Đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp bằng phương pháp Dupont

Trong phân tích chứng khoán, phương pháp Dupont là công cụ tài chính giúp các nhà đầu tư phân tích khả năng sinh lời của công ty, từ đó đi đến những quyết định đúng đắn. Vậy cụ thể phương pháp này là gì, cách áp dụng như thế nào? Tất cả được giải đáp qua bài viết sau, bạn đọc đừng bỏ qua!

Nguồn gốc của mô hình Dupont

Khái niệm

Mô hình Dupont, còn gọi là Dupont Analysis hay phương pháp phân tích tách đoạn được phát triển bởi ban quản lý của Tập đoàn DuPont vào năm 1920. Đây là một kỹ thuật tài chính dùng để đánh giá khả năng sinh lời của một doanh nghiệp bằng cách phân tích mối quan hệ giữa các chỉ tiêu tài chính. Kỹ thuật này giúp nhà đầu tư nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất tài chính theo một trình tự cụ thể.

Nền tảng của phương pháp Dupont

Mô hình Dupont được xây dựng dựa trên ROE – tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu. Đây là chỉ số đo lường mức độ sinh lời của một khoản đầu tư dựa trên mỗi đồng vốn bỏ ra. Chỉ số này đánh giá hiệu quả sử dụng vốn của công ty và là một công cụ quan trọng trong việc lựa chọn cổ phiếu tiềm năng. Trong dài hạn, giá trị mà cổ đông nhận được phụ thuộc lớn vào khả năng sử dụng vốn hiệu quả của doanh nghiệp.

Nguồn gốc của mô hình Dupont (nguồn:Shiksha) 

Công thức tính trong mô hình Dupont

ROE = Hệ số lợi nhuận ròng x Hiệu suất sử dụng tổng tài sản x Đòn bẩy tài chính.

ROE=Lợi nhuận ròngVốn chủ sở hữu=(Lợi nhuận ròngTổng tài sản) *Tổng tài sảnVốn chủ sở hữu=ROA *Đòn bẩy tài chính

 = (Lợi nhuận ròngDoanh thu)*(Doanh thuTổng tài sản)*(Tổng tài sảnVốn chủ sở hữu) 

=Hệ số lợi nhuận ròng* Hiệu suất sử dụng tổng tài sản* Đòn bẩy tài chính

Ba thành phần chính của mô hình Dupont

Hiệu quả hoạt động

Đo lường bằng tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu, thành phần này phản ánh khả năng quản lý doanh thu và chi phí của doanh nghiệp. Nếu ROE tăng do tỷ suất lợi nhuận ròng tăng, điều này cho thấy doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, có thể tăng giá bán hoặc giảm chi phí sản xuất, và có lợi thế cạnh tranh rõ rệt.

Hiệu quả sử dụng tài sản

Đo lường bằng vòng quay tổng tài sản, yếu tố này phản ánh khả năng sử dụng tài sản để tạo ra doanh thu. Nếu ROE tăng nhờ vào việc vòng quay tài sản tăng, điều này chứng tỏ doanh nghiệp đang khai thác tài sản hiện có một cách hiệu quả, tạo ra nhiều doanh thu hơn.

Đòn bẩy tài chính

Yếu tố này phản ánh mức độ sử dụng nợ để tài trợ cho hoạt động của doanh nghiệp. Đòn bẩy tài chính đánh giá hiệu quả của việc sử dụng vốn vay. Nếu ROE tăng do đòn bẩy tài chính cao, điều này cho thấy doanh nghiệp đang sử dụng nguồn vốn vay hiệu quả. Tuy nhiên, đòn bẩy tài chính cũng đi kèm với rủi ro cao; trong điều kiện kinh tế thuận lợi, nó có thể tăng lợi nhuận nhanh chóng, nhưng trong điều kiện kinh tế khó khăn, nó có thể làm giảm lợi nhuận thông qua chi phí lãi vay.

Ba thành phần chính của mô hình Dupont (nguồn: Blocosigma)

Mô hình Dupont có ưu và nhược điểm gì?

Ưu điểm

• Công thức đơn giản, ngay cả những nhà đầu tư mới (F0) cũng có thể dễ dàng tính toán và phân tích các chỉ số.
• Công thức giúp nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp nhận diện rõ ràng các chỉ số ảnh hưởng đến ROE qua các năm, từ đó tập trung theo dõi và cải thiện các chỉ số này.
• Hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện hiệu suất: Nhìn vào mô hình, doanh nghiệp có thể xác định các điểm cần cải thiện như tăng tỷ suất lợi nhuận bằng cách tăng giá bán để tăng doanh thu, giảm chi phí, sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý hoặc quản lý tài sản hiệu quả để phát triển bền vững.

Nhược điểm

• Việc tính toán dựa vào dữ liệu kế toán, nếu số liệu không chính xác sẽ dẫn đến nhận định sai lệch.
• Mô hình Dupont hiện tại chưa tính đến chi phí của các nguồn vốn doanh nghiệp, điều này có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của phân tích.

Ví dụ minh họa

Dưới đây là số liệu của hai công ty HPG và HSG trong quý I năm 2021 được khái quát trong bảng sau (đơn vị: VNĐ)

Áp dụng mô hình Dupont, các chỉ số được tính như sau:

Từ những phân tích trên, nhà đầu tư rút được kết luận sau:

Tỷ suất lợi nhuận ròng ROE của HPG thấp hơn HSG trong quý I năm 2021, do đó trong phân tích chứng khoán, nhà đầu tư nên ưu tư mua cổ phiếu của công ty HSG hơn.

Công cụ phân tích Dupont giúp ích đáng kể cho những nhà đầu tư chứng khoán (nguồn: Flex job)

Như vậy, bài viết trên đã đi sâu vào giới thiệu khái niệm, phân tính cách tính, ưu và nhược điểm của mô hình Dupont. Mong rằng bạn đọc có thêm nhiều thông tin hữu ích về công cụ phân tích tài chính này để có những quyết định đầu tư đúng đắn. Chúc bạn sớm thành công trong lĩnh vực này!

Xem thêm

Tài chính hành vi trong đầu tư chứng khoán

Chiến thuật "du kích" trong đầu tư chứng khoán