Những chỉ số quan trọng nhà đầu tư cần biết khi đọc bảng cân đối kế toán của một doanh nghiệp

Bảng cân đối kế toán là một trong những tài liệu quan trọng nhất mà nhà đầu tư cần nắm vững khi đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp. Đây là công cụ hữu ích để xác định giá trị thực sự và tiềm năng tăng trưởng của công ty.

Bảng cân đối kế toán là gì?

Đây là một báo cáo tài chính tổng hợp, cung cấp cái nhìn toàn diện về tổng giá trị tài sản hiện có và các nguồn hình thành nên tài sản đó của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể. Bảng cân đối kế toán đóng vai trò quan trọng trong việc xác định sự biến động của tài sản và nguồn vốn trong một khoảng thời gian cụ thể, từ đó cung cấp nền tảng cho các báo cáo tài chính khác.

Tìm hiểu các chỉ số tài chính, đọc hiểu bảng cân đối kế toán rất cần thiết khi đầu tư (nguồn: vietcap)

Cấu trúc của bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán được chia thành ba phần chính: tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu. Dưới đây là mô tả chi tiết về từng phần:

• Tài sản: Tài sản là các nguồn lực kinh tế mà doanh nghiệp sở hữu và có thể tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai. Tài sản được chia thành hai loại chính:

• Tài sản ngắn hạn: Bao gồm những tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng một năm. Ví dụ: tiền mặt, các khoản phải thu, hàng tồn kho, và các khoản đầu tư ngắn hạn.
• Tài sản dài hạn: Bao gồm những tài sản có giá trị sử dụng lâu dài, thường trên một năm. Ví dụ: bất động sản, nhà xưởng, máy móc, và tài sản vô hình như bằng sáng chế, thương hiệu.

• Nợ phải trả: Nợ phải trả là các nghĩa vụ tài chính mà doanh nghiệp phải thanh toán cho các bên khác. Nợ phải trả cũng được chia thành hai loại chính:

• Nợ phải trả ngắn hạn: Là những khoản nợ doanh nghiệp phải thanh toán trong vòng một năm. Ví dụ: các khoản vay ngắn hạn, các khoản phải trả người bán, và các khoản phải trả khác như thuế phải nộp.
• Nợ phải trả dài hạn: Là những khoản nợ có thời hạn thanh toán trên một năm. Ví dụ: các khoản vay dài hạn, trái phiếu doanh nghiệp, và nghĩa vụ thuê tài chính.
• Vốn chủ sở hữu: Vốn chủ sở hữu là phần tài sản ròng của doanh nghiệp sau khi trừ đi tất cả các khoản nợ phải trả. Đây là tài sản thuộc về các cổ đông của doanh nghiệp và bao gồm: Vốn góp của chủ sở hữu, lợi nhuận giữ lại, các quỹ dự trữ. 

Những chỉ số tài chính quan trọng trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp

Chỉ số thanh khoản

Chỉ số thanh khoản đo lường khả năng doanh nghiệp có thể thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Chỉ số này bao gồm tỷ lệ thanh khoản hiện hành (Current Ratio): Được tính bằng tổng tài sản ngắn hạn chia cho tổng nợ ngắn hạn. Chỉ số này cho biết khả năng doanh nghiệp có thể thanh toán các khoản nợ ngắn hạn bằng các tài sản ngắn hạn hiện có.

• Tỷ lệ thanh khoản nhanh (Quick Ratio): Tương tự như tỷ lệ thanh khoản hiện hành nhưng không bao gồm hàng tồn kho trong tài sản ngắn hạn, vì hàng tồn kho có thể mất thời gian để chuyển thành tiền mặt. Nói cách khác, tỷ số thanh khoản nhanh cho biết mỗi đồng nợ ngắn hạn được bảo đảm thanh toán bởi bao nhiêu đồng tài sản lưu động chất lượng cao.

Chỉ số đòn bẩy tài chính

Chỉ số đòn bẩy tài chính đo lường mức độ doanh nghiệp sử dụng nợ để tài trợ cho các hoạt động kinh doanh. Một số chỉ số đòn bẩy quan trọng bao gồm:

• Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (Debt to Equity Ratio): Được tính bằng tổng nợ chia cho vốn chủ sở hữu. Chỉ số này cho biết mức độ sử dụng nợ trong cơ cấu tài chính của doanh nghiệp.
• Tỷ lệ nợ trên tổng tài sản (Debt to Total Assets Ratio): Được tính bằng tổng nợ chia cho tổng tài sản. Chỉ số này cho biết tỷ lệ tài sản của doanh nghiệp được tài trợ bằng nợ.

Công thức tính đòn bẩy tài chính (Nguồn: Banker)

Chỉ số hiệu quả hoạt động

Chỉ số hiệu quả hoạt động đo lường khả năng doanh nghiệp sử dụng tài sản để tạo ra doanh thu và lợi nhuận. Một số chỉ số quan trọng bao gồm:

• Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover): Được tính bằng doanh thu chia cho hàng tồn kho bình quân. Chỉ số này cho biết số lần hàng tồn kho được bán ra và thay thế trong một kỳ kinh doanh.
  
  
• Vòng quay các khoản phải thu (Receivables Turnover): Được tính bằng doanh thu chia cho các khoản phải thu bình quân. Chỉ số này cho biết số lần doanh nghiệp thu được tiền từ khách hàng trong một kỳ kinh doanh.

Chỉ số lợi nhuận

Chỉ số lợi nhuận đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận từ doanh thu và tài sản. Một số chỉ số quan trọng bao gồm:

• Biên lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin): Được tính bằng lợi nhuận gộp chia cho doanh thu. Chỉ số này cho biết tỷ lệ lợi nhuận sau khi trừ đi giá vốn hàng bán.
  
  
• Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin): Được tính bằng lợi nhuận ròng chia cho doanh thu. Chỉ số này cho biết tỷ lệ lợi nhuận sau khi trừ đi tất cả các chi phí.
  
  
• Tỷ suất sinh lời trên tài sản (Return on Assets - ROA): Được tính bằng lợi nhuận ròng chia cho tổng tài sản. Chỉ số này cho biết hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp để tạo ra lợi nhuận.
  
  
• Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (Return on Equity - ROE): Được tính bằng lợi nhuận ròng chia cho vốn chủ sở hữu. Chỉ số này cho biết hiệu quả sử dụng vốn của cổ đông để tạo ra lợi nhuận.

Công thức tính tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu - ROE (Nguồn: Blogdoanhnghiep)

Lưu ý khi đọc bảng cân đối kế toán doanh nghiệp

Nhà tài chính đầu tư cần kiểm tra tính nhất quán của các số liệu trong bảng cân đối kế toán để đảm bảo tính trung thực của báo cáo. Đánh giá chất lượng tài sản, đặc biệt là các khoản phải thu và hàng tồn kho, giúp xác định giá trị thực sự của chúng. So sánh chỉ số tài chính của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh trong ngành cung cấp cái nhìn tổng quan về vị thế và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Bởi hiểu rõ về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu sẽ giúp nhà đầu tư xác định được sức mạnh tài chính của doanh nghiệp, từ đó giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận.

Đầu tư tài chính không chỉ dựa trên cảm tính mà còn cần phải có sự phân tích kỹ lưỡng và hiểu biết sâu sắc về các yếu tố, chỉ số tài chính. Với kiến thức này, bạn sẽ có thể tự tin hơn trong hành trình tài chính đầu tư của mình và đạt thành công bền vững.

Xem thêm

Các triết lý tài chính từ người vợ Nhật với kỹ năng tiết kiệm đạt đến trình độ nghệ thuật

Tiêu hoang mấy cũng sẽ dành ra tiền khi nghe theo lời khuyên quản lý tài chính của Shark Thái Vân Linh