Lập kế hoạch quản lý tài chính cá nhân - chìa khóa giúp rút ngắn khoảng cách từ con số 0 đến tự do tài chính

Nhiều người chưa quen với việc lập kế hoạch tài chính cá nhân, dẫn đến chi tiêu mà không suy nghĩ, dù lương cao nhưng vẫn không đủ tiêu hay không thể tiết kiệm được. Vậy kế hoạch tài chính cá nhân là gì và nó có thật sự cần thiết không? Hãy đọc bài viết sau để biết thêm thông tin chi tiết.

Tìm hiểu về quản lý tài chính cá nhân

Kế hoạch tài chính cá nhân chính là việc bạn lên một kế hoạch cụ thể cho việc kiếm tiền, chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư. Bạn có thể xây dựng kế hoạch này dựa trên tình hình tài chính hiện tại và mục tiêu tài chính trong tương lai của mình, bao gồm cả việc kiếm tiền, quản lý chi tiêu, đóng thuế, tiết kiệm, đầu tư cho bản thân, sự nghiệp hay tài chính.

Lập kế hoạch giúp bạn biết được bạn đang chi tiêu như thế nào và cần phân bổ nguồn lực tài chính của mình ra sao để có thể tiết kiệm và đầu tư một cách hiệu quả nhất.

Bạn có thể tìm đến sự giúp đỡ từ các chuyên gia hoạch định tài chính hoặc tự mình lập ra kế hoạch, dựa trên mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của bạn.

Dù có vẻ khó khăn, nhưng việc lập kế hoạch tài chính cá nhân không nhất thiết phải quá phức tạp. Bắt đầu từ những bước đơn giản sẽ giúp bạn xây dựng được kế hoạch tài chính đầu tiên của mình.

Kế hoạch tài chính là quá trình thiết lập và quản lý các mục tiêu tài chính của bản thân. (Nguồn: micheile henderson)

Kế hoạch tài chính cá nhân quan trọng như thế nào?

Quản lý chi tiêu

Giúp cá nhân kiểm soát chi tiêu hàng ngày của mình, đảm bảo không chi tiêu quá mức thu nhập và có khả năng tiết kiệm hoặc đầu tư. 

Mọi người cần phải có kế hoạch tài chính cá nhân để biết cách chi tiêu tiền một cách hiệu quả. Việc lập ra một kế hoạch tài chính chi tiết giúp ta biết được tiền bạc của mình được dùng vào những gì. Dù không chắc chắn kế hoạch này luôn mang lại hiệu quả tuyệt đối, nhưng nó giúp bạn kiểm soát được việc dùng tiền của mình.

Có kế hoạch tài chính, bạn sẽ nhận ra mình đang lãng phí tiền vào những thứ không cần thiết. Điều này giúp bạn hiểu tại sao mình thường xuyên thiếu tiền và từ đó, có thể điều chỉnh lại cách chi tiêu, loại bỏ những khoản không quan trọng.

Đặt mục tiêu tài chính

Cho phép cá nhân đặt ra các mục tiêu tài chính rõ ràng và có định hướng cụ thể để đạt được chúng, dù là mục tiêu ngắn hạn các sự kiện không lường trước được như tai nạn, ốm đau, hoặc mất việc,... hay mục tiêu dài hạn như mua nhà, giáo dục, hoặc về hưu.

Tối ưu hóa đầu tư

Lập kế hoạch tài chính cá nhân cũng giúp phân bổ tiền bạc một cách hợp lý, từ đó tiết kiệm hoặc đầu tư một cách có kế hoạch. Hỗ trợ cá nhân trong việc lựa chọn các kênh đầu tư phù hợp, giúp tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Khi bạn có một kế hoạch tài chính rõ ràng, bạn có thể đối mặt với các thách thức tài chính một cách tự tin hơn. (Nguồn: Josh Appel)

Các bước lập kế hoạch quản lý tài chính cá nhân - chìa khóa để đạt tự do tài chính nhanh chóng

Lập kế hoạch tài chính không phải chuyện đơn giản, nhất là với những người mới bắt đầu. Từ việc chưa rõ phải làm thế nào để quản lý nợ, chi tiêu, đến thiếu kinh nghiệm, tất cả làm cho việc lập kế hoạch quản lý tiền bạc trở nên khó khăn.

Dưới đây là các bước xây dựng nên một kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả.

Bước 1: Đánh giá tình hình tài chính cá nhân hiện tại

Bước đầu tiên trong việc lập kế hoạch tài chính là xem xét tình hình tài chính của bạn. Bạn cần biết mình kiếm được bao nhiêu tiền mỗi tháng, bao gồm cả lương và các nguồn thu khác. Khi biết rõ thu nhập hàng tháng, bạn sẽ dễ dàng quản lý chi tiêu và sắp xếp ngân sách một cách có hiệu quả hơn.

Bước 2: Xác định các khoản phải chi trả

Mỗi người đều có những khoản chi tiêu riêng biệt từ thu nhập của mình. Bạn cần biết phân biệt giữa những nhu cầu thiết yếu và không thiết yếu để lập được một bảng kế hoạch tài chính chi tiết. Thông thường, chi tiêu được chia thành 3 nhóm chính:

• Chi tiêu cố định hàng tháng - nhóm này bao gồm các khoản như tiền nhà, tiền ăn, tiền đi lại, hóa đơn điện nước, tiền điện thoại cho công việc, và chi phí cho con cái hoặc bố mẹ...
• Tiết kiệm và đầu tư - Nhóm này rất quan trọng cho mỗi người. Bạn cần có một khoản tiết kiệm dự phòng để đủ sống trong trường hợp mất việc trong 3 tháng. Tiết kiệm này cũng có thể dùng để trả nợ vì nợ thường sinh lãi. Bạn cũng nên dùng tiền để đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng, cải thiện thu nhập hoặc tìm kiếm kênh đầu tư để tạo thu nhập thụ động.
• Chi tiêu tự do - Nhóm này cho phép bạn chi tiêu cho mối quan hệ, giải trí, và những thứ cần thiết khác cho cuộc sống hiện đại. Đây là khoản bạn nên cân nhắc sau khi đã dành đủ cho hai nhóm trên.

Xác định các khoản phải chi tiêu khi lập kế hoạch quản lý tài chính.  (Nguồn: Omid Armin)

Bước 3: Tính toán và phân bổ chi phí cho các khoản

Từ thu nhập hiện có, bạn cần chia tiền ra các mục chi. Hãy kế hoạch chi tiêu cụ thể cho từng việc cần dùng tiền, không nên ước lượng sơ sài vì dễ sai sót.

Tính chi phí cần thiết dựa trên thực tế. Dành 15-20% thu nhập cho tiết kiệm và đầu tư là hợp lý. Chi tiêu tự do nên chiếm 20-30% tùy vào mối quan hệ, lối sống và sở thích cá nhân.

Bước 4: Tính toán chênh lệch chi tiêu và dự chi

Sau khi bạn chia tiền vào các nhóm chi tiêu theo thực tế, hãy kiểm tra lại số tiền dự định chi và số tiền thực chi. Tìm ra sự chênh lệch và điều chỉnh tiền cho mỗi nhóm, mỗi khoản chi cho phù hợp. Bạn cần xem lại và cắt bỏ những khoản chi không cần thiết, không giúp ích cho việc quản lý tài chính của bạn.

Đặc biệt, giảm bớt các khoản chi không cố định, linh hoạt để đạt được mục tiêu tài chính của mình. Đối với các nhu cầu thiết yếu, hãy tìm cách thay thế rẻ hơn nhưng vẫn đảm bảo cuộc sống, từ đó tiết kiệm được tiền. Ví dụ, bạn có thể giảm 5% chi tiêu cho những thứ không thật sự cần thiết trong nhóm một để cân đối tài chính tốt hơn.

Bước 5: Tiết kiệm và đầu tư

Bạn nên giữ tiết kiệm ở mức khoảng 20% thu nhập. Nếu thu nhập cao, có thể tăng tiết kiệm lên 30% để dành cho việc tích lũy và đầu tư, nhằm mục đích kiếm lời. Đây là cách tạo ra một quỹ dự phòng cho những rủi ro như mất việc, bệnh tật hoặc lạm phát. Không chỉ giữ tiền trong ngân hàng, hãy tìm cách đầu tư khoảng 5-10% của quỹ dự phòng để kiếm thêm lợi nhuận.

Dựa vào mục tiêu và khả năng tài chính để lựa chọn các phương pháp đầu tư phù hợp. (Nguồn: Jason Briscoe)

Bước 6: Tuân thủ nguyên tắc và linh hoạt thay đổi phù hợp

Bạn có thể bắt đầu với việc lập một bảng chi tiêu chi tiết, bao gồm cả việc bạn cần chi tiêu, tiết kiệm, và đầu tư như thế nào. Nhưng quan trọng là phải kiên nhẫn, không nên nóng vội muốn tích lũy hay đạt mục tiêu ngay lập tức. Hãy học cách kiểm soát việc chi tiêu của mình, cắt giảm những thứ không cần thiết ra khỏi danh sách chi tiêu. Đừng để mình bị cuốn theo những cám dỗ như mua sắm không kiểm soát hay lạm dụng thẻ tín dụng, làm đảo lộn kế hoạch tài chính cá nhân của bạn.

Kế hoạch tài chính cá nhân không cố định mà có thể thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi người. Tuy nhiên, ai cũng có thể áp dụng 5 bước cơ bản để bắt đầu quản lý tài chính cá nhân của mình.

Nhìn chung, việc lập kế hoạch quản lý tài chính cá nhân là chìa khóa để đạt được tự do cá nhân một cách nhanh nhất. Mọi người nên bắt đầu quản lý tài chính cá nhân ngay từ bây giờ. Việc này giúp bạn biết được mình thu và chi như thế nào, quản lý tiền bạc hiệu quả. Biết cách cân đối chi tiêu, đầu tư thông minh sẽ giúp bạn dần tiến tới mục tiêu tự do tài chính, kể cả khi bạn mới chỉ bắt đầu từ số 0.

Xem thêm

Làm thế nào lương 20 triệu/đồng, tiết kiệm được 1 tỷ sau 3 năm để mua nhà?

6 điều kiện đủ để bạn đưa ra quyết định mua nhà