Quyền mua cổ phần và chứng quyền, có gì khác?

Trong những kiến thức cơ bản về chứng khoán, quyền mua cổ phần và chứng quyền là hai khái niệm quan trọng mà mọi nhà đầu tư cần nắm rõ. Cả hai đều cung cấp cho nhà đầu tư quyền mua cổ phiếu, nhưng chúng có những khác biệt cơ bản về cấu trúc, cách thức hoạt động và mục đích sử dụng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai công cụ tài chính này, từ đó đưa ra quyết định đầu tư phù hợp.

Quyền mua cổ phần là gì?

Quyền mua cổ phần (Rights Issue) là một loại chứng khoán phái sinh cho phép các cổ đông hiện tại của một công ty được quyền mua thêm cổ phần mới phát hành của chính công ty đó, trước khi cổ phần này được chào bán cho công chúng. Đây là cách mà các công ty huy động thêm vốn từ các cổ đông hiện hữu mà không phải chịu phí phát hành cao như khi chào bán cổ phần ra công chúng (IPO).

Quyền mua cổ phần trong tiếng Anh là Rights Issue (Nguồn: DNSE)

Đặc điểm của quyền mua cổ phần

Những đặc điểm thường thấy của quyền mua cổ phần có thể kể đến như:

• Giá ưu đãi: Các cổ đông hiện tại thường được mua cổ phần mới với giá thấp hơn giá thị trường hiện tại.
• Tỷ lệ quyền mua: Số lượng cổ phần mà cổ đông được phép mua thêm thường được xác định theo tỷ lệ sở hữu hiện tại của họ.
• Thời hạn có hạn: Quyền mua cổ phần có thời hạn sử dụng nhất định. Nếu cổ đông không thực hiện quyền mua trong thời gian này, quyền mua sẽ hết hạn và mất hiệu lực.

Ví dụ về quyền mua cổ phần

Giả sử một công ty ABC muốn huy động thêm vốn để mở rộng hoạt động kinh doanh. Công ty quyết định phát hành thêm 1 triệu cổ phần mới và đưa ra quyền mua cổ phần cho các cổ đông hiện tại với tỷ lệ 1:5 (nghĩa là mỗi cổ đông sở hữu 5 cổ phần hiện tại sẽ có quyền mua thêm 1 cổ phần mới) với giá 20.000 đồng/cổ phần trong khi giá thị trường hiện tại là 25.000 đồng/cổ phần.

Cổ đông A đang sở hữu 500 cổ phần của công ty ABC. Với tỷ lệ quyền mua 1:5, cổ đông A sẽ có quyền mua thêm 100 cổ phần mới với giá 20.000 đồng/cổ phần. Nếu cổ đông A quyết định thực hiện quyền mua này, họ sẽ cần chi 2.000.000 đồng để mua thêm 100 cổ phần mới, tổng số cổ phần mà cổ đông A sở hữu sẽ là 600 cổ phần.

Khái niệm chứng quyền có đảm bảo là gì?

Chứng quyền có đảm bảo (Covered Warrant) là một loại chứng khoán phái sinh cho phép người nắm giữ quyền, nhưng không phải là nghĩa vụ, mua hoặc bán một lượng cổ phiếu cụ thể của công ty phát hành hoặc một tài sản cơ bản khác tại một mức giá xác định trước trong một khoảng thời gian nhất định.

Chứng quyền đảm bảo là một loại công cụ tài chính (Nguồn: Tạp chí tài chính)

Đặc điểm thường thấy của chứng quyền có đảm bảo

3 đặc điểm thường thấy ở chứng quyền có đảm bảo là:

• Không yêu cầu sở hữu cổ phiếu: Người mua chứng quyền không cần phải là cổ đông hiện tại của công ty phát hành.
• Đòn bẩy tài chính: Chứng quyền thường được sử dụng như một công cụ đòn bẩy tài chính, cho phép nhà đầu tư đầu tư với số vốn nhỏ nhưng có thể thu về lợi nhuận lớn.
• Đa dạng loại tài sản: Chứng quyền có thể áp dụng cho nhiều loại tài sản cơ bản khác nhau, không chỉ là cổ phiếu mà còn có thể là chỉ số, hàng hóa, ngoại tệ,...

Ví dụ thực tế về chứng quyền có đảm bảo

Giả sử một nhà đầu tư mua chứng quyền mua (call warrant) của công ty XYZ với giá quyền là 50.000 đồng và thời hạn là 6 tháng. Nếu trong thời gian này, giá cổ phiếu XYZ tăng lên 60.000 đồng, nhà đầu tư có thể thực hiện chứng quyền để mua cổ phiếu XYZ với giá 50.000 đồng và sau đó bán ra thị trường với giá 60.000 đồng, thu về lợi nhuận chênh lệch.

Ngược lại, nếu giá cổ phiếu XYZ giảm xuống dưới 50.000 đồng, nhà đầu tư có thể để chứng quyền hết hạn mà không thực hiện quyền mua, chỉ mất đi số tiền đã trả để mua chứng quyền ban đầu (phí chứng quyền).

Kiến thức cơ bản về chứng khoán: Quyền mua cổ phần và chứng quyền có gì khác nhau?

Nhìn chung, có thể thấy rằng quyền mua cổ phần và chứng quyền có đảm bảo có nhiều điểm khác nhau về đối tượng giao dịch, mục đích sử dụng và thị trường giao dịch. Quyền mua cổ phần tập trung vào việc huy động vốn cho công ty và duy trì tỷ lệ sở hữu của cổ đông, trong khi chứng quyền có đảm bảo lại hướng đến việc đầu cơ và sử dụng đòn bẩy tài chính để tối đa hóa lợi nhuận.

Quyền mua cổ phần và chứng quyền - Nên chọn loại nào?

Cả quyền mua cổ phần và chứng quyền đều có những ưu nhược điểm riêng, tùy theo mục tiêu đầu tư mà bạn sẽ quyết định chọn loại nào. Nếu bạn hiện đang sở hữu cổ phần của một doanh nghiệp và muốn gia tăng vị thế của mình, quyền mua cổ phần là lựa chọn tối ưu.

Nhờ đó, bạn có thể mua thêm cổ phiếu với giá ưu đãi, đặc biệt hữu ích khi công ty đang kinh doanh sinh lời và có tiềm năng phát triển tốt. Khi giá trị cổ phiếu tăng, khối lượng cổ phiếu bạn đang nắm giữ cũng sẽ tăng theo, mang lại lợi nhuận hấp dẫn.

Chứng quyền và quyền mua cổ phần đều có ưu và nhược điểm riêng (Nguồn: Finhay)

Ngược lại, nếu bạn muốn đầu tư an toàn trước những biến động của thị trường, chứng quyền là lựa chọn tuyệt vời. Chứng quyền giúp bạn giảm thiểu rủi ro, vì số lỗ tối đa chỉ bằng số vốn bạn đã bỏ ra để mua chứng quyền.

Hơn nữa, khả năng sinh lời của chứng quyền rất cao, có thể đạt tới 20-30% trong ngắn hạn. Điều này làm cho chứng quyền trở thành công cụ đầu tư hấp dẫn cho những nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận cao mà vẫn kiểm soát được rủi ro.

Việc lựa chọn quyền mua cổ phần hay chứng quyền có đảm bảo phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư, khả năng chấp nhận rủi ro và tình hình thị trường cụ thể của từng nhà đầu tư. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn kiến thức cơ bản về chứng khoán và giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

Xem thêm 

Quyền mua cổ phần có ưu điểm gì trong bối cảnh tin tức về thị trường tài chính biến động?

Đầu tư chứng quyền có đảm bảo có lợi ích và rủi ro như thế nào?