Ứng dụng mô hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật chứng khoán

Trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, chắc hẳn các trader đều hiểu rõ mô hình chữ nhật là gì. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách ứng dụng mô hình này một cách hiệu quả. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn cho bạn đọc cách ứng dụng mô hình hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật hiệu quả, cùng theo dõi nhé. 

Thông tin về mô hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật chứng khoán

Mô hình chữ nhật (Rectangle Pattern) là một công cụ quan trọng trong phân tích kỹ thuật giúp các nhà giao dịch hiểu được biến động của giá trên thị trường. Mô hình này thường xuất hiện khi giá di chuyển giữa hai đường trend và một đường kháng cự. 

Mô hình chữ nhật thể hiện sự biến động của giá trên thị trường (Nguồn: DSC)

Đặc điểm chính của mô hình chữ nhật là nó biểu thị cho một sự củng cố và kiềm chế của xu hướng hiện tại, vì giá chỉ dao động trong khoảng giữa hai đường mà không phá vỡ ra ngoài mô hình. Khi giá đang nằm trong mô hình chữ nhật, các nhà giao dịch thường quan sát sự phân cực giữa đường hỗ trợ và đường kháng cự để dự đoán các pha đột biến tiếp theo trên thị trường.

Khi mô hình được hình thành, người giao dịch sẽ thấy được sự chủ động giữa người mua và người bán không còn gay gắt như trước, mà đang có xu hướng muốn chiếm ưu thế so với đối phương. Giá trong giai đoạn này thường tích lũy trước khi có thể di chuyển theo xu hướng ban đầu. Trong quá trình này, giá thường thử nghiệm các mức đáng chú ý như mức kháng cự và hỗ trợ, cho thấy dấu hiệu chuẩn bị cho một đợt bứt phá tiềm năng.

Đặc điểm của mô hình chữ nhật

Mô hình chữ nhật là một mô hình đặc biệt trong phân tích kỹ thuật, nổi bật bởi sự "giam hãm" của giá giữa đường kháng cự và đường hỗ trợ, hình thành nên hai đường song song. Mô hình này thường xuất hiện sau một xu hướng tăng hoặc giảm rõ rệt trước đó.

• Đường kháng cự nằm ở phía trên: Đây là mức giá mà giá thường gặp khó khăn khi vượt qua, thường được đánh dấu bởi các đỉnh gần như ngang nhau trong mô hình.
• Đường hỗ trợ nằm ở phía dưới: Đây là mức giá mà giá thường gặp hỗ trợ và không chịu sụt giảm sâu hơn, thường được xác định bởi các đáy gần như ngang nhau trong mô hình.
• Hệ thống đỉnh và đáy: Đây là các đỉnh và đáy của mô hình khi giá di chuyển lên và xuống trong khu vực giữa hai đường hỗ trợ và kháng cự. Sự dao động giá giữa hai mức này cho thấy sự cạnh tranh giữa người mua và người bán.

Ý nghĩa của mô hình chữ nhật

Mô hình chữ nhật thường xuất hiện sau khi thị trường trải qua những biến động mạnh kéo dài, có thể là tăng hoặc giảm giá mạnh trước đó. Đây là giai đoạn thị trường bắt đầu nghỉ ngơi và tích lũy sau những pha dao động lớn.

Trong mô hình này, cả hai phe mua và bán đều chủ động tấn công đối phương, khiến cho giá liên tục dao động lên xuống. Khi phe bán tấn công và đẩy giá lên, phe mua sẽ ngay lập tức phản công và đẩy giá xuống. Sự giằng co này làm cho giá thường chạm vào mức đỉnh kháng cự thì giảm xuống và chạm vào mức đáy hỗ trợ thì tăng lên, tạo thành hình chữ nhật.

Mô hình này cung cấp tín hiệu đảo chiều hoặc tiếp diễn cho xu hướng trước đó. Điều quan trọng là nhà đầu tư chỉ biết chính xác liệu giá sẽ tăng hay giảm sau khi mô hình này bị phá vỡ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của xu hướng chung ban đầu, mô hình chữ nhật thường được xem là tín hiệu tiếp diễn hơn là đảo chiều.

Dù mô hình này có thể mang lại nhiều tín hiệu thành công, thị trường vẫn có thể có những điều bất ngờ. Do đó, nhà giao dịch nên cẩn trọng và không nên dựa hoàn toàn vào tín hiệu mô hình mà nên kết hợp với phân tích hành động giá để tránh rủi ro không cần thiết.

Các dạng mô hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật

Các dạng mô hình có dạng hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật chứng khoán gồm có: 

Mô hình tăng

Mô hình chữ nhật tăng xuất hiện sau khi thị trường đã trải qua một giai đoạn tăng và hình thành ở đỉnh của xu hướng tăng đó. Trong giai đoạn này, giá đang trong tình trạng giằng co giữa các lực mua và bán, thường kéo dài trong khoảng từ 1 - 2 tuần. Khi mô hình này tích lũy lâu hơn, giá phá vỡ ra khỏi mô hình, thường đi theo xu hướng tăng mạnh hơn.

Mô hình chữ nhật tăng (Nguồn: DSC)

Mô hình giảm

Mô hình chữ nhật giảm được hình thành khi thị trường đang trong giai đoạn giảm. Điều này thường xảy ra sau khi thị trường đã trải qua một chuỗi giảm mạnh đến vùng quá bán. Mô hình này thường bắt đầu chống lại xu hướng giảm và chuyển sang một giai đoạn đi ngang (Sideway), giúp tích lũy và lấy đà cho xu hướng giảm tiếp theo của thị trường.

Mô hình chữ nhật giảm (Nguồn: DSC)

Cách phân biệt các mô hình chữ nhật

Để phân biệt 2 loại mô hình chữ nhật (tăng và giảm), các nhà giao dịch có thể nhìn vào sự phá vỡ giả. Trên mô hình tăng, bạn sẽ thường thấy nhiều nến phá vỡ giả tại vùng hỗ trợ, tức là giá cố gắng phá vỡ vùng hỗ trợ nhưng lại quay đầu và đi lên lại. Trong khi đó, trên mô hình giảm, các phá vỡ giả thường xảy ra tại vùng kháng cự, tức là giá cố gắng phá vỡ vùng kháng cự nhưng lại quay đầu và đi xuống lại.

Các phá vỡ giả này cung cấp cho nhà giao dịch nhiều thông tin quan trọng. Bằng cách quan sát các phá vỡ giả, bạn có thể hiểu được tâm lý và sự cạnh tranh giữa hai phe thị trường.

Khi thị trường liên tục va đập vào các vùng kháng cự và hỗ trợ mà không phá vỡ, bạn nên cân nhắc đứng ngoài và đợi để xác định được xu hướng hiện tại là gì. Quá trình quan sát sẽ giúp bạn xác định liệu đó là mô hình tiếp diễn hay mô hình đảo chiều. Hoặc bạn có thể đợi đến khi giá phá vỡ qua các vùng "cho phép" trước khi đưa ra quyết định giao dịch.

Hướng dẫn cách ứng dụng mô hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật chứng khoán

Để ứng dụng hiệu quả mô hình chữ nhật vào trong hoạt động phân tích kỹ thuật chứng khoán, các nhà đầu tư có thể thực hiện như sau: 

Cách ứng dụng mô hình chữ nhật trong phân tích kỹ thuật (Nguồn: Vietcap)

Vào lệnh khi giá vừa bứt ra khỏi mô hình

Để giao dịch hiệu quả với mô hình chữ nhật, bạn có thể đặt lệnh ngay khi giá phá vỡ ra khỏi mô hình như sau:

Trường hợp xu hướng tăng

Đối với trường hợp này thì các nhà đầu tư cần thực hiện như sau: 

• Khi giá phá vỡ kháng cự để đi lên, bạn có thể đặt lệnh bán ngay tại điểm này. Sau khi giá gặp ngưỡng kháng cự mạnh, nó thường sẽ điều chỉnh và dao động trong khoảng giữa hai ngưỡng hỗ trợ và kháng cự song song.
• Khi giá phá vỡ lại kháng cự và tiếp tục xu hướng tăng, mô hình có dạng hình chữ nhật có thể hình thành. Nếu giá bứt phá ra khỏi đường kháng cự, có thể xảy ra hiện tượng retest (kiểm tra lại) đường kháng cự trước khi tiếp tục đi lên. Bạn có thể đặt lệnh mua ngay khi giá phá vỡ khỏi đường kháng cự lần thứ hai để tận dụng cơ hội xu hướng tăng.

Trường hợp xu hướng giảm

Đối với trường hợp này, các nhà đầu tư cần thực hiện: 

• Khi giá gặp ngưỡng hỗ trợ mạnh và phản ứng điều chỉnh, thường sẽ điều chỉnh trong khoảng giữa hai đường hỗ trợ và kháng cự song song.
• Nếu giá tiếp tục hoạt động trong xu hướng giảm và hình thành mô hình chữ nhật, bạn có thể đặt lệnh bán khi giá phá vỡ đường hỗ trợ để tận dụng cơ hội xu hướng giảm.

Việc đặt lệnh ngay khi giá phá vỡ các mức hỗ trợ và kháng cự trong mô hình này  giúp bạn tận dụng được những diễn biến quan trọng trên thị trường và giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, bạn cũng cần kết hợp với phân tích kỹ thuật và quản lý rủi ro để đảm bảo giao dịch an toàn và hiệu quả.

Vào lệnh khi giá quay lại retest 2 đường trendline

Khi giá phá vỡ ra khỏi mô hình chữ nhật, sau đó quay lại kiểm tra lại đường kháng cự và hỗ trợ, đây là thời điểm lý tưởng để các trader tham gia vào thị trường. Tuy nhiên, phương pháp này có thể khiến các trader bỏ lỡ cơ hội nếu giá không quay lại retest mà tiếp tục đi theo xu hướng ban đầu.

Điểm cắt lỗ chốt lời

Đối với cả hai cách giao dịch mô hình chữ nhật, có cùng phương pháp đặt điểm cắt lỗ (stop loss) và chốt lời (take profit) như sau:

• Với lệnh bán: Đặt điểm cắt lỗ dưới đường kháng cự một vài pip để giảm thiểu rủi ro khi giá có thể quay đầu và đi lên lại. Chốt lời được đặt tại điểm mà khoảng cách từ điểm này đến điểm phá vỡ ít nhất bằng chiều rộng của mô hình chữ nhật và cùng phía với hướng giá đã phá vỡ khỏi mô hình.
• Với lệnh mua: Đặt điểm cắt lỗ trên đường hỗ trợ một khoảng nhỏ để bảo vệ vốn đầu tư khi giá có thể phá vỡ đường hỗ trợ và đi xuống. Chốt lời cũng được đặt tại điểm mà khoảng cách từ điểm phá vỡ đến điểm này bằng chiều rộng của mô hình chữ nhật và cùng phía với hướng giá đã phá vỡ khỏi mô hình.

Các phương pháp này giúp đảm bảo rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận trong giao dịch mô hình chữ nhật. Tuy nhiên, bạn cần phải cân nhắc và điều chỉnh các mức stop loss và take profit theo từng tình huống cụ thể trên thị trường để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn của giao dịch.

Lưu ý cách giao dịch với mô hình chữ nhật

Để giao dịch hiệu quả với mô hình chữ nhật trong thị trường chứng khoán và ngoại hối, có ba điểm quan trọng mà các nhà đầu tư cần lưu ý như sau:

• Quan sát và chú ý đến hai đường xu hướng (hỗ trợ - kháng cự): Đây là hai mức giá quan trọng trong mô hình chữ nhật. Nên tập trung vào việc mua vào và bán ra tại các vùng hỗ trợ và kháng cự để tối ưu hóa lợi nhuận.
• Quản lý rủi ro: Khi đường xu hướng hỗ trợ bên dưới bị phá vỡ, nên lập tức bán cổ phiếu để hạn chế rủi ro. Ngược lại, khi xu hướng giá vượt qua đường xu hướng kháng cự bên trên, có thể xem xét gia tăng tỷ trọng cổ phiếu để tăng lợi nhuận. 
• Kết hợp với các công cụ phân tích kỹ thuật: Để đưa ra các quyết định giao dịch chính xác, nên kết hợp mô hình chữ nhật với các công cụ phân tích kỹ thuật khác như các chỉ báo (Indicator), mô hình nến đảo chiều (Candlestick Patterns)... để có cái nhìn tổng thể và đưa ra nhận định chiến lược hợp lý.

Các thông tin về mô hình chữ nhật, cũng như cách ứng dụng mô hình này trong phân tích kỹ thuật chứng khoán sẽ giúp nhà đầu tư hiểu được diễn biến của giá trên thị trường, đồng thời làm tăng giá trị của danh mục nắm giữ. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc biết cách ứng dụng mô hình chữ nhật vào lĩnh vực đầu tư của mình!

Xem thêm