây dựng. Việc xác định cá nhân, hộ gia đình càng rõ ràng, càng minh bạch trong các vấn đề pháp lý, thực hiện quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư của các bên sau tham gia càng giúp các bên liên quan tránh xung đột nếu có phát sinh.

Quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư khi thi công

Theo Điều 112 Luật Xây dựng 2014, quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư xây dựng được quy định như sau:

Quyền của chủ đầu tư:

• Thực hiện thi công công trình nếu đủ năng lực hoặc lựa chọn nhà thầu để thi công
• Đàm phán và tiến hành ký kết hợp đồng thi công, giám sát hoạt động thi công và đôn đốc thực thi theo hợp đồng, xem xét và lựa chọn phương án thi công do nhà thầu trình
• Tạm dừng thi công hoặc chấm dứt hợp đồng với nhà thầu theo quy định của pháp luật và theo hợp đồng xây dựng
• Trường hợp nhà thầu vi phạm quy định về chất lượng, an toàn và không đảm bảo môi trường, chủ đầu tư xây dựng yêu cầu nhà thầu thi công khắc phục hậu quả
• Yêu cầu các bên liên quan phối thực hiện thi công công trình
• Các quyền khác theo quy định

Chủ đầu tư xây dựng có quyền đàm phán, ký kết, chấm dứt hoặc tạm dừng hợp đồng (Nguồn: Công ty Lê Thành)

Nghĩa vụ của chủ đầu tư:

• Lựa chọn nhà thầu có năng lực phù hợp với loại hình công trình
• Phối hợp với UBND tại địa phương thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu thi công
• Giám sát và quản lý chất lượng thi công, đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng trong hợp đồng
• Kiểm tra phương án thi công, bảo đảm an toàn khi thực hiện
• Nghiệm thu, thanh và quyết toán công trình
• Thuê đơn vị có năng lực để kiểm định chất lượng công trình
• Xem xét, lựa chọn thực thi các đề xuất thiết kế của nhà thầu trong khi xây dựng
• Lưu hồ sơ xây dựng công trình
• Chịu trách nhiệm về nguồn gốc, chất lượng của sản phẩm xây dựng, nguyên vật liệu, trang thiết bị phục vụ mục đích thi công
• Bồi thường thiệt hại nếu vi phạm hợp đồng
• Các nghĩa vụ khác theo quy định

Cách lựa chọn chủ đầu tư xây dựng uy tín

Nếu bạn có kế hoạch chọn mua, thuê một căn hộ, nhà ở hay văn phòng, hãy tìm hiểu kỹ thông tin về chủ đầu tư của dự án. Việc lựa chọn đơn vị, tổ chức thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của chủ đầu tư sẽ giúp bạn tránh được những rắc rối về pháp lý cũng như gia tăng tiềm năng sinh lời nếu đầu tư.

Một số tiêu chí để bạn lựa chọn chủ đầu tư như sau:

• Tình trạng tài chính: Chủ đầu tư xây dựng có lợi thế tài chính tốt sẽ đem đến cảm giác an tâm, tạo niềm tin vào dự án. Bạn có thể cân nhắc lựa chọn những chủ đầu tư có nhiều năm kinh nghiệm hoặc quy mô xây dựng lớn.
• Kinh nghiệm hoạt động: Chủ đầu tư với bề dày kinh nghiệm sẽ dễ dàng vận hành, xử lý rủi ro phát sinh liên quan đến dự án.
• Đối tác: Đây chính là cơ sở thể hiện "uy tín" của chủ đầu tư. Nếu danh sách này bao gồm những cái tên đã có danh tiếng trên thị trường vậy đừng vội bỏ qua chủ đầu tư này.
• Truyền thông, các yếu tố pháp lý: Chủ đầu tư cần lưu ý truyền đạt chính xác và nhất quán giữa các luồng thông tin. Các thông tin này cần được đảm bảo tính pháp lý theo quy định của pháp luật. Do vậy, nếu chủ đầu tư truyền đạt sai thông tin, bạn cũng nên cân nhắc khi lựa chọn.
• Các dự án đã có: Nhà đầu tư uy tín khi sở hữu các dự án chất lượng, nhận được nhiều phản hồi tích cực từ các nhóm khách hàng. Do vậy, đây cũng là một tiêu chí khi đưa ra quyết định đầu tư hoặc sở hữu căn nhà.

Lựa chọn chủ đầu tư uy tín đem lại cảm giác an toàn về pháp lý, đảm bảo chất lượng công trình cho nhà đầu tư (Nguồn: Cafeland)

Trên đây là những thông tin giải đáp khái niệm "chủ đầu tư xây dựng là ai?”, quyền và nhiệm vụ của họ. Nếu bạn đang chưa rõ nội dung khái niệm, hy vọng bài viết trên giúp bạn giải đáp thắc mắc.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn trực tiếp của Pro Agent.

Xem thêm

Phí quản lý chung cư là gì? Chủ đầu tư có được tự ý tăng phí dịch vụ chung cư không?

Chủ đầu tư không cấp sổ hồng cho người sở hữu nhà ở có bị vi phạm không?