Các "cạm bẫy" tâm lý hay gặp khi đầu tư chứng khoán và cách khắc phục

Đầu tư chứng khoán là một trong những kênh đầu tư mang về lợi nhuận lớn và nhanh chóng, được ngày càng nhiều người lựa chọn tham gia. Tuy nhiên, bất cứ hoạt động đầu tư nào cũng có những rủi ro nhất định. Bên cạnh biến động của thị trường, những “cạm bẫy” tâm lý cũng có thể khiến các nhà đầu tư chứng khoán rơi vào cảnh lao đao. Vậy những “cạm bẫy” tâm lý đó là gì và phải làm sao để các nhà đầu tư có thể vững tâm, tận dụng tốt khoản tài chính đầu tư của mình? 

Những “cạm bẫy” tâm lý thường gặp khi đầu tư chứng khoán

Chứng khoán là một trong những kênh đầu tư hấp dẫn nhất trên thị trường tài chính. Chứng khoán bao gồm việc mua và bán cổ phiếu của các công ty niêm yết trên sàn giao dịch. Đây là một cách để đầu tư vốn và có thể mang lại lợi nhuận cao. 

Chứng khoán là kênh đầu tư sinh lời lớn và nhanh chóng được nhiều người lựa chọn (Nguồn: Tenten) 

Tham gia vào kênh đầu tư này, nhà đầu tư có thể hưởng nhiều lợi ích, bao gồm: 

• Đầu tư cổ phiếu mang lại lợi nhuận cao nếu công ty phát triển mạnh.
• Cổ phiếu trả cổ tức định kỳ, cung cấp thu nhập thụ động cho nhà đầu tư.
• Chứng khoán cho phép bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư, giúp tối ưu lợi nhuận và hạn chế ảnh hưởng khi một danh mục kém hiệu quả. 

Mặc dù vậy, kênh đầu tư này cũng đi kèm với những rủi ro như dễ thất thoát khoản tài chính đầu tư ban đầu hoặc bị lỗ. 

Nhà đầu tư chứng khoán có thể gặp rủi ro vì biến động của thị trường hoặc do tâm lý không vững vàng (Nguồn: Báo Thanh Niên) 

Nguyên nhân dẫn đến những rủi ro này có thể là vì nhà đầu tư thiếu kiến thức nên không nắm được chiều hướng biến động của thị trường, do công ty phá sản hoặc do hiệu ứng tâm lý chủ quan như: 

• Quá tin tưởng và quyết định của bản thân: Đây là tình trạng khi nhà đầu tư quá tự tin vào quyết định của mình và không đánh giá đúng rủi ro. Điều này có thể dẫn đến việc mua vào cổ phiếu với giá quá cao hoặc không cắt lỗ kịp thời khi thị trường đi xuống.
• Đặt kỳ vọng quá lớn vào hoạt động đầu tư: Một số nhà đầu tư có kỳ vọng quá lớn về lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán. Khi thị trường không đáp ứng được kỳ vọng này, họ có thể sẽ bất mãn, thất vọng và quyết định bán cổ phiếu vào sai thời điểm. 
• Bị ảnh hưởng bởi đám đông: Có không ít nhà đầu tư mua - bán cổ phiếu dựa vào quyết định của đám đông. Nghĩa là khi thấy nhiều người đầu tư vào một cổ phiếu, họ cũng sẽ mua dù chưa hiểu rõ về tiềm năng của cổ phiếu đó. Hoặc khi thấy thị trường đang có xu hướng bán chốt lời, họ cũng bán mặc cho cổ phiếu vẫn còn tiềm năng tăng giá. 
• Tâm lý tham lam và sợ hãi: Sự tham lam khiến nhà đầu tư không cắt lời kịp thời và tiếp tục đầu tư vào cổ phiếu tăng giá. Trong khi đó, sự sợ hãi lại khiến họ bán ra quá sớm khi thị trường đi xuống mà bỏ qua tỷ lệ phục hồi trong tương lai.
• Quá tin vào ý kiến chủ quan của bản thân: Một số nhà đầu tư thay vì thu thập thông tin thị trường bao quát lại chỉ tìm hiểu những gì mà bản thân đang quan tâm. Chính vì điều này, họ có thể bỏ lỡ thông tin quan trọng, dẫn đến quyết định đầu tư sai thời điểm hoặc bỏ tài chính đầu tư vào sai nơi.  

Làm sao để tránh bị những “cạm bẫy” tâm lý  điều khiển khi đầu tư chứng khoán? 

Xác định chiến lược đầu tư, đặt mục tiêu và tuân thủ kế hoạch là 3 bước hiệu quả giúp các nhà đầu tư chứng khoán tránh đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc. 

Chiến lược đầu tư chứng khoán được hiểu một cách đơn giản là bản kế hoạch chi tiết, bao gồm các quy tắc mà nhà đầu tư đặt ra cho quyết định mua, bán hoặc giữ cổ phiếu của mình. Nhìn vào bản chiến lược này, nhà đầu tư sẽ biết khi nào nên mua vào, bán ra mà không bị chi phối bởi cảm xúc hoặc tâm lý đám đông.   

Một chiến lược đầu tư chứng khoán rõ ràng giúp các nhà đầu tư không bị chi phối bởi cảm xúc (Nguồn: Prudential) 

Một chiến lược đầu tư hiệu quả cũng bao gồm các kịch bản có thể xảy ra khi bạn bỏ tài chính đầu tư vào một cổ phiếu nào đó. Càng nhiều kịch bản được vạch sẵn, bạn sẽ càng tỉnh táo trước các quyết định của mình và không bị dẫn dắt bởi tâm lý tham lam hoặc sợ hãi.

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cũng cần chấp nhận rằng thua lỗ là một phần tất yếu của quá trình đầu tư. Thay vì đặt kỳ vọng quá cao về lợi nhuận, hãy học cách đặt mục tiêu nhỏ và coi những lần đầu tư sai lầm là một bài học để rút kinh nghiệm trong tương lai. 

Cuối cùng, nếu muốn tối ưu lợi nhuận đầu tư chứng khoán và giảm thiểu khả năng gặp phải rủi ro, các nhà đầu tư cũng nên tham gia những chương trình đầu tư uy tín, chẳng hạn như iTrader của Techcombank. 

iTrader là chương trình Nhà đầu tư Tài năng được ngân hàng Techcombank triển khai, mang đến cho các nhà đầu tư chứng khoán cơ hội: 

• Quảng bá thành tích của bản thân, tạo danh tiếng trong cộng đồng các nhà đầu tư chứng khoán. 
• Nâng cao kiến thức trong lĩnh vực đầu tư cổ phiếu và chứng khoán phái sinh.
• Tiếp cận với hàng triệu khách hàng trong hệ sinh thái Techcombank.
• Tạo thêm nguồn thu  nhập khi có nhiều người sử dụng iCopy để sao chép cách thức đầu tư của bạn. 

Để trở thành một iTrader, bạn cần mở tài khoản chứng khoán tại TCInvest và hoàn thành khóa học đầu tư trước khi chính thức tham gia chương trình. Do đó, bạn có thể tự tin về vốn kiến thức nền tảng của bản thân, không lo gặp phải những sai lầm không đáng có. 

Như vậy, bài viết đã chia sẻ một số “cạm bẫy” tâm lý hay gặp khi đầu tư chứng khoán và cách khắc phục. Hy vọng dựa vào những chia sẻ trong bài viết, các nhà đầu tư có thể xây dựng cho mình một tâm lý “khỏe mạnh” để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả. 

Xem thêm:

Bán nhà trên OneHousing với giải pháp iBuy: Quy trình và những câu hỏi thường gặp

iBuyer - Giải pháp bán nhà đúng giá, ngay tức thì