Tuyệt kĩ bắt đáy cổ phiếu trong đầu tư chứng khoán

Bắt đáy cổ phiếu là một thuật ngữ phổ biến trong đầu tư chứng khoán, chỉ một chiến thuật đem đến cho nhà đầu tư khoản lợi nhuận rất lớn nếu bắt đúng điểm xuất hiện xu hướng đảo chiều. Tuy nhiên, chiến thuật này cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức sâu sắc và tâm lý đủ vững mỗi khi áp dụng. Dưới đây là toàn bộ thông tin quan trọng về chiến thuật nói trên.

Bắt đáy cổ phiếu là gì? Bản chất của bắt đáy cổ phiếu

Bắt đáy, hay Bottom Fishing, là chiến thuật đầu tư vào các loại tài sản đang bị định giá thấp và vừa kết thúc giai đoạn suy giảm bởi các yếu tố bên trong hoặc bên ngoài. Cụ thể, đây là hình thức giao dịch chứng khoán mà nhà đầu tư sẽ mua vào cổ phiếu với giá thấp nhất hoặc đang ở đáy chu kỳ suy giảm với hy vọng về sự tăng giá trong tương lai.

Chiến thuật bắt đáy cổ phiếu thường được dùng khi nhà đầu tư tin rằng, giá cổ phiếu đã giảm xuống mức giá thấp nhất và sẽ không giảm sâu nữa. Thực tế, nhiều nhà đầu tư cũng đã áp dụng thành công chiến thuật này, điển hình là Warren Buffett và Benjamin Graham. Tuy nhiên, để thành công với kỹ thuật này, nhà đầu tư cần tìm hiểu thật kỹ về các loại đầu tư đang có mức giá thấp hơn so với giá trị thực và nắm bắt đúng thời cơ để bán ra ngoài khi cổ phiếu tăng giá nhằm thu lợi nhuận.

Bắt đáy cổ phiếu là chiến thuật mua vào các tài sản đang bị định giá thấp với hy vọng giá sẽ tăng trong tương lai (Nguồn: VIB)

Bản chất của bắt đáy cổ phiếu là một chiến thuật đầu tư đầy rủi ro. Nhà đầu tư thường sử dụng chiến thuật này để mua vào cổ phiếu và các loại tài sản tài chính khác ở thời điểm này với kỳ vọng giá tài sản sẽ tăng trở lại trong tương lai gần. Tuy nhiên, chiến thuật này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro như việc nhà đầu tư có thể mất nhiều tiền hơn nếu thị trường tiếp tục giảm. Do đó, để áp dụng chiến thuật thành công, nhà đầu tư phải thường xuyên theo dõi các chỉ số kỹ thuật, cũng như có kiến thức, kinh nghiệm và tầm nhìn sâu sắc về thị trường.

Tại sao lại bắt đáy cổ phiếu?

Bắt đáy cổ phiếu cho phép nhà đầu tư tận dụng tình hình thị trường chứng khoán giảm để mua vào cổ phiếu với giá rẻ. Đây là cơ hội để nhà đầu tư tăng cường sở hữu cổ phiếu với mức đầu tư thấp hơn. 

Đồng thời, nhà đầu tư có thể giữ cổ phiếu đã mua với giá thấp trong thời gian dài để chờ đợi thời cơ cổ phiếu tăng giá và bán đi để thu về lợi nhuận lớn. Điều này giúp tăng khả năng sinh lời và cải thiện tỷ suất sinh lời của cổ phiếu.

Ngoài ra, chiến thuật này cũng giúp tăng tính thanh khoản của thị trường, cho phép nhà đầu tư có thể mua, bán cổ phiếu một cách dễ dàng hơn.

Khi nào cổ phiếu tạo đáy?

Theo kinh nghiệm của các chuyên gia đầu tư chứng khoán, thị trường cổ phiếu sẽ tạo đáy khi có những dấu hiệu sau:

• Dựa vào chỉ báo động lượng (RSI, MACD,...): Thông thường, khi thị trường trong xu hướng giảm giá liên tục, các chỉ số tiếp tục phá đáy gần nhất. Tuy nhiên, nếu các chỉ báo động lượng mua cổ phiếu lại tăng trưởng thì đây chính là dấu hiệu cho thấy quán tính giảm đã bị thu hẹp đáng kể, dù giá vẫn đang có hướng giảm. Đặc biệt, khi các chỉ báo tạo ra đáy sau cao hơn đáy trước thì khả năng rất lớn là cổ phiếu đã xuống đáy.
• Xuất hiện phiên bật tăng mạnh, vượt ra vùng tích lũy: Đây là khi tình trạng đáy được hình thành và tạo nên mặt bằng giá tích lũy, các chỉ số bật tăng một cách mạnh mẽ ngay từ đầu phiên, đi kèm với dòng tiền mua gom quyết liệt. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp, giá bật tăng mạnh sau đó lại quay lại để kiểm chứng ngưỡng kháng cự (gọi là ngưỡng hỗ trợ). Nếu chỉ số kiểm chứng thành công với ngưỡng hỗ trợ này thì có thể xác nhận rằng một xu thế tăng mới đã được hình thành và chỉ số đã tạo đáy.
• Xuất hiện nhịp đảo chiều trong phiên với khối lượng giao dịch lớn: Trong trường hợp một xu hướng giảm liên tục kéo dài và chưa có dấu hiệu kết thúc, nếu một phiên giao dịch có mức giá đột ngột đảo chiều kèm theo khối lượng giao dịch tăng trưởng mạnh thì đây là dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư đang tham gia bắt đáy. Như vậy, thị trường sắp xuất hiện xu hướng đảo chiều.
• Giá hình thành mô hình kiểm chứng đáy: Đây là trường hợp sau khi tạo đáy đầu tiên, giá sẽ quay trở lại và đảo chiều hồi phục ngay khi chạm mức đáy cũ. Thông thường, giá sẽ được kiểm chứng khoảng 2 đến 3 lần, tạo thành mô hình 2 hoặc 3 đáy. Đồng thời, khi chạm vào các ngưỡng hỗ trợ, đà giảm của các chỉ số sẽ chững lại và có sự phản ứng tích cực hơn.

Mô hình hai đáy trong giao dịch đầu tư chứng khoán (Nguồn: FTV)

Bắt đáy cổ phiếu như thế nào?

Thực tế, không có phương pháp tính toán chính xác để xác nhận thời điểm thị trường tạo đáy. Do đó, để sử dụng chiến thuật này thành công, bạn cần nắm rõ cơ chế thị trường, cũng như các kỹ thuật bắt đáy cổ phiếu hiệu quả. Dưới đây là một số phương pháp bắt đáy thường được các nhà đầu tư sử dụng trong giao dịch.

Bắt đáy dựa trên khối lượng giao dịch

Đây là yếu tố được ưu tiên hơn so với giá và được coi là động lực chính giúp tăng trưởng về giá. Bởi vì, bạn có thể theo dõi dòng tiền được bơm vào thị trường thông qua khối lượng đặt lệnh và khối lượng lệnh được khớp, cụ thể:

• Khối lượng có sự tăng trưởng khi giá cổ phiếu trong xu hướng giảm (Downtrend): Đây là tín hiệu cho thấy xu hướng giảm giá này có thể được kìm hãm bởi lực cầu bắt đáy. Lúc này, giữa sự hồi phục về khối lượng và giá sẽ xuất hiện một độ trễ nhất định.
• Khối lượng tăng trưởng khi giá trong xu hướng tăng (Uptrend): Việc khối lượng tăng trưởng từ từ khi giá có xu hướng tăng sẽ tạo ra sự hỗ trợ cho đà tăng trưởng mạnh sau đó. Tuy nhiên, nếu khối lượng tăng trưởng đột biến (thường tăng trên 150% so với khối lượng trung bình của 20 phiên) thì đây có thể là dấu hiệu các nhà đầu tư đang chốt lời hàng loạt. Sở dĩ, các nhà đầu tư chốt lời hàng loạt vì khi đó, giá đã chạm ngưỡng cao nhất định mà các nhà đầu tư đã đạt được mức lợi nhuận kỳ vọng ban đầu. Do đó, nhà đầu tư đồng loạt chốt lời, làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu.

Tuy nhiên, thực tế, không phải trong mọi trường hợp, việc duy trì khối lượng giao dịch thấp luôn là tín hiệu tốt. Cụ thể như sau:

• Giá trong xu hướng giảm dài hạn và vừa kết thúc giai đoạn sụt giảm bất ngờ: Lúc này, việc khối lượng giao dịch được duy trì ở mức thấp là một tín hiệu tích cực. Điều này cho thấy rằng lượng cung cổ phiếu với giá thấp đang bị cạn kiệt. Đồng thời, nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu cũng hạn chế bán ra vì khoản thua lỗ đang ở mức khá cao.
• Giá trong xu hướng tăng hoặc Sideway ổn định: Trong trường hợp này, việc khối lượng giao dịch giảm thể hiện dòng tiền bơm vào thị trường đang yếu đi. Đồng thời, đây có thể là một tín hiệu về việc sắp diễn ra một chu kỳ điều chỉnh giá mới.

Hướng dẫn cách bắt đáy cổ phiếu dựa trên khối lượng giao dịch (Nguồn: VietnamBiz)

Bắt đáy dựa trên chu kỳ cổ phiếu

Theo Charles Dow, một nhà đầu tư nổi tiếng, một chu kỳ giảm của cổ phiếu thường diễn ra dài hơn so với một chu kỳ tăng. Tuy nhiên, giai đoạn 2004 - 2007, thị trường chứng khoán Việt Nam đã diễn ra một trường hợp ngoại lệ. Cụ thể, lúc này, chu kỳ tăng của thị trường lại diễn ra trong thời gian dài và có phần lâu hơn so với chu kỳ giảm kế tiếp. Bên cạnh đó, thông thường, các chu kỳ tăng - giảm ngắn hạn sẽ kéo dài gần so với các chu kỳ theo quý. Kết luận này cũng có vẻ đúng hơn với các trường hợp chu kỳ giảm điểm. Mặc dù sự chênh lệch trong một vài tuần có thể xảy ra nhưng đây cũng là cơ hội nhà đầu tư thuộc trường phái lướt sóng có thể tận dụng để tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn.

Bắt đáy dựa trên chỉ số RSI

Ngoài hai kỹ thuật trên, nhà đầu tư có thể kết hợp bắt đáy bằng chỉ số RSI (Relative Strength Index: chỉ báo động lượng dùng để xác định xu hướng tiếp diễn của cổ phiếu) với khối lượng giao dịch, đường trung bình và giá để đạt được thành công.

• Khi RSI giảm quá mức và chạm đường 30: Đây là dấu hiệu cho thấy cổ phiếu đang bị bán quá mức, hay có thể nói, cổ phiếu đang chạm đáy.
• Khi RSI tăng bật trở lại và vượt lên đường 30: Đây là thời điểm nhà đầu tư nên canh để mua vào cổ phiếu.

Như vậy, khi RSI chạm mức đường 30 thì nhà đầu tư có thể tranh thủ bắt đáy cổ phiếu.

Hướng dẫn cách bắt đáy cổ phiếu dựa trên chỉ số RSI (Nguồn: Binance Academy)

Những điều cần lưu ý khi bắt đáy cổ phiếu

Thực tế, bắt đáy cổ phiếu là một phương pháp mạo hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro, dù mức lợi nhuận mang lại có thể rất lớn. Vì thế, khi sử dụng phương pháp này, bạn nên lưu ý một số nội dung như sau:

• Không áp dụng phương pháp bắt đáy đối với sản phẩm đầu cơ hoặc tài sản dưới mệnh giá bởi đây là những loại tài sản có thể giảm rất mạnh, khiến nhà đầu tư mất trắng. 
• Không sử dụng margin để thực hiện bắt đáy cổ phiếu, mà chỉ nên dùng khi gom dần cổ phiếu trong giai đoạn tăng giá.
• Thực hiện giải ngân nhiều lần bằng cách chia nhỏ các lần bắt đáy để tăng tỷ lệ an toàn khi bật đáy và tránh rủi ro khi giá cổ phiếu tiếp tục giảm. 
• Nên sử dụng một lượng tiền nhỏ để dò đáy trong giai đoạn đầu và dễ dàng cắt lỗ ngay nếu thất bại.

Phương pháp bắt đáy cổ phiếu giúp nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu với mức giá thấp và bán lại để thu lợi nhuận khi giá cổ phiếu tăng trong tương lai. Tuy nhiên, đây là phương pháp đầu tư mạo hiểm, tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường và khiến nhà đầu tư dễ dàng mất trắng nếu không có đủ kiến thức, kinh nghiệm. 

Xem thêm

Cổ phiếu phòng thủ: những điều nhà đầu tư cần biết

Cổ phiếu ESOP- công cụ thu hút, giữ chân nhân sự giỏi