Tác động của tỷ giá đến thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán luôn là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư bởi tiềm năng sinh lời cao. Tuy nhiên, đi kèm với lợi nhuận hấp dẫn là rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là biến động do tỷ giá. Bài viết này sẽ cung cấp những phân tích chuyên sâu và giải đáp thắc mắc cho nhà đầu tư quan tâm đến thị trường chứng khoán.

Mối quan hệ giữa tỷ giá hối đoái với thị trường chứng khoán

Tỷ giá hối đoái, hay còn gọi là tỷ giá trao đổi ngoại tệ là tỷ lệ quy đổi giữa hai đơn vị tiền tệ khác nhau, thể hiện số lượng đơn vị tiền tệ cần thiết để đổi lấy một đơn vị tiền tệ khác. Khi tỷ giá hối đoái được niêm yết là 1 USD đổi 24.000 VND, điều này thể hiện giá trị của 1 USD so với 1 VND.

Hiện nay, đồng USD được sử dụng phổ biến trong các giao dịch quốc tế, đồng thời là đồng tiền chủ yếu được nhà đầu tư nước ngoài sử dụng khi đầu tư vào Việt Nam. 

Do đó, tình trạng sụt giảm nhu cầu toàn cầu về hàng hóa có thể dẫn đến giảm giá trị đồng USD, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của nhà đầu tư nước ngoài và giá trị khoản đầu tư của họ tại Việt Nam.

Biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán theo nhiều cách (Nguồn: Webketoan)

Tỷ giá hối đoái tựa như một con dao hai lưỡi, có thể mang đến lợi ích hoặc thách thức cho nhà đầu tư trên thị trường quốc tế. Khi nền kinh tế một quốc gia phát triển mạnh mẽ, đồng tiền của họ cũng có xu hướng gia tăng giá trị, thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán. 

Tuy nhiên, biến động tỷ giá cũng có thể tác động tiêu cực đến lợi nhuận của nhà đầu tư. Ví dụ, bạn đầu tư vào cổ phiếu Mỹ khi đồng USD đang yếu đi so với đồng Việt Nam. Mặc dù giá trị khoản đầu tư tính bằng đồng Việt Nam có thể tăng lên, lợi nhuận ròng vẫn bị ảnh hưởng do tỷ giá hối đoái bất lợi.

Những tác động tích cực đến các nhóm ngành

Doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là các ngành như thủy sản, may mặc, cao su và khoáng sản, sẽ "ăn nên làm ra" khi tỷ giá hối đoái điều chỉnh bởi họ có nguồn thu ngoại tệ trực tiếp và sử dụng nguyên liệu trong nước. 

Lợi ích này đến từ hai mặt: thứ nhất, hàng hóa xuất khẩu trở nên cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế, giúp doanh nghiệp mở rộng thị phần. Thứ hai, khi ghi nhận doanh thu bằng đồng nội tệ, doanh nghiệp được hưởng lợi từ tỷ giá hối đoái thuận lợi.

Nhờ nguồn thu ngoại tệ dồi dào từ hoạt động xuất khẩu, doanh nghiệp ngành dầu khí và vận tải biển là những đối tượng được hưởng lợi trực tiếp từ biến động tỷ giá hối đoái. Các doanh nghiệp xuất khẩu khác cũng sẽ có lợi khi giá trị đồng tiền họ nhận được tăng lên. Tuy nhiên, mức độ hưởng lợi sẽ phụ thuộc vào cơ cấu doanh thu của từng doanh nghiệp.

Không chỉ thúc đẩy giá cổ phiếu tăng phi mã, tỷ giá hối đoái thuận lợi còn đóng vai trò như phao cứu sinh giúp giá cổ phiếu trụ vững trong những đợt sụt giảm chung của thị trường.

Những tác động tiêu cực đến các nhóm ngành

Việc nới rộng biên độ tỷ giá hối đoái cũng tiềm ẩn những tác động tiêu cực, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có khoản vay nước ngoài lớn. Khi giá trị đồng tiền nội tệ giảm so với ngoại tệ, chi phí đầu vào của doanh nghiệp tăng cao, bào mòn lợi nhuận và đặt họ vào thế khó.

Doanh nghiệp buộc phải trích lập dự phòng rủi ro tỷ giá cao hơn vào cuối năm để bảo vệ tài sản khỏi nguy cơ thua lỗ. Điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận và khả năng thanh toán nợ, đặc biệt là đối với doanh nghiệp trong các ngành như dịch vụ công cộng, xi măng, vận tải biển và dầu khí, vốn thường có tỷ lệ vay nợ nước ngoài cao.

Khi đồng Việt Nam giảm giá so với USD, các doanh nghiệp vay USD sẽ phải trả nợ nhiều hơn bằng đồng Việt Nam, có thể dẫn đến tình trạng thua lỗ (Nguồn: VIB)

Bên cạnh đó, doanh nghiệp nhập khẩu nguyên vật liệu từ nước ngoài để đáp ứng nhu cầu trong nước cũng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi biến động tỷ giá hối đoái. 

Chi phí đầu vào gia tăng do tỷ giá thay đổi khiến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành nguyên vật liệu cơ bản (thép, nhựa), hàng tiêu dùng (sữa, bánh kẹo) và công nghiệp (hóa chất, vận tải kinh doanh xăng dầu) gặp nhiều khó khăn.

Tác động đa chiều của tỷ giá lên thị trường chứng khoán

Thị trường hiện đang chìm trong sắc đỏ, với xu hướng giảm giá bao trùm hầu hết các cổ phiếu niêm yết. Trong bối cảnh ảm đạm này, thông tin tốt cũng khó có thể vực dậy tâm lý nhà đầu tư.

Nguyên nhân có thể đến từ việc nhà đầu tư đã phần nào dự đoán và phản ánh những thông tin này vào giá cổ phiếu trong các đợt tăng điểm trước đó. 

Hơn nữa, đối với doanh nghiệp xuất khẩu, biến động giá cổ phiếu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác bên cạnh tỷ giá hối đoái, như triển vọng ngành và tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Giảm giá đồng nội tệ có thể là nam châm thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, tuy nhiên hiệu quả sẽ phụ thuộc vào cách thức và thời điểm điều chỉnh. 

Trong ngắn hạn, nếu việc giảm giá được thực hiện chủ động, linh hoạt bởi Ngân hàng Nhà nước để đáp ứng nhu cầu thị trường, nó có thể kích thích dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp (FDI và FII) vào quốc gia. 

Lý do là vì đồng nội tệ rẻ hơn sẽ khiến hàng hóa xuất khẩu trở nên cạnh tranh hơn, đồng thời thu hút đầu tư vào các tài sản trong nước như trái phiếu và cổ phiếu. Nhà đầu tư nước ngoài sẽ được hưởng lợi từ hiệu quả đầu tư gia tăng khi giá trị tài sản tăng lên.

Tuy nhiên, nếu việc điều chỉnh tỷ giá mang tính bị động, phản ứng trước những biến động thị trường thay vì chủ động điều hướng, có thể gây ra lo ngại cho các nhà đầu tư nước ngoài. 

Họ sẽ e dè trước những bất ổn kinh tế vĩ mô tiềm ẩn, đặc biệt khi cân nhắc thời điểm rút vốn để hoàn tất chu kỳ đầu tư. Do đó, việc điều chỉnh tỷ giá cần được thực hiện một cách thận trọng, có tính toán và minh bạch để duy trì niềm tin của nhà đầu tư và thu hút FDI hiệu quả.

Tâm lý nhà đầu tư dễ bị ảnh hưởng bởi biến động tỷ giá, dẫn đến thay đổi hành vi mua bán đột ngột và đẩy mạnh biến động giá cổ phiếu (Nguồn: Báo Lao động)

Tỷ giá hối đoái đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư cần theo dõi sát sao biến động tỷ giá và phân tích tác động của nó đến các ngành và doanh nghiệp cụ thể để đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. 

Xem thêm

5 phút tổng hợp chiến lược "theo dấu dòng tiền" trong thị trường chứng khoán tháng 4

Thủ thuật phân tích biểu đồ chứng khoán cho người mới bắt đầu