Đầu tư định kỳ và đầu tư một lần: Đâu là lựa chọn tốt hơn?

Trong thế giới tài chính hiện đại, việc đầu tư trở thành một phần quan trọng trong kế hoạch tài chính cá nhân. Hai phương thức phổ biến là đầu tư định kỳ và đầu tư một lần, mỗi loại đều có ưu điểm riêng. Đặc biệt, chứng chỉ quỹ là công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận và phân tích lợi ích của từng phương pháp này.

Khái niệm về đầu tư định kỳ và đầu tư một lần

Để hiểu rõ hơn về cách thức đầu tư hiệu quả, bạn đọc cần khám phá khái niệm về đầu tư định kỳ và đầu tư một lần, hai phương pháp phổ biến đang thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư.

Khái niệm về đầu tư định kỳ

Đầu tư định kỳ (Systematic Investment Plan - SIP) là một phương thức đầu tư có hệ thống, cho phép nhà đầu tư thanh toán một số tiền cố định để mua chứng chỉ quỹ theo định kỳ hàng tháng hoặc hàng quý. 

Phương pháp này ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt ở những quốc gia có thị trường quỹ mở phát triển mạnh mẽ. Với nhiều lợi ích như miễn phí mua, ưu đãi phí bán trong kỳ giao dịch đầu tiên và khả năng tránh biến động ngắn hạn của thị trường, SIP không chỉ giúp nhà đầu tư dễ dàng tham gia với số vốn nhỏ mà còn tiết kiệm thời gian và công sức trong việc theo dõi thị trường.

Đầu tư định kỳ (Ảnh: Lighthouse Capital)

Khái niệm về đầu tư một lần

Đầu tư một lần có thể hiểu là việc đầu tư toàn bộ một khoản tiền vào thị trường tài chính chỉ trong một lần duy nhất, thường trong khoảng thời gian nhất định. Kế hoạch này phù hợp với những nhà đầu tư có số vốn lớn và sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao, nhằm tối ưu hóa cơ hội sinh lời ngay từ đầu. 

Với khả năng mang lại lợi nhuận cao hơn trong ngắn hạn, đầu tư một lần thu hút sự quan tâm của nhiều cá nhân tìm kiếm sự tăng trưởng nhanh chóng trong tài sản của mình.

Đầu tư một lần (Nguồn: Digi Invest)

Ưu và nhược điểm của đầu tư định kỳ và đầu tư một lần

Để có cái nhìn toàn diện về hai phương pháp đầu tư này, hãy cùng xem xét những ưu và nhược điểm của đầu tư định kỳ và đầu tư một lần.

Ưu và nhược điểm của đầu tư định kỳ

Đầu tư định kỳ mang lại nhiều lợi ích hấp dẫn, nhưng cũng không thiếu những hạn chế cần được cân nhắc, vì vậy việc hiểu rõ ưu và nhược điểm của phương pháp này là rất quan trọng.

Ưu điểm của đầu tư định kỳ

Đầu tư định kỳ không chỉ mang lại sự linh hoạt cho nhà đầu tư mà còn sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật giúp tối ưu hóa lợi nhuận và quản lý rủi ro hiệu quả.

• Dễ dàng quản lý tài chính và phân bổ ngân sách: Phương pháp đầu tư định kỳ cho phép bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng tham gia với số vốn từ thấp đến cao. Việc phân bổ khoản thu nhập hàng tháng cho hoạt động đầu tư được các chuyên gia khuyến khích, giúp người đầu tư chủ động hơn trong quản lý tài chính.
• Đầu tư vào quỹ với giá trung bình, giảm thiểu rủi ro: Khi đầu tư đều đặn hàng tháng, nhà đầu tư sẽ mua được nhiều cổ phiếu hoặc trái phiếu hơn khi giá thấp và ít hơn khi giá cao. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro khi thị trường biến động và giá trung bình khi mua của chứng chỉ quỹ, cổ phiếu hoặc trái phiếu thường thấp hơn so với giá bình quân trên thị trường.
• Tiết kiệm thời gian và thủ tục đơn giản: Nhà đầu tư không cần tốn thời gian ký lệnh mua hàng tháng, vì các thủ tục này được tự động hóa qua hệ thống của công ty chứng khoán hoặc quỹ đầu tư. Chỉ cần thực hiện một thao tác chuyển tiền định kỳ vào tài khoản giám sát.
• Dành cho nhà đầu tư mới bắt đầu hoặc chưa có nhiều vốn: Với số vốn thấp, nhà đầu tư vẫn có thể áp dụng sức mạnh của lãi kép thông qua việc đầu tư đều đặn. Khoản đầu tư này có thể sinh ra lãi và tiếp tục được tái đầu tư, tạo ra vòng lặp tăng trưởng tài sản.

Đầu tư định kỳ dành cho nhà đầu tư mới bắt đầu hoặc chưa có nhiều vốn (Ảnh: Prudential)

Nhược điểm của đầu tư định kỳ

Dù có nhiều ưu điểm, đầu tư định kỳ cũng không thiếu những nhược điểm cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định tham gia.

• Thời gian để đạt được mục tiêu tài chính có thể dài hơn: Đầu tư định kỳ thường yêu cầu một khoảng thời gian dài để tích lũy đủ tài sản nhằm đạt được các mục tiêu tài chính cụ thể. Việc đầu tư một khoản tiền lớn ngay từ đầu có thể giúp tạo ra lợi nhuận nhanh chóng hơn, trong khi việc đầu tư định kỳ có thể kéo dài quá trình này, đặc biệt trong những thị trường không ổn định.
• Không tận dụng tối đa sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường nếu đầu tư ngay từ đầu: Khi thị trường có xu hướng tăng trưởng mạnh, những nhà đầu tư định kỳ có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ những cơ hội sinh lời lớn trong thời gian đầu, vì số vốn đầu tư được phân bổ dần dần thay vì một lần duy nhất. Điều này có thể dẫn đến việc tài sản của họ không phát triển nhanh bằng những người đầu tư vào thời điểm thị trường đạt đỉnh.

Nhược điểm của đầu tư định kỳ (Ảnh: Tạp chí Tài chính)

Ưu và nhược điểm của đầu tư một lần

Đầu tư một lần, với khả năng tạo ra lợi nhuận nhanh chóng và tối ưu hóa tiềm năng tăng trưởng, cũng chứa đựng những rủi ro và thách thức riêng cần được xem xét cẩn thận.

Ưu điểm của đầu tư một lần

Đầu tư một lần không chỉ mang lại cơ hội thu lợi nhanh chóng mà còn giúp nhà đầu tư tối ưu hóa tiềm năng sinh lời trong bối cảnh thị trường biến động.

• Tận dụng sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường nếu lựa chọn thời điểm thích hợp: Một trong những lợi thế lớn nhất của đầu tư một lần là khả năng tận dụng những giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường. Nếu nhà đầu tư có thể xác định và lựa chọn thời điểm thích hợp để đầu tư, họ có thể thu được lợi nhuận cao trong một khoảng thời gian ngắn. 
• Có thể tạo ra lợi nhuận cao hơn nếu đầu tư vào các quỹ tiềm năng: Đầu tư một lần vào các quỹ đầu tư có tiềm năng tăng trưởng mạnh có thể mang lại lợi nhuận vượt trội so với các hình thức đầu tư khác. Khi nhà đầu tư đặt một khoản tiền lớn vào một quỹ tiềm năng ngay từ đầu, họ có cơ hội hưởng lợi từ sự phát triển của quỹ trong dài hạn mà không bị phân tán sự tăng trưởng đó qua nhiều lần đầu tư nhỏ lẻ. 

Đầu tư một lần vào các quỹ đầu tư có tiềm năng tăng trưởng mạnh hơn so với các hình thức đầu tư khác (Ảnh: Realbiz)

Nhược điểm của đầu tư một lần

Mặc dù đầu tư một lần có tiềm năng sinh lời cao, nhưng nó cũng tiềm ẩn những rủi ro đáng kể mà nhà đầu tư cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.

• Rủi ro cao hơn khi thị trường biến động mạnh: Đầu tư một lần thường đồng nghĩa với việc nhà đầu tư đặt cược một khoản tiền lớn vào một thời điểm duy nhất. Sự không ổn định của thị trường có thể dẫn đến việc giá trị tài sản giảm mạnh, khiến nhà đầu tư phải đối mặt với những rủi ro tài chính nghiêm trọng.
• Đầu tư một số tiền lớn ngay từ đầu có thể gây áp lực tài chính: Khi nhà đầu tư quyết định đầu tư một số tiền lớn ngay từ đầu, họ có thể cảm thấy áp lực tài chính lớn hơn so với việc đầu tư dần dần. Việc bỏ ra một khoản tiền lớn có thể ảnh hưởng đến dòng tiền cá nhân, làm giảm khả năng chi tiêu cho các nhu cầu khác hoặc dự phòng cho các tình huống khẩn cấp. 

Đầu tư một lần có rủi ro cao hơn khi thị trường biến động mạnh (Ảnh: VnEconomy)

Những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn giữa đầu tư định kỳ và đầu tư một lần

Khi quyết định giữa đầu tư định kỳ và đầu tư một lần, nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như mục tiêu tài chính, khẩu vị rủi ro và tình hình thị trường để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

• Mức độ chấp nhận rủi ro: Khả năng chịu rủi ro của mỗi nhà đầu tư là yếu tố quan trọng trong quyết định đầu tư. Nếu bạn có khả năng chịu đựng sự biến động lớn của thị trường và sẵn sàng chấp nhận những rủi ro cao, đầu tư một lần có thể mang lại cơ hội sinh lời cao hơn. Tuy nhiên, nếu bạn là người có tâm lý bảo thủ và ưu tiên an toàn, đầu tư định kỳ có thể là lựa chọn hợp lý hơn.
• Tình hình tài chính cá nhân: Tình hình tài chính của nhà đầu tư cũng đóng vai trò then chốt trong quyết định đầu tư. Nếu bạn không có nhiều vốn hoặc đang trong giai đoạn cần tiết kiệm, đầu tư định kỳ cho phép bạn bắt đầu với số tiền nhỏ và dần dần tích lũy tài sản mà không gây áp lực tài chính lớn. 
• Mục tiêu đầu tư dài hạn hay ngắn hạn: Đầu tư định kỳ thường phù hợp với những người có kế hoạch đầu tư dài hạn, vì nó giúp trung bình hóa chi phí đầu vào và giảm thiểu ảnh hưởng của biến động ngắn hạn. Ngược lại, nếu bạn có mục tiêu ngắn hạn và muốn tận dụng sự tăng trưởng nhanh chóng, đầu tư một lần có thể mang lại lợi ích lớn hơn.

Những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn giữa đầu tư định kỳ và đầu tư một lần (Nguồn: Tạp chí Tài chính)

Các quỹ đầu tư định kỳ và một lần phổ biến tại Việt Nam

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của thị trường tài chính Việt Nam, nhiều quỹ đầu tư định kỳ và một lần đã thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nhờ vào tiềm năng sinh lời và tính linh hoạt của chúng.

Quỹ mở VFMVF1: Quỹ mở có thể đầu tư định kỳ hoặc một lần

Công ty quản lý quỹ VFM, ban đầu là Công ty Liên doanh Quản lý Quỹ đầu tư Chứng khoán Việt Nam, được thành lập với sự hợp tác giữa Dragon Capital Management và Sacombank. 

Vào năm 2009, công ty chuyển đổi thành Công ty Cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam. Đến tháng 9 năm 2013, VFM quản lý tài sản khoảng 3.000 tỷ đồng với hơn 6.000 nhà đầu tư. Công ty cung cấp nhiều sản phẩm quỹ, trong đó có các quỹ mở như VF1, VF2, VF4 và VFMVFA.

Mục tiêu đầu tư của Quỹ VFMVF1 là tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro thông qua danh mục đầu tư đa dạng, bao gồm chứng khoán vốn và trái phiếu. Chiến lược đầu tư của quỹ tập trung vào cổ phiếu của các công ty có tiềm năng tăng trưởng cao, với tỷ lệ phân bổ tài sản linh hoạt giữa chứng khoán nợ và vốn.

Cơ cấu danh mục đầu tư sẽ thay đổi theo thời gian, tập trung vào các ngành như thực phẩm, ngân hàng, và bất động sản. Nhà đầu tư có thể mua bán trực tiếp qua công ty với phí phát hành, và lệnh giao dịch được thực hiện theo mức giá NAV.

Quỹ ETF VN30: Quỹ hoán đổi danh mục có thể phù hợp với cả hai phương thức đầu tư

Quỹ ETF VN30 tập hợp 30 cổ phiếu trong chỉ số VN30, với mục tiêu mô phỏng gần nhất sự biến động của chỉ số này, giúp nhà đầu tư được hưởng lợi từ sự tăng trưởng của các cổ phiếu lớn mà không cần phải mua từng cổ phiếu riêng lẻ. Dưới đây là những lợi ích mà quỹ ETF VN30 mang lại:

• Đa dạng hóa: Đầu tư vào quỹ ETF VN30 cho phép bạn sở hữu một danh mục đầu tư bao gồm 30 cổ phiếu hàng đầu, từ đó giảm thiểu rủi ro so với việc chỉ đầu tư vào một vài cổ phiếu cụ thể.
• Phí quản lý thấp: Quỹ ETF VN30 có phí quản lý thấp hơn so với các quỹ đầu tư chủ động, nhờ vào tính chất quản lý thụ động, giúp tối ưu hóa lợi nhuận cho nhà đầu tư.
• Thanh khoản cao: Nhà đầu tư có thể dễ dàng mua và bán chứng chỉ quỹ ETF VN30 trên sàn giao dịch như với cổ phiếu, mang lại tính linh hoạt cao trong việc giao dịch.
• Theo dõi chỉ số hiệu quả: Quỹ ETF VN30 mô phỏng sự biến động của chỉ số VN30, giúp nhà đầu tư đạt được hiệu quả đầu tư tương ứng với chỉ số này mà không phải lo lắng về việc chọn lựa cổ phiếu riêng lẻ.

Quỹ ETF VN30 có thể phù hợp với cả hai phương thức đầu tư (Ảnh: VnEconomy)

Như vậy, cả đầu tư định kỳ và đầu tư một lần đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Lựa chọn tốt hơn sẽ phụ thuộc vào mục tiêu tài chính, mức độ rủi ro chấp nhận được, cũng như tình hình tài chính của mỗi nhà đầu tư. Đối với những ai muốn tiếp cận thị trường một cách an toàn và dần dần tích lũy tài sản, việc đầu tư vào chứng chỉ quỹ định kỳ có thể là một giải pháp hiệu quả hơn, trong khi những người có sẵn vốn và chấp nhận rủi ro có thể tìm thấy cơ hội hấp dẫn từ đầu tư một lần.

Xem thêm

Chứng chỉ quỹ khác gì so với cổ phiếu?

Làm thế nào để chuyển đổi chứng chỉ quỹ giữa các quỹ?