Tìm hiểu về hoạt động mua bán doanh nghiệp M&A

Hoạt động mua bán doanh nghiệp, hay còn gọi là M&A (Mergers and Acquisitions), đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển của nhiều doanh nghiệp trên toàn cầu. Dưới đây là cái nhìn sâu sắc về M&A, lý do doanh nghiệp thực hiện M&A, những ưu điểm và nhược điểm của hoạt động này, cũng như các hình thức M&A phổ biến.

Hoạt động M&A là gì?

M&A là viết tắt của Mergers and Acquisitions, tức là sáp nhập và mua lại doanh nghiệp. Hoạt động này bao gồm hai hình thức chính: sáp nhập (merger) và mua lại (acquisition).

Trong đó, sáp nhập là quá trình hai hoặc nhiều công ty hợp nhất thành một, còn mua lại là khi một công ty mua lại phần lớn hoặc toàn bộ cổ phần của một công ty khác, từ đó nắm quyền kiểm soát và điều hành.

M&A tức là sáp nhập và mua lại doanh nghiệp (Nguồn: Luatvietnam)

Tại sao doanh nghiệp thực hiện M&A?

Mỗi hoạt động trong doanh nghiệp đều gắn liền với mục tiêu kinh doanh cụ thể bao gồm cả M&A. Doanh nghiệp thực hiện M&A vì nhiều lý do chiến lược khác nhau:

• Tăng trưởng nhanh chóng: M&A giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, tăng thị phần và tiếp cận các thị trường mới nhanh chóng hơn so với việc phát triển nội bộ.
• Đạt được lợi thế cạnh tranh: M&A giúp doanh nghiệp cải thiện vị thế cạnh tranh bằng cách sở hữu các công nghệ, sản phẩm, hoặc dịch vụ độc đáo của đối tác.
• Tối ưu hóa nguồn lực: Bằng cách sáp nhập hoặc mua lại, doanh nghiệp có thể tận dụng tốt hơn các nguồn lực, từ đó giảm chi phí và tăng hiệu quả hoạt động.
• Mở rộng danh mục đầu tư: M&A cho phép doanh nghiệp đa dạng hóa danh mục sản phẩm, dịch vụ và giảm thiểu rủi ro.

Ưu điểm và nhược điểm của hoạt động M&A

Hoạt động M&A (Mergers and Acquisitions - Sáp nhập và Mua lại) là một chiến lược phổ biến được nhiều doanh nghiệp sử dụng để mở rộng quy mô, tăng trưởng nhanh chóng, và cải thiện khả năng cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích tiềm năng, M&A cũng đi kèm với những thách thức và rủi ro không nhỏ.

M&A nằm trong chiến lược mở rộng quy mô (Nguồn: Jobsgo)

Ưu điểm:

• Nâng cao quy mô doanh nghiệp: M&A giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô ban đầu, cải thiện hiệu quả kinh doanh. Quy mô sản xuất lớn hơn cho phép tiếp cận nguồn nguyên liệu với giá thành rẻ, tối ưu hóa quá trình sản xuất và kinh doanh.
• Nâng cao năng lực phân phối: Thông qua M&A, doanh nghiệp có thể mở rộng phạm vi tiêu thụ sản phẩm ra nhiều khu vực khác nhau, gia tăng số lượng chi nhánh và cải thiện kênh phân phối hàng hóa.
• Cải thiện nguồn lực tài chính và công nghệ: M&A giúp doanh nghiệp nâng cao nguồn lực tài chính, giảm chi phí nhân lực và cải thiện trình độ công nghệ - kỹ thuật, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Nhược điểm:

• Chi phí cao: Việc mua lại một doanh nghiệp khác thường tốn kém, do đó yêu cầu nguồn tài chính lớn để nắm giữ quyền kiểm soát.
• Vấn đề pháp lý phức tạp: Thương vụ M&A thường liên quan đến nhiều vấn đề pháp lý phức tạp, đòi hỏi khoản chi phí lớn để xử lý và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
• Rủi ro bỏ lỡ cơ hội khác: Tập trung nguồn tài chính lớn vào M&A có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển kinh doanh khác trên thị trường.
• Khó khăn trong quản lý sau sáp nhập: Sáp nhập hai doanh nghiệp có thể gây ra khó khăn trong quản lý và vận hành, ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh trong ngắn hạn.

Ba hình thức M&A phổ biến

Hiện nay, có một số hình thức M&A phổ biến mà các doanh nghiệp thường áp dụng để đạt được các mục tiêu chiến lược của mình:

Sáp nhập ngang (Horizontal Merger)

Đây là hình thức sáp nhập giữa các công ty cùng ngành, cùng cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự. Mục tiêu là tăng cường thị phần và đạt được lợi thế cạnh tranh.

Đặc điểm:

• Tăng cường sức mạnh thị trường: Mục tiêu chính của sáp nhập ngang là gia tăng thị phần, củng cố vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp sau sáp nhập.
• Hiệu quả kinh tế: Sáp nhập ngang có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí thông qua việc hợp nhất hoạt động, giảm thiểu chi phí đầu tư, quảng bá,...
• Tăng khả năng tiếp cận thị trường: Doanh nghiệp sau sáp nhập có thể mở rộng thị trường hoạt động, tiếp cận nhiều khách hàng tiềm năng hơn.
• Gia tăng sức mạnh thương lượng: Với vị thế lớn hơn, doanh nghiệp sau sáp nhập có thể có lợi thế trong đàm phán với nhà cung cấp, khách hàng,...

Có 3 hình thức M&A phổ biến (Nguồn: Vienmaytinh)

Sáp nhập dọc (Vertical Merger)

Hình thức này xảy ra khi một công ty sáp nhập với nhà cung cấp hoặc khách hàng của mình. Mục tiêu là kiểm soát chuỗi cung ứng và giảm chi phí sản xuất.

Đặc điểm:

• Kiểm soát chuỗi giá trị: Sáp nhập dọc giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn các khâu trong chuỗi giá trị, từ đó đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ và tối ưu hóa chi phí.
• Giảm thiểu rủi ro: Doanh nghiệp ít phụ thuộc hơn vào các nhà cung cấp hoặc khách hàng bên ngoài, giảm thiểu rủi ro do biến động thị trường hoặc hành vi của các đối tác.
• Tăng cường khả năng sáng tạo: Sáp nhập dọc có thể thúc đẩy đổi mới, sáng tạo do sự kết hợp nguồn lực và chuyên môn từ các khâu khác nhau trong chuỗi giá trị.

Sáp nhập kết hợp (Conglomerate Merger)

Đây là hình thức sáp nhập giữa các công ty hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau. Mục tiêu là đa dạng hóa danh mục đầu tư và giảm thiểu rủi ro.

Đặc điểm:

• Đa dạng hóa hoạt động: Sáp nhập kết hợp giúp doanh nghiệp đa dạng hóa hoạt động kinh doanh, giảm thiểu rủi ro do phụ thuộc vào một ngành hoặc thị trường cụ thể.
• Tận dụng nguồn lực: Sáp nhập kết hợp giúp doanh nghiệp tận dụng hiệu quả các nguồn lực, chẳng hạn như vốn, nhân lực, công nghệ,... từ các công ty tham gia sáp nhập.
• Mở rộng thị trường: Sáp nhập kết hợp có thể giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới, mở rộng tệp khách hàng tiềm năng.

Hoạt động M&A không chỉ là một công cụ quan trọng trong chiến lược phát triển của doanh nghiệp, mà còn là một yếu tố quan trọng trong việc định hình lại các ngành công nghiệp và thị trường. Mặc dù có những rủi ro và thách thức nhất định, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược hợp lý, M&A có thể mang lại những lợi ích to lớn, giúp doanh nghiệp đạt được sự tăng trưởng nhanh chóng, nâng cao vị thế cạnh tranh và tối ưu hóa nguồn lực.

Xem thêm

Nhà đầu tư có thể ghim mã chứng khoán lên trên bảng giá được không?

Có thể sử dụng bảng giá chứng khoán SSI trên nhiều thiết bị không?