Cảnh báo: Các rủi ro nếu lách luật mua nhà ở xã hội trái phép

Nhu cầu cao nhưng nguồn cung lại ít, đó là lý do hiện nay có nhiều người bất chấp tất cả để lách luật mua nhà ở xã hội trái phép. Và điều này đã dẫn tới nhiều rủi ro với cả bên mua và bên bán, thậm chí là “mất trắng”. Vậy những rủi ro khi mua nhà ở xã hội là gì? Và khi mua nhà ở xã hội cần tuân thủ những quy định nào? Cùng OneHousing tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

Các rủi ro khi lách luật mua nhà ở xã hội trái phép

Nhà ở xã hội là các dự án thuộc quyền quản lý của nhà nước hoặc các tổ chức phi lợi nhuận đứng ra xây dựng, dành cho những người có thu nhập thấp, gia cảnh khó khăn hoặc các cán bộ công chức thuộc diện đặc biệt, thường có mức giá thấp hơn so với nhà ở thương mại. Vậy nên, nhu cầu về nhà ở xã hội rất cao mà nguồn cung lại thấp, dẫn đến tình trạng nhiều người bất chấp lách luật để mua nhà ở xã hội trái phép, dẫn đến nhiều rủi ro.

Một trong số những hình thức lách luật mua nhà ở xã hội phổ biến nhất đó là “hợp đồng ủy quyền”. Theo khoản 5, Điều 19 của Nghị định 100/2105/NĐ-CP quy định, người thuê, mua nhà ở xã hội không được phép cho thuê lại hay chuyển nhượng dưới mọi hình thức khi chưa đủ 05 năm kể từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê mua nhà ở xã hội. Nếu có nhu cầu thì chỉ được bán lại cho nhà nước, chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (tùy xem người mua mua của nhà nước hay của chủ đầu tư) hoặc bán lại cho những đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định tại Điều 49 của Luật Nhà ở.

Vậy nên khi lách luật mua nhà ở xã hội theo hình thức “hợp đồng ủy quyền”, người mua sẽ không được hưởng bất cứ quyền lợi gì về quyền sở hữu nhà ở do hợp đồng ủy quyền chỉ là sự thỏa thuận giữa hai bên, không có đủ cơ sở pháp lý để làm thủ tục sang nhượng hay chứng nhận sổ hồng. Bên cạnh đó, trong trường hợp người ủy quyền không may tử vong hoặc nhà ở xã hội bị thu hồi, người mua sẽ đứng trước nguy cơ mất trắng toàn bộ số tiền bởi việc mua bán này là vi phạm quy định, không được pháp luật bảo vệ quyền lợi mà có khi còn bị phạt nếu phát hiện.

Lách luật mua nhà ở xã hội có thể dẫn đến nhiều rủi ro trong tương lai (Nguồn ảnh: Báo Chính Phủ)

Ngoài ra, còn một số hình thức lách luật mua nhà ở xã hội khác cũng dẫn đến rủi ro như là di chúc, hợp đồng hứa mua hứa bán hay lập vi bằng,… Cụ thể, với hình thức mua nhà ở xã hội bằng cách lập vi bằng hoặc hợp đồng hứa mua hứa bán, đây là hình thức mua bán trong tương lai và chỉ có giá trị khi hai bên cùng tuân thủ, nếu 1 trong 2 xảy ra tranh chấp thì người mua sẽ luôn là người chịu thiệt, khả năng cao mất trắng tiền cọc mà không thể nhờ pháp luật bảo vệ quyền lợi.

Còn với việc lập di chúc thì rủi ro lại càng cao hơn do di chúc là văn bản thể hiện ý nguyện của người lập, có thể thay đổi bất cứ lúc nào nên không có gì là chắc chắn nếu bên bán thay đổi nội dung di chúc.

Top nhà ở xã hội 'đáng đồng tiền bát gạo' nhất năm 2023

Thủ tục, quyền và nghĩa vụ của bên thuê, mua nhà ở xã hội

Thủ tục thuê, mua nhà ở xã hội

Căn cứ theo Điều 20 Nghị định 100/2015/NĐ-CP, thủ tục thuê mua nhà ở xã hội được quy định như sau:

• Bước 1: Chủ đầu tư cung cấp đầy đủ các thông tin về dự án bằng văn bản, bao gồm tên dự án, địa điểm, tổng số căn hộ sẽ bán, cho thuê; thời gian bán, cho thuê,... trên cổng thông tin điện tử của Sở Xây Dựng. Thời hạn trong vòng 1 tháng kể từ thời điểm bắt đầu nhận hồ sơ, đăng ký thuê mua nhà ở xã hội.
• Bước 2: Nộp hồ sơ. Hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện mua nhà ở xã hội và có nhu cầu đăng ký thuê, mua nhà ở xã hội nộp hồ sơ cho chủ đầu tư dự án theo quy định tại Điều 22 của Nghị định 100/2015/NĐ-CP.
• Bước 3: Tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ. Chủ đầu tư tiến hành xem xét, xét duyệt những hồ sơ đạt yêu cầu và lập danh sách các đối tượng dự kiến được giải quyết thuê, mua nhà ở xã hội theo thứ tự ưu tiên về Sở Xây dựng địa phương.
• Bước 4: Tiếp nhận và trả kết quả. Nếu Sở Xây Dựng đồng ý phê duyệt thì chủ đầu tư có nhiệm vụ thông báo cho người mua để tiến hành thỏa thuận và ký hợp đồng trong vòng 15 ngày sau khi nộp hồ sơ.
• Bước 5: Thụ lý hồ sơ. Sau khi ký hợp đồng, chủ đầu tư gửi danh sách người mua về Sở Xây Dựng địa phương để công khai, thời hạn trong 30 ngày làm việc.

Lưu ý: Mỗi hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội chỉ được nộp giấy tờ đăng ký tại một dự án. Trong trường hợp dự án đó không còn quỹ căn hộ để bán, cho thuê thì chủ đầu tư phải nêu rõ lý do và trả lại hồ sơ cho người mua để đi nộp dự án khác. Tiền thuê, mua nhà ở xã hội người mua thanh toán trực tiếp với chủ đầu tư hoặc qua ngân hàng chủ đầu tư chỉ định theo thỏa thuận giữa hai bên.

Khi có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội, người dân cần tuân thủ đúng trình tự và thủ tục theo pháp luật quy định để tránh rủi ro (Nguồn ảnh: Thư viện pháp luật)

Quyền và nghĩa vụ của bên thuê, mua nhà ở xã hội

Căn cứ theo Điều 27 Nghị định 100/2015/NĐ-CP, quyền và nghĩa vụ của bên thuê, mua nhà ở xã hội được quy định như sau:

• Bên thuê, mua nhà ở xã hội phải thực hiện đầy đủ các điều khoản đã ký kết trong hợp đồng thuê, mua nhà ở xã hội và tuân thủ theo quy chế quản lý nhà ở xã hội do cơ quan có thẩm quyền ban hành.
• Bên thuê, mua nhà ở xã hội có quyền chấm dứt hợp đồng theo thỏa thuận đã ký kết.
• Bên thuê, mua nhà ở xã hội phải chấp hành quyết định của cơ quan có thẩm quyền về việc xử lý các hành vi vi phạm và giải quyết các khiếu nại, tranh chấp liên quan đến việc mua bán, cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội. Đồng thời thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
• Đối với nhà ở xã hội cho thuê, bên thuê phải trả lại nhà sau khi hết hạn thuê theo thỏa thuận đã ký kết. Trường hợp bên thuê đơn phương chấm dứt hợp đồng thì phải báo trước ít nhất 1 tháng. Nếu bên thuê đã trả trước tiền thuê cho cả thời hạn thuê theo hợp đồng thì sẽ được hoàn lại và thanh toán cọc (nếu có).
• Bên thuê được quyền mua nhà ở xã hội đang thuê nếu chủ sở hữu thực hiện đúng theo quy định bán nhà ở xã hội của pháp luật. Bên thuê không được tự ý bảo trì, cải tạo, sử dụng vào mục đích khác, cho người khác thuê lại, không được chuyển nhượng hợp đồng hoặc hoán đổi nhà ở xã hội với người khác khi chưa có sự đồng ý của chủ sở hữu

Trên đây là những cảnh báo về rủi ro khi lách luật mua nhà ở xã hội của OneHousing, nếu bạn đang có nhu cầu thuê, mua nhà ở xã hội có thể tham khảo để tránh rủi ro khi mua nhà ở xã hội.

Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, OneHousing không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng mà không có sự tư vấn của Pro Agent.

Xem thêm: 

Những điều cần biết về nhà ở xã hội chung cư Hoa Sơn ở Bắc Ninh

Những câu hỏi thường gặp về nhà ở xã hội Chương Dương Home TP Thủ Đức