Xu hướng đô thị đa trung tâm - đa tiện ích

Giải quyết những bất cập của đô thị hiện đại

Các đô thị vệ tinh ra đời giúp giải quyết bất cập giữa việc gia tăng tỷ lệ đô thị hóa, tỷ lệ dân thành thị nhưng cam kết đảm bảo kiểm soát dân số đô thị trung tâm, hạn chế phát triển dân số khu vực nội đô.

Việc xây dựng các đô thị vệ tinh với quy mô tổng dân số khoảng 1,3 triệu người, cùng với hàng chục khu đô thị mới - là một giải pháp cần thiết và hiệu quả để thực hiện mục tiêu kiểm soát dân số khu vực nội đô. Việc phát triển dân số tại các đô thị vệ tinh này được xây dựng đáp ứng được yêu cầu là đô thị hoàn chỉnh, độc lập một cách tương đối so với đô thị trung tâm (chỉ phụ thuộc về mặt hành chính) có chất lượng cuộc sống tốt, hạ tầng giao thông kết nối với khu vực trung tâm tốt đã thu hút dân cư từ nội đô. 

Chất lượng cuộc sống tốt, hạ tầng giao thông kết nối với khu vực trung tâm tốt là điều mà các đô thị hiện đại đang chứng minh. Ảnh: Vinhomes Smart City.

Có thể nhìn thấy rất rõ sự dịch chuyển của các trường đại học, các cơ sở y tế và các cơ sở công nghiệp về các đô thị vệ tinh sẽ kéo theo số lượng lớn dân cư và sinh viên hiện có tại khu vực trung tâm Hà Nội. Rõ ràng nhất phải kể đến các thành phố mới đang được xây dựng theo đúng mô hình đô thị hiện đại với việc hạn chế mật độ xây dựng, tăng cường cảnh quan và các khu vực công cộng như Ciputra ở phía Bắc,  Vinhomes Riverside, Vinhomes Ocean Park ở phía Đông, Bắc An Khánh và Vinhomes Smart City ở phía Tây...

Động lực mới trong phát triển kinh tế

Các đô thị đa trung tâm tạo động lực mới trong phát triển kinh tế thành phố nói chung, khu vực ngoại thành nói riêng

Quỹ đất trong khu vực nội đô không đủ để phục vụ cho các dự án phát triển với quy mô lớn, trong đó bao gồm cả các dự án về bất động sản, sản xuất công nghiệp… Các khu trung tâm cũ như khu vực phố cổ Hà Nội hoặc Quận 1, TP.HCM, quỹ đất hiện đã không còn, các đơn vị hầu như không thể quy hoạch hay cơi nới thêm các dự án quy mô lớn mà chỉ có thể làm mới các dự án đã xuống cấp hoặc chuyển đổi chủ đầu tư.

Việc phát triển các đô thị vệ tinh để chia sẻ các chức năng của đô thị trung tâm với lợi thế quỹ đất còn nhiều sẽ tạo nên động lực mới cho phát triển kinh tế của thành phố, đặc biệt khi các đô thị vệ tinh được quy hoạch hợp lý, chuẩn bị hệ thống hạ tầng kỹ thuật khung hiện đại.

Khi các khu đô thị mới được xây dựng, việc gia tăng dân số tại các khu vực này sẽ tạo điều kiện cho hệ thống dịch vụ - thương mại (các trung tâm thương mại, siêu thị…) tại các khu vực này nói riêng và toàn thành phố nói chung phát triển, góp phần thực hiện tốt quy hoạch hệ thống bán lẻ của thành phố. 

Nhà máy số 3 của Công ty cổ phần Kỹ thuật công nghiệp Á Châu tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, với dây chuyền công nghệ hiện đại, sản xuất sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế. Ảnh: Baomoi.com

Việc phát triển đô thị vệ tinh tạo cơ hội có quỹ đất dành cho đầu tư phát triển rất lớn, đây là nguồn lực quan trọng bậc nhất của Hà Nội để phát triển. Theo quy hoạch của thành phố Hà Nội, đến năm 2030, 5 đô thị vệ tinh với hơn 8.701ha đất ở mới, hơn 1.369 ha đất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp (riêng đô thị vệ tinh Hòa Lạc bố trí 1.272ha phục vụ phát triển các khu công nghệ cao), hàng nghìn ha đất dành cho các loại hình dịch vụ y tế, nghỉ dưỡng… nếu quỹ đất này được huy động tốt sẽ tạo thành nguồn vốn lớn cho thành phố để đầu tư phát triển. Bên cạnh đó sẽ giúp phát triển thị trường bất động sản, thị trường nhà ở trên địa bàn. 

Theo Sở Quy hoạch và Đô thị TPHCM, quy hoạch xây dựng điều chỉnh đến năm 2025 với dân số trên 10 triệu người đã được Chính phủ phê duyệt theo “hình thái đô thị tập trung - đa cực/đa trung tâm”. Đô thị trung tâm hiện hữu đang mở rộng sang Thủ Thiêm và 4 trung tâm khu vực (đô thị vệ tinh Tây Bắc Củ Chi, cảng Nhà Bè hướng Nam, Khu Công nghệ cao - quận 9 - hướng Đông và Tân Tạo - Tân Kiên hướng Tây - Tây Nam) chưa được triển khai theo quy hoạch. Vì lẽ đó, TPHCM chưa rõ hình hài của một TP đa trung tâm, chưa thể giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Giảm áp lực về hạ tầng và giảm ô nhiễm môi trường đối với khu vực nội đô

Việc xây dựng các đô thị vệ tinh với các chức năng đô thị rất rõ nét được kỳ vọng sẽ thu hút được lượng lớn dân cư từ đô thị trung tâm đến làm việc và sinh sống. Từ đó sẽ giảm dân số đô thị trung tâm, đồng thời làm giảm áp lực đến hạ tầng kỹ thuật, giảm ô nhiễm môi trường.

 Dù chưa hình thành rõ nét, nhưng các thành phố vệ tinh đã góp phần thúc đẩy các khu phát triển sáng tạo mới, các mô hình đô thị thông minh, giúp đại đô thị có thể phát triển nhanh, theo mô hình hiện đại một cách nhanh chóng.

 Các khái niệm về giao thông thông minh, tiêu dùng thông minh, công trình thông minh, IOT (internet kết nối vạn vật) cho các đô thị được xây dựng mới, với cơ sở hạ tầng hiện đại đã và đang trong quá trình xây dựng với đại diện tiêu biểu là Vinhomes Smart Citytại Tây Mỗ, Đại Mỗ, Hà Nội. 

Việc xây dựng mô hình đô thị thông minh với quy mô nhỏ gọn, phát triển mới hoàn toàn như các đô thị vệ tinh của Hà Nội sẽ khả thi hơn rất nhiều so với xây dựng đô thị thông minh tại đô thị trung tâm thành phố.

Xem thêm

• Động lực hình thành các đô thị đa trung tâm tại Hà Nội
• Chuyên gia OneHousing phân tích xu hướng dịch chuyển về phía Tây Hà Nội
• Không chỉ căn hộ chung cư, văn phòng cho thuê cũng có xu hướng dịch chuyển khỏi nội thành