Tapering và những tác động của tapering đối với thị trường tài chính

Tapering, hay còn gọi là giảm dần các chương trình mua tài sản, là một trong những công cụ quan trọng mà ngân hàng trung ương sử dụng để điều chỉnh chính sách tiền tệ. Khi ngân hàng trung ương quyết định bắt đầu quá trình tapering, điều này thường báo hiệu sự thay đổi trong cách tiếp cận với lãi suất và chính sách tiền tệ tổng thể. Để hiểu rõ hơn về tapering và những tác động của nó, việc trang bị kiến thức đầu tư tổng hợp là vô cùng cần thiết.

Khái niệm tapering

Trong kiến thức đầu tư tổng hợp, "tapering" được hiểu là quá trình giảm dần hoặc thu hẹp, đặc biệt là khi liên quan đến các chính sách tiền tệ. Hiện nay, khi nói về tapering, người ta thường ám chỉ việc thu hẹp chính sách nới lỏng định lượng, tức là siết chặt các biện pháp hỗ trợ tiền tệ.

Khi nói về tapering, người ta thường ám chỉ việc thu hẹp chính sách nới lỏng định lượng (Nguồn: Japan Life)

Việc giảm dần chính sách nới lỏng định lượng có thể gây ra những biến động lớn trên thị trường và ảnh hưởng đến nền kinh tế. Do đó, các ngân hàng trung ương thường áp dụng chiến lược tapering để quản lý và hạn chế những biến động này.

Lịch sử của những đợt tapering

Vào tháng 3 năm 2001, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) đã thực hiện một đợt tapering quan trọng. BOJ quyết định tăng cường mua trái phiếu chính phủ dài hạn nhưng đồng thời cam kết duy trì mức lãi suất mục tiêu ổn định trong một khoảng thời gian. Mục tiêu của chính sách là củng cố niềm tin của công chúng vào sự ổn định của nền kinh tế.

Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng đã bắt đầu triển khai chính sách nới lỏng định lượng (QE) để hỗ trợ nền kinh tế. Chiến dịch QE kéo dài từ tháng 11/2008 đến đầu năm 2014 với tổng quy mô lên đến hàng nghìn tỷ USD.

Vào tháng 5/2013, Chủ tịch FED Ben S. Bernanke đề cập đến khả năng tapering nhưng không cung cấp thời điểm hoặc lộ trình cụ thể. Đến tháng 7/2014, FED chính thức bắt đầu giảm quy mô mua tài sản, mặc dù thông báo chính thức chỉ được công bố sau đó ba tháng. Sự bất ngờ này đã gây ra "taper tantrum", một làn sóng hoảng loạn trên các thị trường tài chính toàn cầu. Giá cổ phiếu giảm mạnh và các loại tài sản khác bị xáo trộn nghiêm trọng.

Vai trò của tapering trên thị trường

Tapering đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chính sách tiền tệ sau các đợt nới lỏng định lượng (QE). Để hiểu rõ vai trò của tapering, trước tiên nhà đầu tư cần biết về QE.

Chính sách nới lỏng định lượng (QE) là gì?

QE là một biện pháp mà FED (Cục Dự trữ Liên bang) sử dụng để kích thích nền kinh tế khi cần thiết. Chính sách này có hai yếu tố chính: giảm lãi suất để khuyến khích cho vay và bơm tiền vào thị trường bằng cách mua trái phiếu, chứng khoán của các ngân hàng thương mại.

Mục tiêu của QE là giảm lợi suất trái phiếu, từ đó hạ lãi suất vay và tăng cường nguồn vốn cho các ngân hàng. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc cho vay và đầu tư, hỗ trợ nền kinh tế trong các giai đoạn suy thoái hoặc khủng hoảng.

QE là một biện pháp mà FED sử dụng để kích thích nền kinh tế khi cần thiết (Nguồn: Armstrong Economics)

Vai trò của tapering

Khi nền kinh tế bắt đầu phục hồi, việc duy trì QE có thể trở nên không cần thiết và thậm chí có thể gây ra rủi ro lạm phát hoặc làm méo mó thị trường tài chính. Đây là lúc tapering được triển khai. Tapering trong ngữ cảnh này là quá trình giảm dần quy mô mua tài sản của FED. Ví dụ: Nếu FED từng bơm 100 tỷ USD mỗi tháng qua QE, tapering có thể giảm số tiền này xuống còn 85 tỷ USD mỗi tháng.

Tapering không có nghĩa là FED bán đi các tài sản đã mua trước đó mà chỉ là giảm tốc độ mua mới. Việc này đánh dấu một bước chuyển từ chính sách tiền tệ nới lỏng sang chính sách thắt chặt hơn. Tapering thường được coi là dấu hiệu của sự chuyển dịch hướng tới việc tăng lãi suất trong tương lai, nhằm điều chỉnh nền kinh tế và duy trì ổn định thị trường tài chính.

Tác động của tapering trên thị trường

Tapering gây ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường tài chính. Khi quy mô mua tài sản giảm, điều này có thể dẫn đến tăng lãi suất và giảm thanh khoản trên thị trường. Vấn đề này có thể làm giảm giá của trái phiếu và các tài sản khác, cũng như làm giảm hoạt động đầu tư và tiêu dùng. Các nhà đầu tư cũng thường phản ứng mạnh mẽ với các thông tin về tapering và tạo ra biến động trên thị trường chứng khoán.

Do đó, tapering là một công cụ quan trọng trong việc điều tiết chính sách tiền tệ, giúp ngân hàng trung ương quản lý hiệu quả sự phục hồi của nền kinh tế và duy trì sự ổn định của các thị trường tài chính.

Ảnh hưởng của tapering đến thị trường tài chính như thế nào?

Tapering thường là dấu hiệu của việc siết chặt chính sách tiền tệ. Khi ngân hàng trung ương giảm mua tài sản, lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế giảm, dẫn đến sự gia tăng giá trị tiền tệ và lãi suất, điều này tác động trực tiếp đến các phần của thị trường tài chính.

Tapering thường là dấu hiệu của việc siết chặt chính sách tiền tệ (Nguồn: The Wise Money)

Thị trường trái phiếu

Thị trường trái phiếu thường chịu ảnh hưởng lớn khi có sự thay đổi trong chính sách tapering. Một ví dụ điển hình là vào 6 tháng cuối năm 2013, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ bắt đầu giảm quy mô mua tài sản, lợi suất của trái phiếu dài hạn ở Mỹ đã tăng từ 2% lên 3%.

Thị trường chứng khoán

Tapering cũng ảnh hưởng đến dòng vốn trên thị trường chứng khoán. Khi lợi suất trái phiếu tăng, nhà đầu tư có xu hướng chuyển vốn từ thị trường chứng khoán sang đầu tư vào trái phiếu. Hơn nữa, việc giảm mua tài sản của FED có thể gây lo ngại về thanh khoản, dẫn đến áp lực giảm giá cổ phiếu. Quá trình giảm giá cổ phiếu thường diễn ra theo các bước sau:

• Bắt đầu tapering
• Tăng lãi suất và lợi suất trái phiếu
• Giá cổ phiếu giảm do chiết khấu giá trị hiện tại giảm
• Cổ phiếu trở nên đắt đỏ hơn dẫn đến việc bán tháo
• Giá cổ phiếu tiếp tục giảm

Tuy nhiên, một số ngành như ngân hàng và tổ chức tài chính có thể được hưởng lợi từ việc tăng lãi suất, vì vậy không phải tất cả các cổ phiếu đều giảm giá khi xảy ra tapering. Về dài hạn, các công ty có nền tảng tài chính vững mạnh ít bị ảnh hưởng tiêu cực bởi tapering.

Bên cạnh đó, tapering cũng có tác động đáng kể đến các thị trường chứng khoán ở các quốc gia đang phát triển. Tại Việt Nam, chỉ số VN-Index đạt đỉnh 526 điểm vào tháng 5/2013 nhưng giảm gần 12% trong ba tháng tiếp theo do ảnh hưởng từ tapering.

Thị trường tiền tệ

Tapering thường có tác động tích cực đến giá trị đồng tiền. Vào năm 2014, sau khi FED công bố tapering, đồng đô la Mỹ tăng gần 13% so với rổ các đồng tiền chính. Ngược lại, các nền kinh tế mới nổi như Brazil, Indonesia, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Nam Phi chứng kiến sự suy giảm nghiêm trọng của đồng nội tệ, với mức giảm khoảng 18% so với đồng USD.

Thị trường hàng hóa

Sự gia tăng giá trị đồng tiền dẫn đến sự chênh lệch lớn giữa đồng đô la Mỹ và các đồng tiền của các nước mới nổi. Kết quả là hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trở nên đắt đỏ hơn, ảnh hưởng đến xuất khẩu và thị trường hàng hóa toàn cầu.

Tapering là một khái niệm lý thuyết kiến thức đầu tư tổng hợp, có ảnh hưởng thực tế và sâu rộng đến thị trường tài chính. Đối với các nhà đầu tư, việc hiểu rõ về tapering và cách nó tác động đến các loại tài sản khác nhau là điều quan trọng để xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả.

Xem thêm 

Chứng khoán phái sinh giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro thế nào khi thị trường tài chính biến động?

Lợi ích và rủi ro của chứng quyền giữa bối cảnh tin tức về thị trường tài chính dao động là gì?