Chỉ báo On Balance Volume (OBV) trong chứng khoán là gì?

Tham gia vào lĩnh vực đầu tư chứng khoán hẳn bạn sẽ nghe nói đến một công cụ phân tích kỹ thuật chứng khoán có tên là On-Balance Volume (OBV). Nhưng OBV không chỉ là đơn giản là một con số trên biểu đồ mà nó còn thể hiện sự tương tác giữa giá và khối lượng giao dịch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chỉ báo OBV là gì và cách ứng dụng hiệu quả nhất.

Khái niệm chỉ báo OBV, cách tính đơn giản và ứng dụng trong thực tế (Nguồn: FTV)

Tìm hiểu chỉ báo OBV (On-Balance Volume)

Chỉ báo OBV lần đầu được giới thiệu trong cuốn sách "Granville's New Key to Stock Market Profits" xuất bản năm 1963 bởi nhà phân tích Joseph Granville. Ông cho biết khối lượng là chỉ số quan trọng phản ánh tình hình thị trường. Từ đó, ông đã thiết kế ra OBV để dự đoán thị trường dựa trên sự thay đổi khối lượng. Khi khối lượng giao dịch tăng mạnh, cổ phiếu không thể đi ngang mà chỉ có thể tăng hoặc giảm.

Như vậy, OBV (On-Balance Volume) hay còn gọi là chỉ báo khối lượng cân bằng là chỉ báo phân tích kỹ thuật chứng khoán giúp nhà đầu tư đo lường sức mua và sức bán trên thị trường của 1 chứng khoán theo thời gian. Dựa vào sự tăng/giảm của khối lượng mà nhà đầu tư dự đoán được những thay đổi trong giá cổ phiếu.

Chỉ báo OBV này được phát triển bởi nhà phân tích Joseph Granville (Nguồn: The New York Times)

Cách tính chỉ báo kỹ thuật OBV

Công thức tính chỉ báo OBV như sau: OBV = OBV trước ± khối lượng giao dịch

Cách tính này dựa vào biến động giá (giá đóng cửa) và khối lượng giao dịch của cổ phiếu. Khi đó, có 3 trường hợp xảy ra:

• Trường hợp 1: Giá đóng cửa của phiên giao dịch hiện tại cao hơn so với giá đóng cửa phiên giao dịch trước đó: OBV hiện tại = OBV phiên trước đó + Khối lượng giao dịch thời điểm hiện tại.
• Trường hợp 2: Khi giá đóng cửa phiên giao dịch hiện tại bằng giá đóng cửa phiên giao dịch trước đó: OBV hiện tại = OBV phiên trước đó.
• Trường hợp 3: Giá đóng cửa phiên giao dịch hiện tại thấp hơn giá đóng cửa phiên giao dịch trước đó: OBV hiện tại = OBV phiên trước đó – Khối lượng giao dịch thời điểm hiện tại.

Lấy ví dụ cụ thể:

Ngày thứ 2 và 3 là những ngày tăng giá, công thức tính OBV được áp dụng theo trường hợp 1. Ngày thứ 4 giảm, công thức sẽ tính theo trường hợp 3. Còn ngày thứ 5 giá giữ nguyên nên được tính theo trường hợp 2.

Ứng dụng chỉ báo OBV để xác định xu hướng giá cổ phiếu trong phân tích kỹ thuật

Những phiên giao dịch tăng giá thường sẽ có khối lượng giao dịch cao hơn những phiên giảm giá. Trừ trường hợp giảm giá do nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu, lúc này chỉ số OBV tăng và ngược lại.

Trong biểu đồ giá tăng, chỉ báo OBV cho thấy lực mua chủ động cao hơn so với lực bán. 

Khi khối lượng giao dịch tăng, giá cổ phiếu sẽ tiếp tục chu kỳ tăng. Chỉ báo OBV giảm, lực bán chủ động chiếm ưu thế, khối lượng giảm làm giá cổ phiếu có thể phá các hỗ trợ ngắn hạn và xác lập đáy.

Như vậy, OBV dựa vào sự tăng giảm khối lượng giao dịch để xác nhận xu hướng giá của cổ phiếu. Giá cổ phiếu và OBV tiếp tục tăng là tín hiệu tốt cho thấy chu kỳ tăng vẫn sẽ tiếp diễn.

Chỉ báo OBV thích hợp để xác định xu hướng giá cho các giao dịch dài hạn (Nguồn: Anfin)

Dùng chỉ báo OBV để xác định phân kỳ

Sự phân kỳ xảy ra khi giá và chỉ báo OBV đi theo các hướng khác nhau. Cụ thể:

• Phân kỳ xảy ra khi OBV tăng lên mức cao mới, lực mua đang chiếm ưu thế nhưng giá lại giảm. Điều này cho thấy đà giảm của xu hướng đang yếu dần, dự đoán giá sẽ đảo chiều và tăng cao hơn.
• Phân kỳ khi giá tăng trong khi OBV bằng hoặc giảm so với mức trước đó. Điều này chứng tỏ đà tăng đang yếu dần và khả năng cao giá sẽ đảo chiều giảm.

Nhìn chung, chỉ báo OBV phù hợp cho nhà đầu tư xác định xu hướng giá cổ phiếu cho các giao dịch dài hạn. Tuy nhiên, không có chỉ báo nào chính xác tuyệt đối, đặc biệt là khi nhà đầu tư sử dụng chỉ báo riêng lẻ. Vì vậy, bạn nên kết hợp sử dụng chỉ báo OBV cùng với các chỉ báo khác để xác định các tín hiệu giao dịch hiệu quả nhất.

Đối với những người mới tập tành đầu tư chứng khoán, có thể tham khảo nền tảng iCopy của Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS). Đây là một công cụ được thiết kế để hỗ trợ các khách hàng cá nhân (iCopier) tự động sao chép tức thời các giao dịch của một iTrader - Nhà đầu tư tài năng mà họ đã chọn.

Sau khi iCopier chọn được một iTrader chỉ cần nhấn nút "Sao chép", hệ thống sẽ tự động sao chép ngay lập tức các lệnh mua bán chứng khoán mà iTrader đã thực hiện thành công. Điều này giúp iCopier hưởng lợi từ sự thành công của iTrader mà họ đang theo dõi mà không cần phải có kiến thức chuyên sâu về thị trường và thực hiện các quyết định giao dịch một cách độc lập.

Hiện tại, iCopy của TCBS áp dụng với 2 sản phẩm: Chứng khoán phái sinh (iCopy Phái sinh) và cổ phiếu (iCopy Cơ sở). Nếu bạn muốn đầu tư chứng khoán phái sinh có thể sử dụng tính năng iCopy của TCBS.

iCopy là công cụ hữu ích cho các nhà đầu tư bận rộn hay chưa có nhiều kinh nghiệm (Nguồn: TCBS)

Qua những thông tin trên đây, chắc hẳn phần nào các bạn đã hiểu chỉ số OBV là gì và nắm được cách vận dụng vào phân tích kỹ thuật chứng khoán để tìm ra xu hướng thị trường và có kết quả đầu tư đúng đắn nhất.

Xem thêm

Những lời khuyên mà huyền thoại Peter Lynch dành cho bạn trong đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán như thế nào khi kinh tế suy thoái?