Quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh: Đột phá logistics của tỉnh Gia Lai

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và phát triển kinh tế vùng biên, việc quy hoạch Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đang được xem là cú hích chiến lược giúp Gia Lai nâng tầm vị thế trên bản đồ logistics khu vực Tây Nguyên. Không chỉ đóng vai trò là cửa ngõ giao thương với Campuchia và các quốc gia Đông Nam Á, khu kinh tế này còn được định hướng trở thành trung tâm logistics, công nghiệp – dịch vụ quan trọng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho địa phương. Dự án này chính là điểm sáng nổi bật trong quy hoạch Gia Lai thời gian tới.

Tổng quan quy hoạch khu kinh tế Lệ Thanh

Ngày 17/6/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký quyết định phê duyệt đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đến năm 2045 nhằm cụ thể hóa chiến lược phát triển vùng biên giới Việt Nam – Campuchia. Qua đó, khu vực này được định hướng trở thành vùng kinh tế động lực mới của tỉnh Gia Lai.

Diện tích, phạm vi quy hoạch, các xã liên quan

Theo bản đồ quy hoạch Gia Lai, phạm vi khu kinh tế Lệ Thanh bao trùm toàn bộ thị trấn Chư Ty cùng các xã Ia Kla, Ia Dom, Ia Nan và Ia Pnôn (huyện Đức Cơ, Gia Lai) với tổng diện tích lên tới 415,15km2. Khu vực này tiếp giáp với huyện Ia Grai, Ia Dơk, Ia Puch và tỉnh Ratanakiri (Campuchia), tạo nên một mạng lưới liên kết rộng khắp, giúp quy hoạch Gia Lai kết nối vùng biên sâu hơn.

Mục tiêu đến 2045, kỳ vọng dân số, tổng vốn đầu tư

Theo định hướng phát triển đến năm 2045, khu kinh tế sẽ đón khoảng 75.000 cư dân, trong đó khoảng 41.000 dân đô thị, với diện tích đất xây dựng ước tính khoảng 3.279ha.

Về đầu tư, tính đến nay đã có 37 dự án đăng ký, tổng vốn đầu tư đăng ký đạt khoảng 643,9 tỷ đồng, vốn thực hiện dự kiến gần 319,1 tỷ đồng. Trước đó, khoảng 36 – 40 dự án với vốn hơn 556 tỷ đến 644 tỷ đồng đã được cấp quyết định đầu tư.

Vai trò trong chiến lược phát triển vùng biên Tây Nguyên

Khu kinh tế này được kỳ vọng trở thành trung tâm logistics và thương mại quốc tế, là điểm trung chuyển hàng hóa, khách du lịch trên hành lang Đông – Tây giữa Việt Nam và Campuchia, mở ra cơ hội giao thương với Thái Lan và Myanmar.

Bên cạnh mục tiêu phát triển kinh tế, quy hoạch còn chú trọng đến quốc phòng an ninh, bảo tồn môi trường sinh thái và nâng cao đời sống cư dân vùng biên.

Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh được định hướng trở thành đầu mối logistics năng động của Tây Nguyên và khu vực biên giới (Ảnh: VTV)

Cấu trúc và định hướng phát triển không gian

Để hiện thực hóa mục tiêu đưa Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh trở thành trung tâm logistics, thương mại và đô thị hiện đại của vùng biên Tây Nguyên, công tác quy hoạch không gian phát triển đã được tỉnh Gia Lai chú trọng xây dựng bài bản, có tầm nhìn dài hạn. 

Trên cơ sở khai thác tối đa lợi thế cửa khẩu quốc tế và hạ tầng kết nối liên vùng, quy hoạch Gia Lai định hướng phát triển khu kinh tế này theo mô hình đa trung tâm, tích hợp nhiều chức năng kinh tế – xã hội. Trong đó, cấu trúc “2 hành lang – 3 vùng phát triển – 2 đô thị” được xem là nền tảng chiến lược, tạo thế liên kết linh hoạt và đồng bộ giữa các phân khu chức năng.

Các phân khu chức năng chính 

Theo quy hoạch Gia Lai đến năm 2045, không gian phát triển của Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh được định hướng phân thành 6 khu vực chức năng cụ thể:

• Phân khu 1: Khu đô thị cửa khẩu Lệ Thanh đóng vai trò trung tâm kinh tế tổng hợp, tập trung các hoạt động dịch vụ, thương mại và giao thương qua cửa khẩu.
• Phân khu 2 (thị trấn Chư Ty): Là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế – văn hóa, thương mại – dịch vụ của huyện Đức Cơ. Đồng thời giữ vị trí chiến lược về quốc phòng – an ninh đối với tỉnh Gia Lai nói riêng và khu vực Tây Nguyên nói chung.
• Phân khu 3 (xã Ia Kla): Khu dân cư nông thôn gắn với phát triển vùng nguyên liệu nông nghiệp.
• Phân khu 4 (xã Ia Dom): Định hướng phát triển khu dân cư nông nghiệp kết hợp khai thác du lịch trải nghiệm dưới tán rừng và du lịch sinh thái.
• Phân khu 5 (xã Ia Nan): Vừa phát triển sản xuất nông nghiệp, vừa thúc đẩy du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng bản địa.
• Phân khu 6 (xã Ia Pnôn): Phát triển khu dân cư nông thôn gắn với vùng nguyên liệu và bảo tồn giá trị văn hóa thông qua loại hình du lịch cộng đồng.

Các phân khu chức năng giữ vai trò kết nối trọng yếu với Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, vừa là đầu mối giao thương, trung chuyển hàng hóa, vừa là điểm đón khách trên hành lang Đông – Tây giữa Việt Nam và Campuchia. Đây cũng là khu vực cung ứng dịch vụ hậu cần, gắn kết du lịch biên giới và phục vụ lưu trú cho du khách quốc tế.

Bên cạnh đó, quy hoạch Gia Lai với trọng tâm là Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh còn hướng đến phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông, điện, viễn thông, y tế, giáo dục,... gắn với bảo vệ tài nguyên, môi trường và đảm bảo quốc phòng an ninh khu vực biên giới.

6 phân khu chức năng được định vị để hỗ trợ lẫn nhau (Ảnh: Báo Gia Lai điện tử)

Mô hình 2 hành lang – 3 vùng phát triển – 2 đô thị

Mô hình phát triển không gian được xác lập theo cấu trúc gồm: 

• 2 hành lang chính: Hành lang dọc tuyến Quốc lộ 19 và hành lang biên giới Việt Nam – Campuchia.

• 3 vùng phát triển:

• Khu A: Trung tâm động lực với trọng tâm là cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh.
• Khu B: Đô thị hạt nhân – thị trấn Chư Ty.
• Khu C và D: Gồm các xã Ia Nan, Ia Pnôn (Khu C) và Ia Kla, Ia Dom (Khu D) – định hướng phát triển nông nghiệp, du lịch sinh thái và cộng đồng.

• 2 đô thị trọng điểm: Đô thị cửa khẩu Lệ Thanh và thị trấn Chư Ty giữ vai trò trung tâm hành chính, thương mại và dịch vụ của khu kinh tế. 

Vai trò kết nối và ý nghĩa chiến lược khu vực

Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh không đơn thuần là một điểm trung chuyển hàng hóa mà còn đóng vai trò kết nối vùng Tây Nguyên với Đông Bắc Campuchia và mạng lưới ASEAN rộng lớn.

Bằng việc tận dụng Quốc lộ 19 – hành lang Đông – Tây và cảng biển Quy Nhơn, khu kinh tế này hình thành hệ sinh thái logistics – giao thương xuyên vùng. Hơn nữa, ý nghĩa quốc phòng, xã hội và bảo vệ chủ quyền biên giới khẳng định quy hoạch Gia Lai không chỉ hướng tới phát triển kinh tế mà còn đảm bảo an ninh lâu dài cho vùng biên giới quốc gia.

Liên kết vùng Tây Nguyên – Đông Bắc Campuchia – ASEAN

Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh được định vị là đầu mối giao thương chiến lược, kết nối trực tiếp vùng Tây Nguyên với Đông Bắc Campuchia và mở rộng sang Myanmar, Thái Lan khi tham gia tuyến đường Đông – Tây.

Theo thống kê, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh trong năm 2024 ước đạt khoảng 214 triệu USD, tăng 51% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu chiếm khoảng 145 triệu USD, tăng mạnh 79%, với các mặt hàng chủ yếu gồm: cao su kỹ thuật, hạt điều khô, quả ươi, sắn, xoài; cùng các loại gỗ như: gỗ điều, gỗ xoài dạng khúc dùng làm củi và đậu nành hạt.

Ở chiều ngược lại, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 69 triệu USD, tăng nhẹ 3% so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực bao gồm: kết cấu thép, nhà ở công nhân (nhà tiền chế), hàng bách hóa, phân bón, bò sống, vật tư nông nghiệp, sắt thép, bột đá vôi, đồ nội thất bằng thép, ô tô tải, ống nhựa,...

Theo  Báo Gia Lai, sự tăng trưởng mạnh mẽ của hoạt động xuất – nhập khẩu đã đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước. Dự kiến, số thu ngân sách tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh trong năm 2024 đạt khoảng 17,05 tỷ đồng. Điều này chứng tỏ vai trò tích cực của khu kinh tế trong thúc đẩy lưu thông hàng hóa trong khối ASEAN.

Hàng hóa từ Campuchia nhập khẩu sang Việt Nam thông qua Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh (Ảnh: Gia Lai Online)

Kết nối Quốc lộ 19, hành lang Đông - Tây, cảng biển Quy Nhơn

Quy hoạch Gia Lai ưu tiên liên kết vùng miền qua tuyến Quốc lộ 19 – tuyến huyết mạch nối Gia Lai với cảng biển Quy Nhơn (Bình Định), tiếp nhận hàng hóa xuất nhập khẩu từ khu vực Tây Nguyên và Đông Bắc Campuchia.

Đồng thời, Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh được xây dựng dọc theo hành lang Đông – Tây, tận dụng tối đa tuyến đường này để chuyên chở nông sản, khoáng sản và hàng hóa công nghiệp giữa biên giới và biển.  

Ý nghĩa với kinh tế – quốc phòng – bảo vệ chủ quyền biên giới

Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, việc phát triển Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh còn góp phần củng cố quốc phòng an ninh, bảo vệ chủ quyền vùng biên.

Đặc biệt, phiên chợ biên giới diễn ra định kỳ tại Cửa khẩu Lệ Thanh không chỉ thúc đẩy giao thương mà còn tăng cường giao lưu văn hóa chính trị, thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân và chính quyền 2 bên biên giới tỉnh Gia Lai và tỉnh Ratanakiri.

Phiên chợ biên giới nhằm xúc tiến thương mại và thắt chặt tình đoàn kết hữu nghị giữa người dân tỉnh Gia Lai và tỉnh Ratanakiri (Ảnh: Gia Lai Online)

Với vị trí chiến lược, tiềm năng phát triển cùng quy hoạch đồng bộ, Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh đang trở thành động lực quan trọng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng vùng biên. Sự đầu tư bài bản trong hạ tầng logistics, thương mại, công nghiệp và dịch vụ không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh mà còn khẳng định vai trò trung tâm của Gia Lai trong chuỗi cung ứng khu vực. Đây chính là một bước tiến lớn, đánh dấu dấu ấn rõ nét trong chiến lược quy hoạch Gia Lai giai đoạn mới.

Xem thêm:

Tổng quan tình hình thị trường đất nền Gia Lai cập nhật mới nhất

Những biến động thị trường bất động sản Gia Lai