Hệ thống các đoạn cao tốc Bắc Nam luôn là một trong những dự án trọng điểm quốc gia, với mục tiêu kết nối toàn diện giữa các vùng kinh tế trọng điểm và nâng cao năng lực vận tải. Từ những đoạn cao tốc đầu tiên được đưa vào sử dụng, đến nay, mạng lưới này ngày càng được hoàn thiện, trở thành động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Đường bộ cao tốc Bắc Nam là một trong những công trình giao thông quan trọng bậc nhất của Việt Nam, với tổng chiều dài hơn 3.000 km:
Đường bộ cao tốc Bắc Nam là một trong những công trình giao thông quan trọng bậc nhất của Việt Nam (Nguồn: VnEconomy)
Được coi là hành lang vận tải chiến lược, tuyến cao tốc không chỉ giúp giảm tải cho các tuyến quốc lộ hiện tại mà còn góp phần tăng trưởng kinh tế, nâng cao kết nối giữa các vùng miền, thúc đẩy giao thương và phát triển du lịch.
Dự án cao tốc Bắc Nam đã có những bước tiến dài kể từ khi khởi công vào tháng 12/2004 với đoạn TP.HCM – Trung Lương, đến nay, đã có hơn 2.000 km hoàn thành và đưa vào khai thác.
Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu kết nối toàn bộ tuyến vào năm 2025, Chính phủ và Bộ GTVT đã dồn lực triển khai, đặc biệt là khi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định hoàn thành tuyến cao tốc Bắc Nam là một trong những ưu tiên lớn trong phát triển hạ tầng giao thông.
Dự án cao tốc Bắc – Nam được chia thành hai giai đoạn, giai đoạn 1 (2017 – 2020) và giai đoạn 2 (2021 – 2025). Giai đoạn 1, dài hơn 650 km, bao gồm 11 dự án thành phần, đã hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều đoạn như Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Phan Thiết - Dầu Giây, Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Nha Trang - Cam Lâm.
Vào đầu năm 2023, giai đoạn 2 của dự án chính thức được triển khai, với 12 dự án thành phần có tổng chiều dài 729 km, đi qua các tỉnh như Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Cần Thơ và Cà Mau. Đến cuối năm 2023, toàn bộ dự án đã hoàn thành 29 tuyến, với tổng chiều dài đạt 1.729 km.
8/19 các đoạn cao tốc Bắc Nam đã hoàn thành tại miền Trung (Nguồn: VnExpress)
Các đoạn cao tốc đi qua miền Trung, kéo dài khoảng 1.175 km, có tổng vốn đầu tư lên đến gần 219.000 tỷ đồng. Tính đến đầu năm 2025, 8 trong số 19 các đoạn cao tốc Bắc Nam đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Các đoạn còn lại thuộc giai đoạn 2 của dự án, sẽ được hoàn thành theo các mốc thời gian quan trọng, với 3 nhóm dự án dự kiến hoàn thành vào dịp lễ 30/4, 2/9 và 31/12/2025.
Cụ thể, giai đoạn hoàn thành đầu tiên vào dịp 30/4/2025 bao gồm 4 dự án thành phần, dài khoảng 139 km. Tiếp theo, vào dịp 2/9/2025, sẽ có 5 dự án thành phần được hoàn thành, tổng chiều dài đạt 339,7 km. Cuối cùng, trước ngày 31/12/2025, sẽ có 3 dự án thành phần hoàn thành với tổng chiều dài 163,3 km, bao gồm các đoạn từ Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đến Cần Thơ - Cà Mau.
Việc triển khai các đoạn cao tốc Bắc Nam đã hoàn thành và các đoạn còn lại của tuyến đối mặt với cả thuận lợi và thách thức, đòi hỏi sự nỗ lực vượt bậc từ Bộ Giao thông Vận tải và các cơ quan liên quan để đảm bảo tiến độ hoàn thành vào năm 2025.
Việc triển khai các đoạn còn lại của tuyến cao tốc Bắc Nam có nhiều thuận lợi nhờ sự quyết tâm cao từ các nhà thầu và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các cơ quan chức năng. Các nhà thầu đã nỗ lực thi công theo chế độ "3 ca 4 kíp", giúp đẩy nhanh tiến độ.
Đặc biệt, một số dự án từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa đã hoàn thành vượt tiến độ 3 đến 6 tháng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hoàn thành toàn bộ tuyến vào năm 2025.
Bên cạnh đó, Bộ Giao thông Vận tải cũng thực hiện các biện pháp mạnh mẽ như đẩy nhanh tiến độ cao tốc Bắc Nam trong việc giải ngân, dự kiến đạt 95% kế hoạch trong niên độ tài chính, điều này thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc bảo đảm kế hoạch và chất lượng các dự án.
Các nhà thầu nỗ lực thi công theo chế độ "3 ca 4 kíp", giúp đẩy nhanh tiến độ cao tốc Bắc Nam (Nguồn: VietnamPlus)
Dù có nhiều thuận lợi, việc triển khai các đoạn cao tốc còn lại của Bắc Nam cũng gặp không ít thách thức. Một trong những khó khăn lớn là tình trạng chậm trễ trong việc bàn giao mặt bằng tại một số dự án trọng điểm, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ cao tốc Bắc Nam trong việc thi công.
Hơn nữa, dù đã giải quyết được vấn đề cung cấp cát ở đồng bằng sông Cửu Long, công suất khai thác vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu, khiến việc cung cấp vật liệu cho các dự án gặp khó khăn.
Ngoài ra, các trạm dừng nghỉ, hệ thống giám sát và điều hành giao thông tại các đoạn cao tốc đã hoàn thành vẫn chưa được đầu tư đồng bộ, gây bất tiện cho người dân và ảnh hưởng đến hiệu quả khai thác tuyến đường. Những yếu tố này cần được giải quyết để đảm bảo việc triển khai toàn bộ tuyến cao tốc Bắc Nam thành công và đúng tiến độ.
Với những nỗ lực dồn lực thi công của Bộ GTVT và các địa phương, tiến độ cao tốc Bắc Nam dự kiến sẽ hoàn thành toàn bộ vào cuối năm 2025. Việc hoàn thiện và mở rộng các đoạn cao tốc Bắc Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu giao thông ngày càng tăng mà còn tạo tiền đề vững chắc để Việt Nam hòa nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.
Xem thêm
Cập nhật lộ trình hoàn thành dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam năm 2025