Giao dịch tài chính phái sinh có rủi ro hơn giao dịch cơ sở không?

Hỏi: Giao dịch tài chính phái sinh có rủi ro hơn giao dịch cơ sở không?

Giải đáp:

Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính có giá trị dựa trên giá của tài sản cơ sở. Chúng bao gồm các hợp đồng như hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng hoán đổi và chứng quyền. Tài sản cơ sở có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại, hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất...

Giao dịch tài chính phái sinh có một số rủi ro so với giao dịch cơ sở như:

• Chứng khoán phái sinh có đòn bẩy cao (khoảng 6 lần), dẫn đến biến động giá mạnh và nhanh. Nhà đầu tư lúc này nếu giao dịch quá mức sẽ dẫn tới  thua lỗ.
• Rủi ro có thể phát sinh nếu một mã trong nhóm VN30 bị ảnh hưởng tiêu cực từ vĩ mô. Nhà đầu tư nên theo dõi chặt chẽ các mã VN30 trên thị trường cơ sở và nắm vững quy tắc chốt lời/cắt lỗ để kiểm soát đầu tư hiệu quả.
• Chứng khoán phái sinh chịu tác động mạnh của thị trường. Điều này khiến rủi ro thua lỗ gia tăng nếu nhà đầu tư không dự đoán chính xác xu hướng thị trường.
• Khi giao dịch phái sinh, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một phần. Do đó, nếu bị lỗ, họ có nguy cơ bị bán giải chấp nhanh hơn so với nhà đầu tư chứng khoán cơ sở.

Song song đó, giao dịch tài chính phái sinh vẫn có một số lợi ích nhất định như cung cấp đòn bẩy cao, cho phép nhà đầu tư chỉ ký quỹ một phần giá trị hợp đồng, tạo cơ hội lãi suất cao hơn so với cổ phiếu. Giao dịch có thể diễn ra liên tục trong ngày với khả năng mở hoặc đóng vị thế ngay lập tức, tăng lợi nhuận nhanh chóng. Đặc biệt, so với các giao dịch cơ sở, nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận ngay cả khi thị trường giảm điểm. 

Giao dịch tài chính phái sinh cho phép nhà đầu tư sinh lời ngay cả khi thị trường giảm (Nguồn: PineTree Securities)

Như vậy, có thể thấy chứng khoán phái sinh có những lợi ích và rủi ro khác biệt so với chứng khoán cơ sở. Do đó, không thể kết luận chính xác  mức độ rủi ro khi giao dịch tài chính phái sinh so với giao dịch cơ sở. Việc lựa chọn sản phẩm chứng khoán để giao dịch, đầu tư phụ thuộc vào nhu cầu, mục đích, khẩu vị rủi ro của mỗi nhà đầu tư. 

Tóm lại, giao dịch phái sinh có thể dẫn đến rủi ro thua lỗ, tuy nhiên sản phẩm này lại cho phép nhà đầu tư đóng vị thế ngay lập tức tại ngày T0 mà không cần chờ đợi đến ngày T+2 như chứng khoán cơ sở. Hơn nữa, nhà đầu tư có thể kiếm lợi nhuận ngay cả khi thị trường giảm bằng cách bán trước và mua lại sau, khác với thị trường cơ sở, chỉ có thể sinh lời khi giá tăng.

Xem thêm

Đòn bẩy tài chính trong giao dịch dầu thô mang lại lợi ích và rủi ro gì?

Lưu ý gì khi dùng công cụ kỹ thuật khi tin tức về thị trường tài chính phức tạp?