Hiện tượng Dead Cat Bounce và cách giao dịch

"Cú nảy của con mèo chết" (Dead Cat Bounce - DCB) là một hiện tượng trong đầu tư chứng khoán, đồng thời cũng được xem là một chiếc bẫy tăng giá (bull trap) có thể gây thua lỗ lớn cho nhà đầu tư. Hiểu rõ và nhận biết dấu hiệu của mô hình này là điều quan trọng để giúp nhà đầu tư tránh khỏi các rủi ro không đáng có.

Hiện tượng Dead Cat Bounce (DCB) là gì?

Sơ lược về thuật ngữ "cú nảy của con mèo chết"

“Cú nảy của con mèo chết” - Dead Cat Bounce (DCB) là thuật ngữ dùng để chỉ sự phục hồi tạm thời trong một khoảng thời gian ngắn khi thị trường đang giảm liên tục. Mặc dù nó cho thấy một sự đảo ngược xu hướng ngắn hạn, nhưng sau đó giá vẫn tiếp tục giảm mạnh. Trong chứng khoán, đây là một chiếc bẫy tăng giá (bull trap) có khả năng gây ra thua lỗ lớn cho nhà đầu tư nếu không được nhận diện và xử lý đúng cách.

Dead Cat Bounce không được coi là tín hiệu tích cực mà chỉ là một đợt tăng giá ngắn hạn trước khi tiếp tục giảm. (Nguồn: Usethinkscript)

Sự hình thành mô hình Dead Cat Bounce

Mô hình Dead Cat Bounce gồm 3 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Giảm mạnh
  Do tin tức tiêu cực hoặc báo cáo tài chính xấu, giá cổ phiếu sụt giảm nhanh chóng, trung bình khoảng 31%, và thường có một khoảng trống giá (gap) lớn theo xu hướng giảm.
• Giai đoạn 2: Hồi phục tạm thời
  Giá tăng trở lại khoảng 28% so với đoạn giảm trước đó và thường kéo dài hơn 23 ngày. Sự tăng này có thể lấp đầy một phần hoặc toàn bộ khoảng trống giá (gap) ở giai đoạn trước.
• Giai đoạn 3: Giá tiếp tục giảm
  Sau cú nảy, giá sẽ tiếp tục giảm. Đáy của đợt giảm đầu tiên bị phá vỡ trong thời gian ngắn hơn 2/3 thời gian của đợt giảm ban đầu, và mức giảm sâu hơn trung bình khoảng 18% so với đợt giảm đầu tiên.

Phân biệt cú nảy con mèo chết và sự đảo chiều giá

• Nắm bắt xu thế: Xu thế giảm giá mạnh thường kéo dài một thời gian. Khi thấy giá có dấu hiệu quay đầu, đừng vội vào lệnh ngay mà hãy kiên nhẫn chờ đợi sự hình thành của cây nến thứ hai. Thông thường, giá khi thực sự đảo chiều sẽ làm xuất hiện mô hình nến sao mai. Mô hình này gồm 3 nến: nến đầu tiên là nến giảm dài, nến thứ hai là nến tăng hoặc giảm ngắn, và nến thứ ba là nến tăng dài (bằng ít nhất 1/2 hoặc 3/4 nến đầu tiên).
• Chú ý đến các sự kiện sắp xảy ra trên thị trường: Khi xu hướng giảm diễn ra, các thông báo quan trọng từ tổ chức tài chính như Ngân hàng Trung ương có thể khiến giá bật trở lại. Tuy nhiên, sự bật lại này thường chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn trước khi giá tiếp tục xu hướng giảm. Vì thế, trong những lúc như vậy, mô hình cú nảy của con mèo chết thường xuất hiện.
• Theo dõi chỉ báo kỹ thuật: Theo dõi các chỉ báo kỹ thuật là một phần quan trọng trong giao dịch. Một số chỉ báo thường được nhà đầu tư sử dụng bao gồm MACD, RSI, và đường trung bình động (MA). Dựa vào các chỉ báo này, bạn có thể xác định xu hướng của thị trường trong thời gian tới, từ đó đưa ra các quyết định giao dịch phù hợp.

Dead Cat Bounce xuất hiện trên đồ thị giá cổ phiếu NV trước khi giảm sâu hơn. (Nguồn: Tradingview)

Cách sử dụng mô hình Dead Cat Bounce trong giao dịch mua bán cổ phiếu

Cách giao dịch với mô hình Dead Cat Bounce

• Điểm vào lệnh (Entry): Dead Cat Bounce xuất hiện trong xu hướng giảm và sau một đợt giảm mạnh của giá tài sản. Do đó, điểm vào lệnh lý tưởng là khi giá phá vỡ đáy trước đó. Tốc độ vào lệnh ở đây rất quan trọng vì giá sẽ giảm nhanh và mạnh, nếu không theo dõi diễn biến giá, bạn có thể bỏ lỡ cơ hội giao dịch tốt.
• Điểm dừng lỗ (Stop Loss): Không có gì đảm bảo chắc chắn 100%, vì vậy việc đặt Stop Loss là vô cùng quan trọng. Bạn nên đặt Stop Loss ở mức thoái lui cao nhất để giảm thiểu rủi ro nếu giá không diễn biến như dự đoán.
• Điểm chốt lời (Take Profit): Với mô hình Dead Cat Bounce, điểm chốt lời lý tưởng là khoảng cách mà giá đã giảm trước đó. Xác định điểm giảm trước khi diễn ra mô hình và đo khoảng cách từ điểm đó đến điểm nảy lên để rút ra khoảng chốt lời. Điểm chốt lời rất quan trọng, quyết định trực tiếp đến lợi nhuận nhà đầu tư thu được.

Chiến lược giao dịch dựa trên mô hình Dead Cat Bounce

Khi đã nhận diện được mô hình Dead Cat Bounce, nhà đầu tư có thể áp dụng một số chiến lược trong giao dịch chứng khoán để tận dụng hiện tượng này.

• Short Selling: Đây là chiến lược phổ biến nhất khi giao dịch dựa trên mô hình DCB. Nhà đầu tư có thể bán khống cổ phiếu hoặc tài sản tài chính khi giá bắt đầu hồi phục tạm thời, sau đó mua lại khi giá tiếp tục giảm sâu hơn. Chiến lược này đòi hỏi sự chính xác trong việc xác định thời điểm và quản lý rủi ro, bởi vì sự hồi phục tạm thời có thể kéo dài hơn dự đoán.
• Mua vào sau đợt giảm giá: Một số nhà đầu tư có thể chọn chiến lược mua vào sau khi giá đã giảm mạnh và chuẩn bị hồi phục tạm thời. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chiến lược này rủi ro cao, vì khó xác định được chính xác thời điểm hồi phục và không chắc chắn rằng giá sẽ không giảm tiếp.
• Sử dụng công cụ phân tích kỹ thuật: Các công cụ phân tích kỹ thuật như đường trung bình động (Moving Averages), chỉ số RSI (Relative Strength Index) và MACD (Moving Average Convergence Divergence) có thể giúp nhà đầu tư xác định chính xác thời điểm xuất hiện và kết thúc của mô hình DCB. Ví dụ, khi chỉ số RSI cho thấy tình trạng quá bán (oversold), có thể là dấu hiệu của giai đoạn hồi phục tạm thời.
• Quản lý rủi ro: Quan trọng nhất trong mọi chiến lược giao dịch là quản lý rủi ro. Nhà đầu tư nên đặt các lệnh stop-loss để hạn chế thiệt hại nếu giá di chuyển ngược lại dự đoán. Đồng thời, việc xác định tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận hợp lý cũng giúp nhà đầu tư bảo vệ vốn và tối ưu hóa lợi nhuận khi thực hiện giao dịch chứng khoán.

Nhà đầu tư cần có chiến lược giao dịch chứng khoán dựa trên mô hình Dead Cat Bounce. (Nguồn: vietstock)

Các lưu ý khi giao dịch dựa trên mô hình Dead Cat Bounce

• Không phải lúc nào cũng đúng: Mô hình Dead Cat Bounce không phải lúc nào cũng xuất hiện và dễ bị nhầm lẫn với các đợt hồi phục thực sự của thị trường. Nhà đầu tư cần kết hợp với các yếu tố khác như phân tích cơ bản và tình hình kinh tế vĩ mô để đưa ra quyết định chính xác.
• Đánh giá tâm lý thị trường: Tâm lý thị trường có thể ảnh hưởng mạnh đến sự hình thành và phát triển của mô hình Dead Cat Bounce. Nhà đầu tư cần theo dõi các tin tức và sự kiện có thể tác động đến tâm lý thị trường để dự đoán chính xác hơn.
• Kết hợp với các chiến lược khác: Giao dịch dựa trên mô hình Dead Cat Bounce nên được kết hợp với các chiến lược giao dịch và phân tích khác để tăng độ chính xác và hiệu quả.

Hiện tượng Dead Cat Bounce là một khái niệm quan trọng trong phân tích kỹ thuật thị trường giao dịch chứng khoán, giúp nhà đầu tư nhận diện các giai đoạn hồi phục tạm thời trong xu hướng giảm giá. Tuy nhiên, việc sử dụng mô hình này trong đầu tư chứng khoản đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc và kỹ năng phân tích kỹ thuật. Nhà đầu tư cần kết hợp với các công cụ phân tích khác và có phương pháp quản trị rủi ro hiệu quả để tận dụng cơ hội và giảm thiểu thiệt hại.

Xem thêm 

Có 10 đồng thì mang 9,5 đồng đi đầu tư: Bí kíp gì khiến "phú bà" này dám "mạnh tay" khi đầu tư chứng khoán như vậy?

Ứng dụng phương pháp đầu tư Top-down trong đầu tư chứng khoán