Chỉ số EPS là gì? EPS bao nhiêu là tốt?

Trong thị trường chứng khoán, nhà đầu tư thường xuyên tiếp xúc với vô số chỉ báo tài chính, trong đó chỉ số EPS đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động và tiềm năng của một doanh nghiệp. Vậy EPS là gì? Mức EPS nào được xem là tốt? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về chỉ số EPS và cách thức sử dụng hiệu quả trong đầu tư.

1. Chỉ số EPS là gì? Ý nghĩa của chỉ số EPS

Chỉ số EPS, viết tắt của Earning Per Share trong tiếng Anh, là một đại lượng quan trọng trong phân tích tài chính đầu tư. Nó biểu thị lợi nhuận sau thuế mà mỗi cổ phiếu mang lại cho các nhà đầu tư. EPS không chỉ là một chỉ số cơ bản mà còn là một công cụ quan trọng giúp đánh giá hiệu suất tài chính của một công ty trên thị trường chứng khoán.

• EPS cao phản ánh khả năng sinh lời hiệu quả của doanh nghiệp, sử dụng vốn hợp lý để mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.
• EPS có xu hướng tăng cho thấy triển vọng phát triển tích cực của doanh nghiệp trong tương lai, khả năng mang lại lợi nhuận cao hơn cho nhà đầu tư.
• EPS giúp nhà đầu tư dễ dàng so sánh hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời của các doanh nghiệp cùng ngành, từ đó đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.

Chỉ số EPS là một đại lượng quan trọng trong phân tích tài chính đầu tư (Nguồn: vnexpress)

2. Phân loại EPS phổ biến trên thị trường hiện nay

EPS, hay Earning Per Share, được phân loại thành hai dạng chính: EPS cơ bản (Basic EPS) và EPS pha loãng (Diluted EPS).

• EPS cơ bản

Đây là chỉ số lợi nhuận được tính trên mỗi cổ phiếu thường. Cách tính chỉ số EPS cơ bản tương tự như phương pháp tính EPS thông thường. Chỉ số này phản ánh phần lợi nhuận mà mỗi cổ phiếu phổ thông nắm giữ, thể hiện hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp trong giai đoạn được đánh giá.

Công thức tính EPS cơ bản được biểu thị như sau:

EPS cơ bản = Lợi nhuận sau thuế - Cổ tức ưu đãiSố cổ phiếu lưu hành bình quân trong kỳ 

Ví dụ: Giả sử lợi nhuận sau thuế của công ty A vào năm 2023 là 450 tỷ đồng. Cổ tức ưu đãi là 1. Số lượng bình quân gia quyền của cổ phiếu lưu hành trong kỳ của công ty A là 42,5 triệu cổ phiếu.

Khi đó, EPS cơ bản trên cổ phiếu là:

EPS cơ bản =  (450 – 1)/42,5 = 10,565 đồng.

Công thức tính EPS cơ bản (Nguồn: fptshop)

• EPS pha loãng

Trong trường hợp công ty phát hành các loại trái phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi, hoặc thực hiện các chương trình ESOP, để hạn chế rủi ro và pha loãng lợi nhuận của cổ phiếu, EPS pha loãng trở nên quan trọng. Dạng này đo lường và phản ánh sự thay đổi trong số lượng cổ phiếu thông qua các sự kiện, biến cố.

Cách tính chỉ số EPS pha loãng như sau:

EPS pha loãng = Lợi nhuận sau thuế - Cổ tức ưu đãiSố cổ phiếu lưu hành bình quân trong kỳ + số cổ phiếu sẽ được chuyển đổi 

Ví dụ: Vẫn là ví dụ giống cách tính EPS cơ bản, nhưng nếu công ty dự kiến sẽ phát hành thêm 45 triệu cổ phiếu, thì lãi pha loãng trên cổ phiếu sẽ được tính như sau:

EPS pha loãng = (450 – 1)/(42,5 + 45) = 449/87,5 =  5,131 đồng.

Công thức tính EPS pha loãng (Nguồn: yuanta)

Thực tế, để có cái nhìn toàn diện về hoạt động kinh doanh và đo lường lợi nhuận thực của mỗi cổ phiếu sau thuế, các doanh nghiệp cần đánh giá kết quả dựa trên cả hai loại chỉ số này.

3. Công thức tính EPS

Cách tính chỉ số EPS trong thị trường chứng khoán được thực hiện dựa trên một công thức cụ thể như sau:

EPS = Lợi nhuận ròng – Cổ tức cổ phiếu ưu đãiSố lượng cổ phiếu phổ thông đang lưu hành

Trong đó:

• Lợi nhuận ròng là số tiền lợi nhuận mà doanh nghiệp thu về sau khi trừ đi các chi phí như nộp thuế, khấu hao tài sản và các chi phí trực tiếp liên quan đến hoạt động kinh doanh.
• Cổ tức cổ phiếu ưu đãi là số lợi nhuận mà nhà đầu tư nhận được từ cổ phiếu ưu đãi, thường được tính dựa trên một tỷ lệ cố định trên mệnh giá của cổ phiếu.
• Số lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành thường được xác định bằng cách sử dụng số cổ phiếu đang lưu hành vào cuối kỳ để đơn giản hóa việc tính toán.

Chỉ số EPS càng cao thể hiện mức độ sinh lời của công ty càng tốt (Nguồn: fireant)

Ví dụ: Giả sử công ty X có lợi nhuận sau thuế là 200 tỷ đồng, không có cổ tức ưu đãi và số lượng cổ phiếu đang lưu hành là 150 triệu cổ phiếu, thì chỉ số EPS của công ty sẽ là:

EPS = (200 tỷ đồng - 0) / 150 triệu cổ phiếu = 1.333 đồng/cổ phiếu.

Chỉ số EPS càng cao thể hiện mức độ sinh lời của công ty càng tốt, có thể dẫn đến việc cổ phiếu tăng giá trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, để đánh giá sức khỏe và tiềm năng tăng trưởng của một công ty, EPS cần được xem xét kết hợp với các chỉ số tài chính khác và yếu tố thị trường.

4. Cách sử dụng EPS hiệu quả trong chứng khoán

Tính toán EPS chính xác là một bước quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất tài chính của một công ty trên thị trường chứng khoán. Để đạt được sự chính xác cao nhất, nhà đầu tư nên sử dụng số cổ phiếu bình quân lưu hành trong kỳ. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều nhà đầu tư thường lựa chọn sử dụng số cổ phiếu đang lưu hành vào cuối kỳ vì sự tiện lợi.

Khi phân tích EPS, bạn cần xem xét cẩn thận tác động của các yếu tố pha loãng như cổ phiếu chuyển đổi và chứng quyền mua cổ phiếu. Những yếu tố này có thể làm giảm EPS bằng cách tăng số lượng cổ phiếu lưu hành tiềm năng, ảnh hưởng đến giá trị thực của EPS.

EPS đóng vai trò quan trọng trong định giá cổ phiếu thông qua tỷ số P/E (Giá cổ phiếu/EPS). Tuy nhiên, không nên dựa chỉ vào EPS mà cần kết hợp với các chỉ số tài chính khác và phân tích định tính để có cái nhìn toàn diện về doanh nghiệp.

Tính toán EPS chính xác là bước quan trọng để đánh giá hiệu suất tài chính của công ty trên thị trường chứng khoán (Nguồn: tcxd)

Lưu ý rằng, doanh nghiệp có thể sử dụng các kỹ thuật kế toán để làm đẹp báo cáo, làm tăng EPS mà không phản ánh đúng hiệu suất kinh doanh thực tế. Vì vậy, nhà đầu tư cần cẩn trọng, nắm vững phương pháp tính toán EPS của doanh nghiệp để đảm bảo tính chính xác trong đánh giá.

Để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả, bạn nên kết hợp EPS với các chỉ số và phân tích khác để đánh giá hiệu quả hoạt động và tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp một cách toàn diện.

5. Chỉ số EPS bao nhiêu là tốt?

Việc đánh giá chỉ số EPS là tốt hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng trong nhiều trường hợp, một chỉ số EPS lớn hơn 1500 hoặc tối thiểu là 1000 được xem là tích cực. Tuy nhiên, một điều quan trọng hơn là EPS cần duy trì sự tăng trưởng ổn định qua nhiều năm, chỉ khi đó có thể đánh giá được mức độ hiệu quả trong hoạt động của doanh nghiệp.

Chỉ số EPS cần duy trì sự tăng trưởng ổn định qua nhiều năm (Nguồn: taca)

6. Ưu nhược điểm của chỉ số EPS

EPS, là một trong những chỉ số quan trọng trong báo cáo tài chính, đồng thời cũng mang theo những ưu và nhược điểm mà nhà đầu tư cần hiểu rõ khi sử dụng.

Ưu điểm:

• EPS phản ánh chính xác tình hình kinh doanh và tăng trưởng của doanh nghiệp, hỗ trợ nhà đầu tư trong việc lựa chọn cổ phiếu phù hợp.
• EPS cho phép so sánh hiệu suất giữa các doanh nghiệp trong cùng ngành và giữa các ngành khác nhau trên thị trường chứng khoán.
• EPS cũng là một yếu tố quan trọng trong việc đo lường ROE và P/E.

Nhược điểm:

• Nếu EPS là âm, công thức P/E trở nên vô nghĩa, yêu cầu sử dụng công cụ hoặc chỉ số khác để đánh giá.
• Các biến động mạnh trong hoạt động chu kỳ của các doanh nghiệp hoặc việc mua bán tài sản có thể ảnh hưởng mạnh đến chỉ số EPS.
• Việc phát hành trái phiếu chuyển đổi, ESOP hay cổ phiếu có thể làm giảm chỉ số EPS.
• Một số doanh nghiệp có thể sử dụng số liệu "ảo" để tính toán EPS, tăng cao các khoản phải thu và hàng tồn kho, do đó cần kết hợp với các chỉ số khác để đánh giá tổng quan.

Tóm lại, EPS là một công cụ hữu ích để đánh giá hiệu quả hoạt động và tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp. Hy vọng rằng thông qua việc hiểu rõ về ưu và nhược điểm của chỉ số EPS, các nhà đầu tư sẽ có cái nhìn tổng thể để đưa ra các quyết định tài chính đầu tư thông minh và hiệu quả trên thị trường tài chính.

Xem thêm

Cổ phiếu phòng thủ: những điều nhà đầu tư cần biết

Cổ phiếu ESOP- công cụ thu hút, giữ chân nhân sự giỏi