Sử dụng đường MA để giao dịch cổ phiếu hiệu quả

Thị trường chứng khoán sôi động, việc phân tích xu hướng giá và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt luôn là bài toán nan giải đối với các nhà đầu tư.  Trong số các công cụ hỗ trợ phổ biến, đường trung bình động (MA) đóng vai trò quan trọng trong việc xác định xu hướng giá và đưa ra chiến lược giao dịch hiệu quả. Bài viết sẽ đi phân tích cách thức sử dụng đường MA để đầu tư chứng khoán, từ đó giúp nhà đầu tư có những giao dịch cổ phiếu tốt hơn, hạn chế rủi ro.

Đường trung bình động (MA - Moving Average) là gì?

Đường MA - viết tắt của Moving Average, hay còn gọi là đường trung bình động, là một công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến được sử dụng để theo dõi và đánh giá xu hướng của giá tài sản hoặc chỉ số. Chỉ số này được xác định bằng cách lấy tổng giá trị của một loại tài sản (cổ phiếu, tiền kỹ thuật số, v.v.) hoặc các chỉ số như HNX-index, VN-index,… trong một khoảng thời gian nhất định và chia cho số lượng dữ liệu tương ứng.

Đường MA được sử dụng để xem xét xu hướng của giá tài sản hoặc chỉ số, giúp nhà đầu tư đưa ra các kết luận về xu hướng tăng, giảm hoặc đi ngang. Đường MA được coi là một chỉ báo trễ (lagging indicator), phản ánh những diễn biến thực tế trên thị trường để xác định xu hướng. Vai trò của đường MA – trung bình động có thể được tóm tắt như sau:

• Công cụ phân tích kỹ thuật:
• Đường MA giúp xác định xu hướng thị trường, cung cấp cái nhìn tổng quan về sự biến động giá của tài sản.
• Hỗ trợ và kháng cự động:
• Đường MA đôi khi đóng vai trò như một mức hỗ trợ hoặc kháng cự động, thay đổi liên tục dựa trên hành vi giá gần nhất. Điều này giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về vận động sóng của giá trong xu hướng hiện tại.
• Xác định điểm vào, thoát lệnh và đặt dừng lỗ:
• Đường MA xác định các điểm vào và thoát lệnh hợp lý, cũng như đặt các lệnh dừng lỗ để bảo vệ lợi nhuận. Nhà đầu tư cũng có thể sử dụng đường MA để thiết lập các lệnh cắt lỗ động (trailing stop), cho phép lệnh này di chuyển cùng chiều với xu hướng thị trường.

Đường MA công cụ phổ biến sử dụng để theo dõi xu hướng giá của tài sản hoặc chỉ số (Nguồn: soriaforcongress)

Các loại đường MA phổ biến

Đường trung bình động (MA) là công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến được sử dụng để theo dõi xu hướng giá của tài sản hoặc chỉ số. Có nhiều loại đường MA khác nhau, trong đó ba loại phổ biến nhất là:

SMA (Simple Moving Average) - đường trung bình động đơn giản 

SMA được tính bằng trung bình cộng giá đóng cửa của tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. SMA là loại MA đơn giản nhất và dễ tính toán nhất. Tuy nhiên, nó cũng phản ứng chậm nhất với những thay đổi giá cả.

SMA thường được chia thành ba loại:

• SMA ngắn hạn: SMA10, SMA14, SMA20
• SMA trung hạn: SMA50
• SMA dài hạn: SMA100, SMA200

Công thức tính SMA:

SMA: SMA(n) = (P1 + P2 + ... + Pn) / n

Trong đó:

• n là số chu kỳ
• P1, P2, ..., Pn là giá đóng cửa

SMA bằng trung bình giá đóng cửa của cổ phiếu hoặc chỉ số trong một khoảng thời gian nhất định (Nguồn: infina)

Ví dụ: Giá đóng cửa trong 7 ngày của cổ phiếu VNM (đơn vị: nghìn đồng)  như sau:

• Ngày 1: 108
• Ngày 2: 108.5
• Ngày 3: 109
• Ngày 4: 109.5
• Ngày 5: 110
• Ngày 6: 110.5
• Ngày 7: 110.5

SMA 7 ngày được tính như sau:

SMA = (108 + 108.5 + 109 + 109.5 + 110 + 110.5 + 110.5)/7 = 109.43 (nghìn đồng)

EMA (Exponential Moving Average) - đường trung bình động hàm số mũ

EMA cũng tính trung bình giá đóng cửa của tài sản trong một khoảng thời gian nhất định, nhưng nó gán trọng số cao hơn cho những giá gần đây hơn. Do đó, EMA phản ứng nhanh hơn với những thay đổi giá cả so với SMA.

EMA cũng thường được chia thành ba loại: ngắn hạn (EMA5; EMA8; EMA13), trung hạn ( EMA21; EMA25; EMA75) và dài hạn (EMA100; EMA200).

Công thức tính EMA:

EMA(n) = Pt x k + EMA(t – 1) x (1 – k)

Trong đó:

• Pt: giá đóng cửa của nến hiện tại.
• n: số chu kỳ
• k = 2/(n + 1): hệ số nhân
• EMA(t – 1) là chỉ số EMA của phiên trước (giá đóng cửa của nến trước đó)

Đường trung bình động hàm số mũ EMA chú trọng vào các biến động giá trong ngắn hạn (Nguồn: alinex)

Ví dụ: Giá đóng cửa trong 7 ngày của cổ phiếu VNM  (đơn vị: nghìn đồng) như sau:

• Ngày 1: 108
• Ngày 2: 108.5
• Ngày 3: 109
• Ngày 4: 109.5
• Ngày 5: 110
• Ngày 6: 112
• Ngày 7: 110.5

Với n = 7, hệ số nhân k = 2/(n + 1)= 2/(7 + 1) = 0.25;

EMA = 110.5 x 0.25 + 112 x (1 – 0.25) = 111.625 (nghìn đồng)

WMA (Weighted Moving Average) - đường trung bình động có trọng số 

WMA tương tự như SMA, nhưng nó gán trọng số khác nhau cho các giá đóng cửa trong khoảng thời gian. Trọng số thường được gán dựa trên khối lượng giao dịch hoặc biến động giá. WMA có thể giúp điều chỉnh độ nhạy của MA đối với những thay đổi giá cả gần đây.

Công thức tính WMA: 

WMA = (P1 x n + P2 x (n – 1) +…+ Pn x 1) / {[n x (n + 1)] / 2}

Trong đó:

• P1, P2, ..., Pn​: các mức giá trong các mốc thời gian
• n: khoảng thời gian

Ví dụ: Giá đóng cửa trong 7 ngày của cổ phiếu VNM  (đơn vị: nghìn đồng) như sau:

• Ngày 1: 108
• Ngày 2: 108.5
• Ngày 3: 109
• Ngày 4: 109.5
• Ngày 5: 110
• Ngày 6: 112
• Ngày 7: 110.5

Khi đó, WMA trong 7 ngày là:

[n x (n+1)] / 2 = 28

WMA = (108 x 7 + 108.5 x 6 + 109 x 5 + 109.5 x 4 + 110 x 3 + 112 x 2 + 110.5) / 28 = 109.089 (nghìn đồng)

Đường WMA nhấn mạnh các dữ liệu gần đây, không ảnh hưởng bởi dữ liệu quá khứ (Nguồn: infina)

So sánh các loại đường MA

Ứng dụng đường MA trong phân tích kỹ thuật

Tìm điểm mua cổ phiếu

Trên sàn giao dịch, khi đường trung bình ngắn hạn vượt lên trên đường trung bình dài hạn, đây là tín hiệu cho nhà đầu tư xem xét mua vào. Cụ thể như sau:

• Nếu giá vượt lên trên đường SMA20, đây là dấu hiệu cho thấy xu hướng tăng ngắn hạn.
• Nếu giá vượt qua đường SMA50 hoặc SMA100, điều này báo hiệu xu hướng tăng trung hạn.
• Nếu đường SMA20 cắt lên trên đường SMA50, điều này cho thấy xu hướng tăng dài hạn.
• Nếu giá vượt lên trên đường SMA20 và đồng thời đường SMA20 cắt lên trên đường SMA50, điều này thể hiện một xu hướng tăng giá mạnh mẽ. Hiện tượng này đặc biệt rõ ràng khi cả ba đường cùng hội tụ và hướng lên.

Tìm điểm bán cổ phiếu

Tín hiệu bán xuất hiện khi đường trung bình ngắn hạn đi xuống dưới đường trung bình dài hạn. Cụ thể như sau:

• Nếu giá giảm xuống dưới đường SMA20, điều này báo hiệu xu hướng giảm ngắn hạn.
• Nếu giá giảm xuống dưới đường SMA50 hoặc SMA100, điều này cho thấy xu hướng giảm trung hạn.
• Nếu đường SMA20 cắt xuống dưới đường SMA50, điều này xác định xu hướng giảm dài hạn.
• Đặc biệt, nếu giá giảm xuống dưới đường SMA20 và đồng thời đường SMA20 cắt xuống dưới đường SMA50, hoặc khi giá, đường SMA20 và SMA50 cắt nhau và cùng hướng xuống, đây chính là tín hiệu cho một xu hướng giảm rõ rệt.

Sử dụng MA như đường hỗ trợ và kháng cự cho cổ phiếu

Đường MA có thể đóng vai trò như các mức hỗ trợ và kháng cự động:

• Trong xu hướng tăng: Giá cổ phiếu thường điều chỉnh giảm đến các đường MA rồi tiếp tục tăng. Lúc này, đường MA trở thành đường hỗ trợ.
• Trong xu hướng giảm: Giá cổ phiếu thường hồi phục đến các đường MA rồi tiếp tục giảm. Lúc này, đường MA đóng vai trò là đường kháng cự.

Cách tìm đường MA phù hợp với mục tiêu đầu tư

Lựa chọn đường MA phù hợp không phải là điều dễ dàng. Nhà đầu tư cần cân nhắc các yếu tố sau:

• Kiến thức về các loại đường MA: Hiểu rõ các loại đường MA và cách chúng hoạt động.
• Mục tiêu của bản thân: Xác định rõ ràng mục tiêu đầu tư (ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn).
• Điều nhà đầu tư cần ở đường MA: Xác định rõ ràng bạn cần gì từ đường MA để hỗ trợ chiến lược giao dịch của mình.

Cụ thể, các loại đường MA mà nhà đầu tư cần quan tâm gồm:

• MA nhanh: Có chu kỳ từ 5 – 20, phù hợp với giao dịch ngắn hạn.
• MA trung bình: Có chu kỳ từ 20 – 50, phù hợp với giao dịch trung hạn.
• MA chậm: Có chu kỳ từ 100 – 200, phù hợp với giao dịch dài hạn.

Nhà đầu tư chứng khoán có thể điều chỉnh và chọn lựa đường MA phù hợp nhất dựa trên các yếu tố và mục tiêu cụ thể của mình để đạt được hiệu quả tối ưu trong giao dịch cổ phiếu.

Sử dụng đường MA một cách linh hoạt kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật và phân tích cơ bản sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng MA là chỉ là công cụ hỗ trợ, không phải là yếu tố tiên quyết để dự đoán chính xác biến động giá cổ phiếu. Do đó, nhà đầu tư cần không ngừng học hỏi, rèn luyện kỹ năng và trau dồi kiến thức để đưa ra chiến lược giao dịch phù hợp với bản thân và thị trường.

Xem thêm:

Mối quan hệ giữa giá vàng và thị trường chứng khoán là gì?

Chỉ báo Momentum và cách sử dụng hiệu quả trong đầu tư chứng khoán