Có được kinh doanh dịch vụ homestay ở căn hộ chung cư không? 

Đây là câu hỏi mà khá nhiều người muốn mua nhà để đầu tư còn thắc mắc. "Liệu pháp luật có cấm kinh doanh homestay hay không? Nếu muốn mua nhà với mục đích kinh doanh như cho thuê thì phải làm những thủ tục gì?"

Kinh doanh home-stay có bị cấm?

Theo Luật Nhà ở 2014, nếu muốn kinh doanh, bạn phải có chức năng công ty, phải được cấp phép kinh doanh và có nghĩa vụ đóng thuế cho Nhà nước. Cơ sở kinh doanh phải đảm bảo các yếu tố an toàn về an ninh, phòng cháy chữa cháy. Khách đến căn hộ ở phải đăng ký tạm trú với chính quyền địa phương. Ngoài ra, chủ căn hộ và người đến thuê phải tuân thủ quy định của Ban Quản lý cư dân. 

Liên quan đến việc sử dụng nhà chung cư, tại  Điều 35 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định Các hành vi nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng nhà chung cư bao gồm "5. Tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung, sử dụng chung của nhà chung cư; tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần diện tích không phải để ở trong nhà chung cư có mục đích hỗn hợp so với thiết kế đã được phê duyệt hoặc đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận."

Ngoài ra, Điều 6 Luật Nhà ở 2014 ghi rõ: "Các hành vi bị nghiêm cấm gồm "6. Sử dụng phần diện tích và các trang thiết bị thuộc quyền sở hữu, sử dụng chung vào sử dụng riêng; sử dụng sai mục đích phần diện tích thuộc sở hữu chung hoặc phần diện tích làm dịch vụ trong nhà chung cư hỗn hợp so với quyết định chủ trương đầu tư dự án xây dựng nhà ở và nội dung dự án đã được phê duyệt, trừ trường hợp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng."

Quay lại về câu hỏi "Có được kinh doanh dịch vụ home-stay (ở lại và lưu trú) ở căn hộ chung cư không?" - Câu trả lời là bạn phải tuân thủ đúng các thủ tục kinh doanh về căn hộ thương mại nếu muốn sử dụng ngôi nhà đứng tên mình với mục đích không phải để ở, và quan trọng hơn, nhu cầu đó phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng.

Có thể bạn nên biết:

Hiện nay, các dịch vụ ở lại và lưu trú thường bị nhầm lẫn giữa các khái niệm: home-stay, home-sharing, airbnb (trong đó airbnb là loại hình dịch vụ di lịch cực kỳ nổi tiếng và trên thực tế đang phát triển như một dịch vụ lưu trú tại Việt Nam).

Báo Điện tử Lao động có phản ánh về xu hướng này qua bài viết "Căn hộ kinh doanh dịch vụ airbnb thuộc diện bị cấm?" trong đó có đoạn:

"Theo cách giải thích tại Công văn 4757/BXD-QLN của Bộ Xây dựng, tất cả những căn hộ chung cư đang kinh doanh dịch vụ cho thuê theo giờ, ngắn ngày đều thuộc diện bị cấm. Tuy nhiên, ở đây, dịch vụ cho thuê theo giờ và cho thuê ngắn ngày (điển hình và phổ biến hiện nay chính là căn hộ/phòng Airbnb) không hoàn toàn giống nhau.

Căn hộ chung cư cho thuê theo giờ, có thể khẳng định rằng hoàn toàn không phải dùng để ở, mà để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, trong khoảng thời gian một vài giờ. Song với căn hộ cho thuê ngắn ngày, câu hỏi đặt ra là có phải sử dụng cho mục đích không phải để ở hay không lại gây ra nhiều băn khoăn.

Theo luật sư Lê Ngọc Lam Điền – Trưởng Văn phòng luật Li và đồng sự (Đoàn Luật sư TPHCM), về ngữ nghĩa thì “ở” là động từ, cho nên việc thuê ngắn ngày (Airbnb) chính là để "ở".

Vấn đề khác nhau là ở ngắn ngày hay ở dài ngày, ở lâu dài. Khác nhau về thời gian sử dụng nhưng mục đích sử dụng thì không hẳn khác nhau. Ngay trong Luật Nhà ở 2014, tại Điều 3 “Giải thích từ ngữ” cũng không có định nghĩa rõ khái niệm “ở” trong phạm trù “nhà ở” là như thế nào."

Do sự ra đời và phát triển quá nhanh, thiếu đồng đều nên định nghĩa về home-sharing vẫn còn nhiều mơ hồ trong suốt thời gian qua. Nhiều chủ đầu tư tham gia đã nôm na gọi hình thức này là: kinh doanh homestay, airbnb/bnb, cơ sở lưu trú hay căn hộ dịch vụ. 

"Tuy nhiên, xét cho cùng đó chỉ là những loại hình ngách có đặc trưng khác nhau trong thị trường home-sharing. Lấy ví dụ là homestay với định nghĩa ban đầu là hình thức lưu trú nhà dân, nơi du khách có thể sinh sống cùng với người bản địa để trải nghiệm văn hóa địa phương. Hình thức này tương đương việc du học sinh “ở nhờ có trả phí” cho các gia đình sinh sống tại nơi theo học. Điều đó có nghĩa rằng: Khi bạn nói bạn đang thuê homestay, người nghe sẽ mặc định bạn đang SỐNG CÙNG với chủ ngôi nhà đó. Trong khi home-sharing lại không hoàn toàn là như vậy. " (Theo Luxstay).

Tương tự với khái niệm Bnb (bed & breakfast). Đây là ý tưởng ban đầu của những founder nền tảng home-sharing nổi tiếng Airbnb. Một căn hộ/ nhà được gọi là Bnb khi nó cung cấp đủ công năng của một ngôi nhà và có phục vụ bữa sáng. Bên cạnh đó, các căn hộ dịch vụ được biết đến là loại hình lưu trú hiện đại, mô phỏng lại căn hộ thông thường với các không gian sống cơ bản tiên nghi thường đi kèm mà không bắt buộc một số dịch vụ buồng phòng,… .

Một chủ nhà kinh doanh home-sharing có thể lựa chọn nhiều loại hình phù hợp với khả năng. Một số chọn chia sẻ toàn bộ ngôi nhà của họ (entire home); những người khác chọn chia sẻ nhà bằng cách cho thuê lại một hoặc hai phòng riêng (private room) như một cách tận dụng nguồn thu từ những phòng không sử dụng mà không bị ràng buộc hợp đồng; số còn lại thiết kế dạng phòng nhóm thường được gọi tắt là phòng dorm/ shared-room.

Hiện nay, tại việt Nam, 2 loại hình được chọn đầu tư nhiều nhất là nguyên căn (49%) và phòng riêng (47%) trong khi shared-room khiêm tốn với 4% tỉ phần. Các hình thức phổ biến là căn hộ dịch vụ (tại thành phố lớn), homestay (tại các khu vực du lịch đặc trưng như Sapa, Đà Lạt) và condotel (tại các điểm du lịch).

Tương tự như chia sẻ xe (ride-sharing), chia sẻ nhà sẽ đòi hỏi một khuôn khổ tạo ra các tiêu chuẩn cho tất cả các bên tuân theo. Thời gian này, do chưa hoàn thiện các hành lang pháp lý nên tình trạng thiếu quy củ và khó khăn trong việc xử lý – quản lý kinh doanh home-sharing đang diễn ra trên toàn quốc. Chính quyền địa phương, đặc biệt là các điểm du lịch đang phải đối mặt với những trở ngại từ việc cần phải tạo ra một môi trường thân thiện với khách du lịch, đồng thời tìm cách đảm bảo các quy định hiện hành không bị vi phạm. 

(Dẫn thông tin từ nguồn http://luxstay.com)